قره باغ؛ ارمنستان و آذربایجان با میانجیگری روسیه برای صلح به توافق رسیدند
جمهوری آذربایجان و ارمنستان با حمایت روسیه توافقنامهای را برای پایان دادن به جنگ شش هفتهای در منطقه ناگورنو قره باغ امضا کردند.
این توافق در واپسین ساعات شامگاه دوشنبه ۹ نوامبر (۱۹ آبان) در حالی امضا شد که در روزهای اخیر ارتش آذربایجان به پیروزیهایی در جبهه نبرد دست یافته بود و نبرد خونین میان نیروهای دو طرف و نیز گلولهباران شهرها همچنان ادامه داشت. این خونینترین نبرد میان آذربایجان و نیروهای جدایی طلب تحت حمایت ارمنستان از سی سال پیش تا کنون بوده است.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه با اعلام خبر این توافق در تلویزیون گفت: «در تاریخ ۹ نوامبر، الهام علیاف، رئیس جمهوری آذربایجان و نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان بیانیهای را امضا کردند که در آن آتش بس کامل و پایان تمامی عملیات نظامی در منطقه مورد مناقشه اعلام شده است.»
آن گونه که آقای پوتین اعلام کرد، دو طرف پذیرفتهاند که در زمان آغاز اجرایی شدن این توافق یعنی ساعت ۲۱ روز دوشنبه به وقت گرینویچ، هر کدام مواضعی را که در اختیار دارند، حفظ کنند. با این حال در متن توافقنامه آمده است که ارمنستان باید تا پیش از ۱۵ نوامبر (۲۵ آبان) منطقه کلبجر و تا پیش از یکم دسامبر (۱۱ آذر) لاچین را با استفاده از مسیر عبوری لاچین به عرض ۵ کیلومتر که قره باغ را به خاک ارمنستان پیوند میدهد، ترک نماید.
قرار شده است که طرفین ظرف سه سال برای احداث یک گذرگاه برای رفت و آمد در دالان لاچین، یعنی خط پیوند خانکندی و ارمنستان اقدام کرده و نیز کار بازگشت آوارگان و پناهندگان داخلی به خاک قره باغ و مناطق پیرامون آن زیر نظر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل را تسهیل کنند.
همچنین قرار شده است که روسیه نزدیک به ۲ هزار نیروی صلحبان را برای نظارت بر روند اجرای توافقنامه به منطقه گسیل کند. وزارت دفاع روسیه در توضیح جزئیات این تصمیم اعلام کرد که گروهی از نظامیان ارتش این کشور به استعداد هزار و ۹۶۰ نفر، به همراه ۹۰ خودرو زرهی، ۳۸۰ یگان خودرو نظامی و تجهیزات دیگر در منطقه مستقر خواهند شد.
ولادیمیر پوتین گفت امیدوار است که این توافق بتواند «به ایجاد شرایط لازم برای راه حلی پایدار» در درگیریها منجر شود.
واکنش علیاف و پاشینیان
به دنبال امضای توافق اخیر برای توقف درگیری در قره باغ، الهام علیاف، رئیس جمهوری آذربایجان قبول این شرایط از سوی دولت ایروان را «تسلیم شدن» ارمنستان خواند و از این موضوع ابراز خرسندی کرد.
علیاف نخست وزیر ارمنستان را به دلیل آن که توافقنامه را در برابر دوربین امضا نکرده، «ترسو» خواند و گفت: «من گفته بودم که ارمنیها را مثل سگ از کشور خودمان بیرون خواهیم انداخت و این کار را هم کردیم.»
رئیس جمهوری آذربایجان هچنین از مشارکت ترکیه در نظارت بر فرآیند صلح در ناگورنو قره باغ خبر داد.
نیکول پاشینیان نیز در اظهاراتی که در صفحه فیسبوک خود منتشر کرد، گفت که تصمیم وی برای خودش و نیز برای مردم «بسیار دردناک» بوده است. او در این پیام فیس بوکی تصریح کرده که توافق آتش بس از نخستین ساعات روز سه شنبه لازمالاجرا میشود.
پاشینیان در پیام خود همچنین با اشاره به پیشرفتهای آذربایجان در روزهای اخیر در توجیه تصمیم خود برای امضای توافقنامه صلح نوشت: «من این تصمیم را پس از تجزیه و تحلیل عمیق اوضاع نظامی (در منطقه) گرفتم.»
توافق ترک مخاصمه در حالی به دست آمد که نیروهای آذربایجان روز یکشنبه اعلام کردند شهر استراتژیک شوشا را تصرف کردهاند. این شهر در ۱۵ کیلومتری استپاناکرت، مرکز منطقه جداییطلب قره باغ، در مسیر شریان حیاتی پیوند این جمهوری خودخوانده با پدرخواندهاش ارمنستان واقع شده است. سقوط این منطقه نقطه عطفی در جنگ محسوب میشد. روز دوشنبه ارمنستان گفته بود که نبرد در این منطقه ادامه دارد.
جنگ کنونی در قره باغ که از تاریخ ۲۷ سپتامبر (۶ مهر) آغاز شد، تا کنون دست کم هزار و ۳۰۰ کشته بر جا گذاشته است. ولادیمیر پوتین یک بار شمار کشتگان دو طرف را نزدیک به ۵ هزار نفر اعلام کرده بود و با توجه به این که آذربایجان شمار تلفات نظامی خود را اعلام نکرده، برخی ناظران احتمال میدهند که به واقع هزاران نفر اعم از نظامی و غیر نظامی در این جنگ کشته شده باشند.
هفتهها بود که روسیه و دیگر قدرتها در تلاش بودند تا در ناگورنو قره باغ آتش بس برقرار کنند، اما سه تلاش پیاپی برای برقراری آتش بس انساندوستانه در این منطقه، در نطفه خفه شده بود.
پیش از اعلام توافق جدید در شامگاه دوشنبه، نیروهای آذربایجان به اشتباه یک فروند بالگرد از نوع امآی ۲۴ متعلق به ارتش روسیه را بر فراز خاک ارمنستان سرنگون کردند. دو نفر از سرنشینان این بالگرد در این حمله کشته شدند و طرف آذربایجانی به دلیل «این حادثه تلخ» عذرخواهی کرد.
روسیه مهمترین قدرت منطقهای در قفقاز جنوبی است. این کشور متحد نظامی ارمنستان است اما همزمان روابط خوبی با جمهوری آذربایجان دارد. آذربایجان و ارمنستان هر دو از جمهوریهای اتحاد شوروی پیشین بودهاند.
منبع:https://per.euronews.com/
- برچسب ها: آتش بس, ارمنستان, اندیشکده, اندیشکده جریان, جریان, جمهوری آذربایجان, روسیه, ناگورنو قره باغ
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
