تحلیلی بر نحوه چینش کابینه جدید افغانستان توسط طالبان

بلاخره انتظارها به پایان رسید و طالبان ترکیب کابینه جدید کشور امارت اسلامی افغانستان را معرفی نمود. کابینه‌ای با ترکیبی از چهره‌های معروف و پرسابقه این گروه و اعضای کمتر شناخته شده و حتی گمنام برای رسانه‌ها و جامعه افغانستان.

لیست اعضای کابینه جدید حاوی نکات بسیار مهمی در مورد ساختار سیاسی مورد نظر طالبان، اهداف سیاسی و تعامل با مخالفان و رقبا در داخل می‌باشد. در حال حاضر افغانستان با بحرانهای مختلف اقتصادی، امنیتی(تروریسم و مخالفان مسلح داخلی) ، مهاجرت و بی ثباتی سیاسی رو به رو است و در این میان سازمان ملل متحد روز سه شنبه اعلام کرد که افغانستان با فروپاشی خدمات اساسی روبرو است و کمک های غذایی و دیگر مواد غذایی در حال اتمام است.

به گفته ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان، ملا حسن آخوند به عنوان نخست وزیر، عبدالغنی برادر و عبدالسلام حنفی به عنوان معاونان اول و دوم، محمد یعقوب مجاهد، پسر ملا عمر رهبر پیشین طالبان به سمت سرپرست وزارت دفاع، و امیر خان متقی به سمت سرپرست وزارت خارجه منصوب شده‌اند.

بدون تردید در حاضر مهمترین مسئله برای افغانستان حفظ ثبات و جلوگیری از افتادن این کشور در ورطه ناامنی و جنگ داخلی است.

تاکنون کشورهای خارجی با احتیاط و بعضاً اعلام نگرانی نسبت به تشکیل دولت جدید در افغانستان واکنش نشان داده‌اند.

دهن‌کجی آشکار به آمریکا

طالبان که در اقدامی نمادین تشکیل کابینه جدید افغانستان را در آستانه سالگرد حملات 11 سپتامبر قرار داد در معرفی اعضای کابینه نیز روی ناخوشی به واشنگتن نشان داد.

در وهله اول دست کم سه عضو که به عنوان سرپرست کابینه در روز سه شنبه معرفی شدند ، در میان پنج زندانی حبس کشیده طولانی مدت در زندان نظامی آمریکا در خلیج گوانتانامو هستند که در سال 2014 در ازای یک سرباز آمریکایی در بازداشت طالبان آزاد شدند.

سه عضو از این پنج اسیر طالبان در کابینه عبارتند از عبدالحق واثق ، رئیس اطلاعات ، نورالله نوری ، وزیر مرزها و امور قبیله ای و خیرالله خیرخواه ، وزیر فرهنگ.

از طرف دیگر سپردن وزارت کشور به سراج الدین حقانی ، رئیس شبکه حقانی سیگنال منفی دیگری برای کاخ سفید می‌باشد. طالبان چهره‌ای را در راس وزارت خانه اصلی مسئول امنیت کشور و تلاشهای ضدتروریسم قرار داده است که از سوی ایالات متحده به اتهام تروریسم تحت تعقیب است و جایزه 10 میلیون دلاری برای او تعیین شده است.

عموی سراج الدین نیز با 5 میلیون دلار جایزه ، وزیر امور پناهندگان و بازگشت به کشور است.

به طور کلی کابینه 33 نفره تحت سلطه مردان پشتون است که عمدتا جانبازان جنگ دو دهه ای علیه دولت تحت حمایت آمریکا بودند.

سراج الدین حقانی، وزیر کشور کابینه طالبان، فرزند موسس شبکه حقانی است که واشنگتن آن را گروهی تروریستی می داند. او به دلیل دست داشتن در حملات انتحاری و ارتباط با القاعده در فهرست افراد تحت تعقیب پلیس فدرال آمریکا، اف بی آی، است.

مطابق با پروفایل اف بی آی در مورد سراج الدین حقانی، او «تحت تعقیب است تا در مورد ارتباط با حمله سال ۲۰۰۸ در هتلی در کابل…که شش نفر از جمله یک شهروند آمریکایی در آن کشته شدند مورد پرسش قرار گیرد.»

این پروفایل اضافه کرده است: «گمان می رود او در حملات علیه آمریکا و نیروهای ائتلاف در افغانستان مشارکت داشته و آن را هماهنگ کرده است. حقانی همچنین متهم به دست داشتن در برنامه ریزی برای تلاش به منظور ترور حامد کرزی، رئیس جمهور |سابق| افغانستان در سال ۲۰۰۸ است.»

شبکه حقانی که سراج الدین حقانی رئیس آن است، به عنوان شعبه ای از طالبان در شماری از مرگبارترین حملات در افغانستان در دو دهه گذشته دست داشته است. از جمله، در انفجار کامیون بمبگذاری شده در کابل در سال ۲۰۱۷ که به کشته شدن بیش از ۱۵۰ نفر انجامید.

