دلیل علاقه عربستان به روابط نزدیک با عراق چیست؟

در گفت وگوی مجازی، طرفین به روابط برادرانه تاریخی تثبیت شده بین دو کشور و ملت برادر اشاره کرده و سطح حاصل از این روابط و ارتباطات بین آنها را ستودند.

آنها همچنین بر نقش شورای هماهنگی عراق و عربستان به گونه ای که منافع دو کشور و دو ملت برادر را تأمین کند و اهمیت گسترش و تقویت افق همکاری های دو جانبه در زمینه های مختلف، به ویژه سیاسی، امنیتی، تجاری، سرمایه گذاری و گردشگری، به منظور تکمیل تلاش های انجام شده و نتایج مثبت حاصل از سفرهای متقابل مقامات بین دو کشور طی دوره گذشته تاکید کردند.

پادشاهی عربستان سعودی از تلاش های دولت عراق برای دستیابی به امنیت، ثبات و توسعه در جمهوری عراق قدردانی کرد.

جمهوری عراق نیز از ابتکارات پادشاهی عربستان سعودی به جمهوری عراق در زمینه مقابله با بیماری همه گیر کرونا قدردانی کرد.

در رابطه با موضوعات منطقه ای، دو طرف توافق کردند که همکاری، هماهنگی و تبادل نظر در مورد موضوعات مورد توجه دو کشور در زمینه های منطقه ای و بین المللی را افزایش دهند، به گونه ای که به حمایت و تقویت امنیت و ثبات در مناطق مختلف کمک کند.

دو طرف بر ضرورت دور نگه داشتن دو کشور از تنش ها و دلایل آنها و تلاش مشترک برای ایجاد ستون های امنیت و ثبات و در این زمینه تأکید کردند و نخست وزیر عراق، عربستان سعودی برای ابتکار عملش برای پایان دادن به بحران یمن حمایت کرد.

سلمان بن عبدالعزیز دعوت سخاوتمندانه ای به نخست وزیر عراق برای دیدار از عربستان سعودی و دیدار با محمد بن سلمان بن عبدالعزیز، ولیعهد، معاون نخست وزیر و وزیر دفاع برای گفتگو درباره راههای تقویت روابط بین دو کشور و دو ملت برادر و بحث در مورد همه موارد مورد علاقه مشترک ارائه داد و این دعوت از طرف نخست وزیر قدردانی و پذیرفته شد.

یک روز پس از این گفت وگو نیز رسانه های عراق اعلام کردند که الکاظمی روز چهارشنبه 31 مارس به دعوت سلمان بن عبدالعزیز به ریاض خواهد رفت.

پرونده های امنیتی
روابط عربستان و عراق پس از دهه ها تنش به تدریج بهبود یافت و پس از 25 سال وقفه پس از حمله عراق به کویت در سال 1990، در دسامبر 2015 به صورت دیپلماتیک از سر گرفته شد.

مهمترین پیشرفت در روابط پس از سفر «عادل الجبیر»، وزیر خارجه وقت عربستان به بغداد، در تاریخ 25 فوریه 2017 صورت گرفت.

در 21 فوریه 2021، «عثمان الغانمی»، وزیر کشور عراق، سفری رسمی به عربستان سعودی داشت و پس از آن یک روز سفر «فواد حسین»، وزیر امور خارجه عراق انجام شد که به هماهنگی های امنیتی و سیاسی بین دو کشور می پرداخت.

در اوایل ماه مارس، رئیس ستاد ارتش سعودی، «فیاض الرویلی»، سفری رسمی به عراق داشت و در جریان آن، درباره پرونده های هماهنگی امنیتی و نظامی بین دو کشور را گفتگو کرد.

امروزه پرونده های امنیتی وجود دارد که مورد توجه دو کشور قرار گرفته است، به ویژه همکاری در مبارزه با داعش و عربستان می کوشد از استفاده از خاک عراق برای حمله به خود از سوی برخی از گروه های مسلح جلوگیری کند.

منافع عربستان
علاقه عربستان به تحکیم روابط با عراق به ویژه طی ماه های اخیر آشکار شده است و ناظران آن را تلاشی از سوی عربستان برای کاهش نفوذ ایران در عراق می دانند.

به اعتقاد «الناصر درید»، تحلیلگر سیاسی عراقی در گفت وگویی با وبگاه «الخلیج آنلاین»، علاقه عربستان به روابط با عراق پس از سال 2003 را می توان به دو مرحله اساسی تقسیم کرد.

وی اشاره کرد که مرحله نخست این علاقه، مرحله انکار بود به گونه ای که عربستان خود را نسبت به تحولات نظام سیاسی عراق بی تفاوت نشان می داد.

به گفته تحلیلگر سیاسی عراق در مرحله دوم، عربستان سعودی دریافت که نیازی به ارتباط فرقه ای بین یک فرقه خاص و برخی کشورها، به ویژه جامعه شیعیان در عراق و ایران نیست.

درید معتقد است که عربستان سعی دارد با همه طرف های عراقی که احساس می کند از نفوذ ایران به دورند، ارتباط بگیرد و این مساله می تواند نزدیکی ریاض به نخست وزیران اخیر عراق و افرادی مانند «مقتدی صدر»، رهبر جریان صدر را تفسیر کند.

به گفته این تحلیلگر عربستان امید دارد و سعی می کند با همکاری با این اطراف در عراق مانع از نفوذ ایران در عراق شود.

علاقه نامتعادل
روابط عراق و عربستان عملا از سال 2018 به حرکت افتاد و هر از چندگاهی فراز و فرود داشت اما تمایل عربستان برای رابطه با عراق بیشتر بود.

در همین رابطه عثمان المختار، تحلیلگر سیاسی عراق، روابط عربستان و عراق را نامتعادل توصیف می کند و می گوید: عربستان تلاش می کند بیشتر به عراق نزدیک شود اما برخی از نیروهای سیاسی و گروه های مسلح در عراق با این نزدیکی روابط بین دو کشور مخالفند.

منافع دو کشور دلیلی برای تداوم روابط بین دو کشور است به گونه ای که شاهد تلاش عربستان برای سرمایه گذاری در زمینه کشت یک میلیون هکتار در عراق بوده ایم و بارها تلاش کرده است تا هدایایی به عراق از جمله شهرک ورزشی و ایجاد مراکز پزشکی در شهرهای آسیب دیده از حمله داعش اعطا کند.

اما آنچه مهم تر از این منافع است، پرونده امنیتی در رابطه با مرزها است چرا که عربستان از وجود 1800 کیلومتر مرز کنترل نشده با عراق که در دست برخی از گروه های مسلح است و عربستان آن را تهدیدی برای خود می داند، نگران است.

المختار معتقد است سفر آتی الکاظمی به عربستان به امضای توافقنامه امنیتی در خصوص مرزها منجر خواهد شد.

وی همچنین به منافع تجاری عربستان در عراق اشاره می کند و توضیح می دهد که عربستان از اهمیت بازار عراق آگاه است و می خواهد راهی به سوی این بازار با وجود رقبایی نظیر چین، ایران و ترکیه باز کند.

المختار با اشاره به اینکه پرونده امنیتی در هر حال مهم ترین مساله مورد بررسی در این سفر خواهد بود گفت که عراق به اتصال برق خود به کشورهای عضو شورای همکاری نیاز دارد اما برخی از نیروهای سیاسی و گروه های مسلح مخالف این مساله هستند.

منبع:https://mdeast.news/