سجاد محسنی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با بیان اینکه در میانه خروج ایالات متحده از افغانستان و بینظمیهای پس از آن، تصاویر هوایی حکایت از خروج سامانه دفاعی «تاد» و «پاتریوت» از پایگاه هوایی شاهزاده سلطان در نزدیکی ریاض دارد، اظهار داشت: کشورهای منطقه و به خصوص عربستان سعودی در میانه جنگ با یمن این سیاست را به عنوان علامت و پیام مهمی در نظر میگیرند.
دلایل خروج سامانههای نظامی آمریکا از عربستان
وی با بیان اینکه اگرچه خروج این سامانهها به دلایل امنیتی در فضای رسانهای داخلی عربستان بازتاب چندانی نیافت، اما از سوی بسیاری از بازیگران منطقهای مورد توجه قرار گرفت، گفت: نخستین دلیل خروج این سامانههای ایالات متحده از عربستان را میتوان تلاش آمریکا برای کاهش هزینههای نظامی در منطقه دانست. ایالات متحده بر این باور است که اگر چین را مهمترین رقیب آینده خود میداند، باید تمرکز بیشتری بر ایجاد بازدارندگی در قبال کشور قرار دهد. حضور در افغانستان و عراق، داشتن پایگاههای متعدد در کشورهای حوزه خلیج فارس و تمرکز بر موضوع ایران نمیتواند چندان تأمینکننده منافع بلندمدت این کشور باشد.
این کارشناس مسائل عربستان دلیل دوم خروج سامانههای نظامی آمریکایی از عربستان را به حداقل رساندن هزینه های تامین امنیت برای کشورهای منطقه دانست و ادامه داد: اگرچه ایالات متحده در دوران ترامپ تلاش کرد تا هزینههای امنیتی خود را به صراحت مطرح و آن را از منابع مالی کشورهای عربی منطقه تأمین کند، اما حضور طولانی مدت ایالات متحده در منطقه منجر به فرسودگی نظامی و هزینههای فزاینده شده که تأثیر منفی بر افکار عمومی ایالات متحده نیز داشته است.
محسنی اضافه کرد: سومین دلیل را باید ایجاد اهرم فشاری برای وادار کردن عربستان به پایان جنگ یمن دانست. پایان بخشیدن به جنگ یمن یکی از شعارهای مهم انتخاباتی بایدن بود که با گذشت حدود 9 ماه از ریاست جمهوری وی همچنان تحقق نیافته است. خروج سامانههای دفاعی از عربستان میتواند پیام مثبتی به انصارالله در راستای قصد ایالات متحده برای پایان جنگ و پیام منفی به عربستان مبنی بر این باشد که اگر تمایل به جنگ داشته باشد باید هزینه مدیریت آن را هم خودش بپردازد.
وی با تأکید بر ضرورت توجه به پیامدهای این سیاست آمریکا گفت: نخستین پیامد این اقدام، اثبات این ذهنیت است که ایالات متحده منافع خود را قربانی هیچ بازیگری حتی شرکای استراتژیکش نخواهد کرد. عدم حمایت از حسنی مبارک، خروج غیرمسئولانه از افغانستان و سقوط دولت «اشرف غنی» دو نمونه اجرای این سیاست است. طبیعتا در این مسیر، عربستان سعودی نیز استثنا نخواهد بود. درک این مسئله بر آینده سیاست عربستان سعودی و روابطش با ایالات متحده تأثیر خواهد گذاشت.
محسنی ادامه داد: دومین پیامد این خروج سامانههای نظامی آمریکا از عربستان، میتواند حرکت عربستان به سمت پایان جنگ یمن باشد. عربستان سعودی دریافته که به پایان رسمی حمایتهای ایالات متحده از سیاستهای منطقهای این کشور رسیده است؛ بنابراین اگر سیاستهای ماجراجویانه خود را تداوم بخشد، مجبور است هزینههای سنگینتری بپردازد.
این تحلیلگر تحولات عربستان، تلاش برای جایگزین کردن زیرساختهای دفاعی ایالات متحده با زیرساختهای چینی را از دیگر پیامدهای خروج نظامی آمریکا از عربستان عنوان کرد و گفت: از دهه 1990 تاکنون، روابط عربستان و چین به خصوص در حوزه اقتصادی و تسلیحاتی رو به رشد بوده است. در صورتی که ریاض از ناحیه آمریکا احساس خلاء کند، این خلاء را با توجه به روابط مناسبی که با چین دارد، پُر خواهد کرد.
توجه عربستان به «مکانیسم امنیت دسته جمعی» با خروج آمریکا
وی تأکید کرد: عربستان سعودی با این اقدام دولت بایدن به این نتیجه میرسد که باید به تأمین امنیت خود از طریق «مکانیسم امنیت دسته جمعی» روی آورد. پیش زمینه این سیاست نیز در گام اول کاهش تنش با رقبای منطقهای مانند ایران و ترکیه خواهد بود. در صورتی که ایالات متحده از عربستان حمایت سیاسی و امنیتی نکند، ریاض به این درک میرسد که باید روابط خود را با ایران بهبود ببخشد. این فضا میتواند چشم انداز مثبتتری از مذاکرات ایران و عربستان نیز ارائه دهد.
به گفته این کارشناس مسائل عربستان؛ در گام دوم فقدان تامین امنیت از سوی آمریکا، این کشور را به سمت اتحاد با بازیگران منطقهای قدرتمند یا فرامنطقهای مانند چین و روسیه سوق میدهد. بر این اساس درصورتیکه تنش عربستان با ایران مرتفع شود و مقامات این کشور از بهبود روابط با ایران اطمینان خاطر پیدا کنند، ارتباط سیاسی امنیتی با رژیم صهیونیستی نیز به حاشیه خواهد رفت.
منبع:https://www.scfr.ir
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.