وب سایت گروه بین المللی بحران در یادداشتی نوشت: با توجه به حرکت لاک پشتی دولت ترامپ، رویکرد دولت بایدن در این فرایند صلح مشخص نیست، خشونت طالبان در حال افزایش است و دولت افغانستان هم با چالشهای چندبعدی سیاسی و امنیتی دست و پنجه نرم میکند. هنوز چشم انداز مذاکرات معلوم نیست، اما این فرایند صلح همچنان بهترین شانس افغانستان برای دستیابی به راه حل سیاسی و تضمین آینده صلحآمیز به شمار میرود. علاوه بر این، واشنگتن نیز همچنان محور این تلاشها خواهد بود، به طوری که دستیابی به این مرحله شکننده نیز بدون فشار و اهرمهای مداوم آمریکا ممکن نبود.
با دستور 17 نوامبر دونالد ترامپ برای کاهش نیروهای آمریکا در افغانستان از 4500 به 2500 نفر، موقعیت بایدن پیچیدهتر شده است. طالبان احتمالا این اقدام ترامپ را تایید بازگشت این گروه به قدرت قلمداد کردهاند، در حالی که دولت افغانستان بزرگترین مزیت خود را از دست داده و چیزی از این مذاکرات عایدش نمیشود. این کاهش نیرو به 2500 نفر، توازن مذاکرات را تغییر داده است. با این حال، تمدید ماموریت ناتو-آمریکا نیز به همان میزان فرایند صلح را تخریب خواهد کرد، به طوری که طالبان را به جنگ تمام عیار سوق خواهد داد و کابل را به تلاش برای حفظ وضع موجود وادار خواهد کرد.
شاخصهای مسیر سیاسی دولت بایدن
جوبایدن دارای سابقه دیرینهای است که مسیر سیاسی احتمالی وی را ترسیم میکند، اما گفته میشود که بایدن به عنوان رئیس جمهور، نقش جدیدی را ایفا میکند و لزوما به دیدگاههای خود در دوره معاونت رئیس جمهوری یا سناتوری تکیه نخواهد کرد. وی همواره از حضور نظامی در افغانستان دفاع کرده، بر مقابله با تروریسم متمرکز شده و اخیرا اظهار کرده است که سیاست آمریکا در این منطقه نباید به سرنوشت دولت یا مردم افغانستان گره بخورد. با این حال، حتی تمایل به حفظ نیروی کوچک ضد-تروریسم (چند هزار نیرو به پیشنهاد بایدن) سوالات دشواری را پیش میکشد. اگر این دیدگاه اعلامی به سیاست آینده تبدیل شود، دولت بایدن باید به این سوال پاسخ دهد که این حضور نظامی تا چه زمانی ادامه خواهد یافت و چطور میتوان آن را با فرایند صلح و تعهد واشنگتن برای کاهش نیرو در توافق 29 فوریه 2020 با طالبان وفق داد.
تاکید بیشتر بر ثبات منطقهای یکی از تفاوتهای بایدن با دولت ترامپ است. انتظار میرود که دولت بایدن بر خروج «مسئولانه» تاکید کند. همچنین، دولت بایدن به ترمیم روابط آمریکا با متحدان نزدیک نظیر شرکای ناتو خواهد پرداخت که در افغانستان دوشادوش آمریکا کار کرده و در بسیاری از جنبهها به حضور آمریکا در افغانستان متکی هستند. بایدن تصریح کرده است که دولت جدید آمریکا در خروج از افغانستان نگرانی شرکای خود را نیز لحاظ خواهد کرد.
اهداف و اقدامات طالبان
از زمان انعقاد توافق فوریه 2020 تا به حال این سوال اصلی مطرح بوده است که آیا طالبان استفاده از خشونت را به طور موثر کاهش خواهد داد یا خیر و اگر چنین نکرد چه تاثیری بر فرایند صلح خواهد داشت. مسلما شورش طالبان در افغانستان همچنان پابرجا بوده و حتی تهاجمیتر شده است. رفتار طالبان به طور قابل توجهی تعدیل میشود و این گروه تلاش میکند تا نیروهای جنگی خود را تا جایی که توافق با آمریکا را به خطر نیندازد، فعال نگه داشته و آستانه تحمل آمریکا را محک بزند. تا ماه اکتبر، جنگجویان طالبان با حملات وسیع حومه مرکز استان هلمند را تهدید کرده و یکی از محدودیتهای اصلی (عدم حمله مداوم به مراکز استان ها) را نقض کرده است. طی هفتههای اخیر، طالبان همین رفتار را در اطراف قندهار نیز تکرار کرده و تعدادی از مراکز راهبردی محلی را هدف قرار داده است.
چالشهای کابل
دولت افغانستان از ابتدا تلاشها به رهبری آمریکا برای دستیابی به راه حل سیاسی را مورد انتقاد قرار داده و از آن زمان برای مشارکت در این فرایند اکراه داشته است. مقامات افغان سال 2018 مذاکره دوجانبه آمریکا با طالبان بدون حضور دولت افغانستان را خیانتی توصیف کردند که مشروعیت قانونی کابل را زیر سوال میبرد.
جامعه مدنی افغان نیز در این نگرانی اشرف غنی و مقامات ارشد دولتی سهیم هستند که فرایند صلح به رهبری آمریکا برتری دولت افغانستان را از بین برده و موجودیت آن را به مخاطره انداخته است.
و در آخر اینکه، طالبان باید با دوراندیشی به دولت جدید آمریکا نزدیک شود. بسیاری از مقامات دولت جدید احتمالا به توافق تیم ترامپ با این گروه شورشی مشکوک خواهند بود و لزوما مثل ترامپ به توافق با طالبان مشتاق نخواهند بود. اگر طالبان به حفظ توافق دوحه و خروج بدون تاخیر نیروهای آمریکا امیدوار است، باید با اقدامات معتبر و ملموس به آمریکا نشان دهد که تعهدات ضدتروریستی خود را جدی گرفته است. همچنین، اگر طالبان به دنبال راه حل واقعی برای جنگ افغانستان است، این گروه باید آمادگی خود برای صلح و آشتی واقعی (و گذار تدریجی به تشکیلات سیاسی غیرخشونت گرا) را نشان دهد که لازمه هر نوع راه حل پایدار جنگ است.
منبع:https://www.scfr.ir/
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.