بحران جدیدی بین ایران و آمریکا  در راه است

اکونومیست نوشت: ایران به گونه‌ای برنامه هسته ای خود را ارتقاء داده است که انگار به آمریکا طعنه می زند. در 9 اکتبر ، ایران اعلام کرد که بیش از 120 کیلوگرم اورانیوم غنی شده 20 درصد تولید کرده است که نسبت به 84 کیلوگرم گزارش شده توسط بازرسان سازمان ملل در ماه گذشته، افزایش قابل توجهی یافته و به 170 کیلوگرم مورد نیاز برای رسیدن به آستانه هسته‌ای نزدیک تر شده است. ایران همچنین در حال افزایش فزاینده ذخایر اورانیوم غنی‌شده 60 درصدی است و استقرار سانتریفیوژهای بیشتر و پیچیده تر به این شتاب کمک کرده است. از دیگر تحولات می‌توان به تبدیل گاز هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده به فلز اورانیوم و نیز منع بخشی از بازرسی‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی اشاره کرد.
 
 
دیوید آلبرایت از اندیشکده علوم و امنیت بین المللی تخمین می‌زند که “زمان گریز هسته‌ای” ایران به حدود یک ماه کاهش یافته است. مقامات آمریکایی آن را “چند ماه” اعلام کرده‌اند.  در هر صورت، این بسیار کوتاهتر از بازه یک‌سال یا بیشتری است که در زمان اجرای برجام وجود داشت. با این حال به ادعای این نشریه حتی در صورتی که ایران چنین تصمیمی  بگیرد،قرار دادن کلاهک هسته‌ای روی موشک شاید دو سال دیگر طول بکشد.
به نوشته اکونومیست، در میان ناظران ایران در واشنگتن ، یک حس پیش بینی در مورد نزدیک شدن به نقطه رویارویی وجود دارد. آنتونی بلینکن وزیر خارجه می گوید: «باند کوتاه تر می شود». مقامات آمریکایی می گویند اگر پیشرفتی به زودی حاصل نشود ، آنها باید به «گزینه های دیگر» روی آورند (بدون این که بگویند این گزینه‌ها چیست). نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل، صریح‌تر تهدیدهای ادعایی خود را مطرح می‌کند و دیگر مقامات اسرائیل اقدامات تحریک‌آمیز و نیات شوم و جنگ‌طلبانه خود را مخفی نمی‌کنند. آویو کوچاوی، فرمانده ارتش اسرائیل ادعا کرد: «عملیات برای از بین بردن توانمندی های ایران در عرصه های مختلف و در هر زمان ادامه خواهد یافت. اسرائیل همیشه آماده پاسخ نظامی مؤثر و به موقع خواهد بود».اکونومیست در ادامه نوشته است که بحران پیش رو از روزی که دونالد ترامپ از برجام خارج شد، قابل پیش بینی بود. او رگبار تحریم ها را به منظور تقویت کمپین فشار حداکثری بر ایران تحمیل کرد اما نتوانست ایران را مجبور به پذیرش شرایط سختگیرانه‌تر هسته‌ای، محدودسازی توسعه موشک های بالستیک یا عقبنشینی از نفوذ منطقه‌ای کند. بایدن در رقابت انتخاباتی وعده احیای برجام را داد اما در مقام ریاست جمهوری، به امید حفظ اهرم قدرت چانه‌زنی، بیشتر تحریم های دوره ترامپ را حفظ کرد و در حال حاضر به تعبیر مارک فیتزپاتریک، عضو موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک «اکنون ایران است که فشار حداکثری را بر بایدن اعمال می کند».
تحریم ها به همراه پایین بودن قیمت نفت و شیوع کووید -19 ، هزینه سختی برای اقتصاد ایران به دنبال داشت. تولید ناخالص داخلی ایران به شدت افت کرد، تورم بالا رفت و استانداردهای زندگی کاهش یافته است. با این حال آنطور که برخی در دولت ترامپ امیدوار بودند، این باعث سقوط دولت نشد و در عوض جایگاه نیروهای مخالف تعامل با آمریکا را به عنوان «قهرمانان مقاومت» تقویت و میانه‌روهای طرفدار برجام را به حاشیه راند. همچنین در نتیجه این کمپین، شرکتهای خصوصی متزلزل و شرکت‌های دولتی یا مرتبط با نهادهای حاکمیتی رونق گرفتند. حالا اقتصاد ایران رو به بهبود است. صندوق بین المللی پول در ماه آوریل برآورد کرد که تولید ناخالص داخلی ایران امسال 3 درصد افزایش می‌یابد. این قبل از آخرین افزایش قیمت نفت بود و چین به بزرگترین خریدار نفت ایران تبدیل شده و بعید است که در برابر خواسته های آمریکا سر فرود آورد. از نظر منطقه ای نیز ایران قدرتمندتر شده است. در غرب ، قدرت بشار اسد تثبیت شد و تهران از دوستان خود در بغداد در برابر جهادگران داعشی دفاع کرد. در جنوب، متحدان حوثی ایران در صنعا، ائتلاف نظامی تحت رهبری عربستان سعودی را مجبور کرده اند تا راهی برای خروج از جنگ پیدا کنند. و در شرق، در افغانستان، طالبان که احتمالاً کمتر از آمریکا دشمن ایران تلقی می‌شود، نیروهای ایالات متحده را به بیرون بدرقه کرده اند.
اکونومیست در پایان نوشت: بایدن امیدوار است که برخی از مخالفان ، با مشاهده پیامدهای خطرناک وضعیت بدون برجام، از توافق حمایت کنند. ولی اگر مذاکرات شکست بخورد ، وی تصور می کند که جلب حمایت اروپا برای تشدید تحریم ها آسان تر خواهد بود. همزمان بنت و اسرائیل در حال حاضر به مذاکرات تن داده اند و حتی برخی از مقامات اسرائیلی اکنون از مزیت‌های برجام می‌گویند. اما برخی به طور خصوصی از عدم وجود آشکار طرح B آمریکا، از جمله گزینه های نظامی ابراز نگرانی می کنند. یکی از ایده های مطرح شده توسط اسرائیل، سخت‌تر کردن محاصره اقتصادی با تحریم‌های جدید است و دیگری که «مرگ با هزاران چاقو» نامیده شده، یعنی انجام تعداد بسیاری اقدامات کوچک نظامی و دیپلماتیک، به جز حملات هوایی آشکار به ایران. جیم ریش ، عضو جمهوری خواه در کمیته روابط خارجی سنا ، مدعی است: «اگر ایرانی ها به آستانه هسته‌ای نزدیک شوند ، این دولت باید فکر کند: وقتی با اسرائیلی ها تماس می گیرند ، آنها چه خواهند کرد؟».