این شبکه همچنین در حمله به سفارت آمریکا و پایگاه های ناتو در نزدیک ان در ابل در سپتامبر ۲۰۱۱ مقصر شناخته شده است. در آن حمله هشت نفر کشته شدند.

برخی تحلیلگران معتقدند که نقش‌آفرینی پررنگ حقانی ها در کابینه، که جنگجویان آنها در زمان تصرف کابل در ماه گذشته در خط مقدم بودند ، نگرانی کاخ سفید از نتایج خروج فاجعه بار از افغانستان را افزایش داده است و این انتصابات نشان می دهد که طالبان اهمیت چندانی برای به رسمیت شناختن دیپلماتیک دولت های غربی و یا کسب مشروعیت گسترده بین المللی ندارد.

در هیمن راستا ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت که کشورش نگران “وابستگی و سوابق” برخی از افرادی است که توسط طالبان برای تصدی پست‌های محوری در دولت این کشور تعیین شده‌اند.

جن ساکی، سخنگوی رسانه‌ای کاخ سفید، روز دوشنبه گفت که آمریکا در به رسمیت شناختن دولت جدید افغانستان عجله ندارد. او گفت که دولت بایدن برای این منظور جدول زمانی تعیین نکرده و تاکید کرد که جهان «رفتار طالبان را تحت نظر خواهد داشت.»

اتحادیه اروپا نیز اعلام کرد که آماده است تا کمک های اضطراری به افغانستان را ادامه دهد ، اما دولت جدید طالبان را زیر نظر خواهد داشت.

حضور کمرنگ اقلیت‌ها در کابینه انتقالی

موضوع مهم دیگر قابل توجه در مورد ترکیب کابینه جدید افغانستان به حضور کمرنگ اقلیت‌های دینی و قومی در راس مدیریت وزارتخانه ها مربوط است. فقط سه عضو از اقلیت ها در کابینه حضور دارند، هرچند که این افراد شامل وزارتخانه های مهم و کلیدی، معاون نخست وزیر که در اختیار عبدالسلام حنفی ازبک و فرمانده ارتش که در اختیار قاری فصیح الدین تاجیک قرار دارد، می‌شود.

تحلیلگران دراین رابطه معتقدند که عدم حضور اقوام غیر پشتون می تواند به درگیری های قومی دامن بزند و مقاومت ازبک ها و تاجیک ها-که از حس همدردی و حمایت عمومی در کشورهای همسایه برخوردارند-را در برابر قدرت جدید را برانگیزد.

ایران پیشتر طالبان را به دلیل حمله نظامی به دره پنجشیر ، به عنوان آخرین پایگاه مخالفان محکوم کرده بود. روسیه نیز اعلام کرده است که دولت طالبان را به رسمیت نمی شناسد مگر اینکه فراگیر باشد.

طالبان البته در پاسخ به انتقادات کابینه معرفی شده را موقت و تا زمان برگزاری انتخابات دانسته است.

جایگاه ضعیف‌تر جناح مذاکره

بعد دیگر اهمیت نحوه چینش کابینه به انتخاب غافلگیر کننده ملا حسن آخوند به عنوان نخست وزیر بود در حالی که احتمالات سیاسی و رسانه‌ای از شانس بیشتر ملا عبدالغنی برادر به عنوان رئیس گروه مذاکره کننده و از رهبران شناخته شده طالبان برای تصدی این پست خبر می‌داد.

ملا عبدالغنی برادر، عنوان «برادر» را از ملاعمر دریافت کرده است. وی از قندهار و یکی از چهار نفر موسس اصلی این گروه است که در سال ۱۹۹۴ با ملامحمدعمر گروه طالبان را تأسیس کردند. ملابرادر در سال ۱۳۴۷ در استان اورزگان متولد و در قندهار بزرگ شده است.

ملا عبدالغنی برادر که در جنگ و جهاد علیه نیروهای روسیه و آمریکا حضور داشته، پس از مرگ ملا محمد عمر در سال ۲۰۱۳ به عنوان چهره شماره دو طالبان ظاهر شد.

ملابرادر مدتی در زندان دستگاه اطلاعات نظامی پاکستان (آی اس آی) بسر می برد و پس از آزادی از زندان نماینده طالبان در مذاکرات با آمریکا در دوحه، پایتخت، قطر بود. مذاکراتی که به امضای توافقنامه در فوریه ۲۰۲۰ منتهی شد.

انتخاب چهره دیگری به جای ملا عبدالغنی و حتی شیر محمد استنکزی (به عنوان چهره اصلی دیگر طرف مذاکره با آمریکا) به عنوان حرکت و تلاشی موفق از سوی گروه های تندرو در طالبان برای تعیین خط مشی‌های آینده دولت عنوان می‌شود.

منبع:https://mdeast.news