بحران قره باغ (دور جدید درگیری های نظامی ارمنستان و آذربایجان)

مقدمه

منطقه قره باغ یا آرتساخ که در مرز دو کشور آذربایجان و ارمنستان واقع شده، اکثریتی ارمنی دارد اما از زمان شوروی سابق تحت کنترل آذربایجان بوده است. جمعیت ارمنی با حدود ۱۴۰ هزار نفر، جمعیت مسلط این سرزمین می باشد که اکثرا پیرو مذهب مسیحی آپوستولیک هستند. (۱) بعد از جنگ جهانی اول، گرجستان، ارمنستان و آذربایجان اعلام استقلال کردند. در طول این مدت قره باغ تحت کنترل آذربایجان بود. درسال ۱۹۲۰ این سه کشور تحت قوانین شوروی قرار گرفتند. در سال ۱۹۲۳ قره باغ از حاکمیت آذربایجان خارج شد و از این مدت به بعد در امور داخلی خود مسقل از آذربایجان شد و منطقه ی خودگردانی شد. در این زمان ۷۰ درصد جمعیت قره باغ ارمنی بودند. فروپاشی شوروی بر سیاست منطقه قفقاز جنوبی(آذربایجان، ارمنستان و گرجستان) تاثیر ژرفی گذاشت. قفقاز جنوبی به دلیل همجواری با کشور جمهوری اسلامی ایران به عنوان منطقه هم مرز تقریبا زمینه تبدیل به یک همبود امنیتی را فراهم نموده است. باید توجه داشت که فروپاشی شوروی و تکوین حوزه ی ژئوپلیتیک آسیای مرکزی و قفقاز علاوه بر ایجاد فرصت های فراوان در ابعاد مختلف امنیتی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی برای ایران با چالش های عمده ای نیز همراه بوده است. جمهوری اسلامی ایران در محیط بین الملل با بازیگرانی مواجه است که بعضا موجب تهدید آن می شوند در نتیجه ی کنش این بازیگران شاهد تحولاتی هستیم که در نهایت امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را تهدید می کنند. محیط منطقه ای ایران نیز طی سالهای گذشته به شدت تغییر یافته و ایران نیز با توجه به تغییرات در محیط امنیتی و تغییر در ماهیت تهدیدات سیاست دفاعی و خارجی خود را باید تنظیم نماید. در چنین شرایطی که هر لحظه امکان آغاز جنگ گسترده بین دو کشور می رود ثبات و امنیت منطقه و همسایگان این دو کشور را با تهدید مواجه می کند چرا که کشوری مانند ایران که دارای جمعیت زیادی آذری و اقلیت ارامنه در خود می باشد مطمئنا در متن جنگ خواهد بود حالا چه بخواهد به طرفداری از یکطرف دخالت کند و چه اعلام بی طرفی کند باز هم مشکلات جدی برای منافع ملی و امنیتی اش به وجود خواهد آمد.

منبع:https://www.cmess.ir