پیامدهای تنش ایران و آمریکا در جنوب شرق آسیا

به نظر می رسد ایران در صدد است با استفاده حداکثری از ترور سردار سلیمانی ، حمایت جامعه اسلامی را به سوی خود جذب کند. این حمایت از ایران می تواند از سوی کشورهای مالزی و اندونزی که از کشورهای میانه رو به شمار می آیند و در این میان اندونزی بیشترین جمعیت مسلمانان را دارد، صورت گیرد. با بررسی این موضوع که دولت و مردم چنین کشورهایی به کدام یک از کشورهای آمریکا و ایران تمایل دارند، می توانیم دریابیم که تلاش آمریکا در منزوی کردن ایران چقدر موفقیت آمیز خواهد بود.
ایران، اندونزی و مالزی کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی (‌ OIC )‌ به شمار می آیند. اما با این حال، بر خلاف ایران که اکثریت جمعیت این کشور را مسلمانان شیعه مذهب تشکیل می دهند، در راس جمعیت کشورهای جنوب شرق آسیا از جمله اندونزی و مالزی مسلمانان سنی مذهب قرار دارند. مقامات کشورهای اندونزی و مالزی سعی دارند که از تحرکات شیعیان در داخل کشور جلوگیری کنند. اما با این حال شمار بسیار زیادی از ایرانیان به اندونزی و مالزی سفر می کنند و به نظر می رسد که جمعیت شیعیان در این کشورها رو به افزایش است. به عنوان مثال اجازه اقامت در مالزی به عنوان دانشجو نسبتا آسان است. همچنین قشر مرفه ایران که خواستار محیطی آزاد می باشند، ترجیح می دهند که در جاکارتا پایتخت اندونزی زندگی کنند. افزون بر اینها، برخی از ایرانیان هم به منظور دور زدن تحریم های آمریکا و سپری کردن تعطیلات به این دو کشور سفر می کنند.
دولتهای اندونزی و مالزی سعی دارند که روابط دوستانه با عربستان سعودی را حفظ کنند و به همین جهت بسیار مراقبند که بیش از حد به ایران نزدیک نشوند. اندونزی سال ۲۰۱۷ میلادی از سفر پادشاه عربستان سعودی به گرمی استقبال کرد و قول حمایت یک میلیارد دلار برای توسعه اقتصادی را دریافت کرده است. مردم اندونزی هم به عنوان خدمتکار در عربستان سعودی کار و به کشورشان پول حواله می کنند.
در مالزی هم نجیب رزاق، نخست وزیر مالزی که در سال ۲۰۱۸ میلادی به اتهام فساد بازداشت شد، روابط بسیار نزدیک با عربستان سعودی داشت. دادستان کل مالزی، سال ۲۰۱۶ میلادی اتهام مربوط به دریافت مبلغی نزدیک به هفتصد میلیون دلار از عربستان سعودی را به عنوان هدیه شخصی آل سعود به نجیب رزاق تلقی کرد و به تحقیات پایان داد.
در سطح دولت به نظر می رسد که مالزی و اندونزی درباره ترور سردار سلیمانی رویکرد بی طرفی را اتخاذ کردند. در این میان عربستان سعودی هم به منظور اطمینان از بی طرفی مالزی و اندونزی ، به شکل مخفیانه این دو کشور را زیر نظر دارد.
اما دیدگاه مردم این دو کشور درباره اختلافات کنونی ایران و آمریکا متفاوت از دولتهای این دو کشور است. مردم مالزی و اندونزی در خصوص اختلاف میان ایران و آمریکا، تمایل دارند که از ایران حمایت کنند. بسیاری از مردم اندونزی و مالزی برای ایستادگی ایران در برابر تحریم های آمریکا و همچنین برای رویکرد مصرانه ایران در پیگیری برنامه های هسته ای احترام خاصی قائل هستند. هر چند مردم اندونزی و مالزی احکام اسلامی شیعیان را نمی پذیرند، ولی با این حال در جنگ با آمریکا، از ایران حمایت می کنند.
اما با این حال، چنین چشم اندازی کوتاه مدت است. چنانچه بلند مدت نگاه کنیم، بعید به نظر می رسد که ایران بتواند از ماجرای ترور سردار سلیمانی منافع سیاسی کسب کند. چرا که بسیار مشکل است جامعه سنی مذهب جنوب شرق آسیا بتواند بر اختلافاتی که با شیعیان دارد ، فائق آید.