وب‌سایت مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک بریتانیا در یادداشتی نوشت: اگرچه بایدن با سیاست‌های خاورمیانه‌ای غریبه نبوده و سابقه سناتوری و معاونت اوباما را در کارنامه خود دارد، اما ازآنجایی‌که آمریکا با چالش‌های متعددی در خاورمیانه مواجه است، مدیریت آن‌ها برای بایدن کار چندان آسانی نخواهد بود.

تشدید رقابت‌های منطقه‌ای، تجدید حیات روسیه و نقش رو به رشد چین در خاورمیانه ازجمله چالش‌های پیش روی آمریکا در خاورمیانه می‌باشند. علاوه بر این، آنچه برای واشنگتن نگران‌کننده است، عملکرد ضعیف چهار متحد سنتی آمریکا در منطقه یعنی اسرائیل، مصر، ترکیه و عربستان سعودی است که در رقابت یا در تضاد با اولویت‌های استراتژیک آمریکا عمل می‌کنند. اسرائیل هرگونه چشم‌انداز برای تشکیل دولت فلسطین را نابود کرده، مصر از ایالات‌متحده فاصله گرفته و روسیه را به‌عنوان شریک خود انتخاب کرده، ترکیه بدون توجه به منافع ایالات‌متحده و ناتو در حال پیشبرد سیاست‌های همسایگی خود است و عربستان سعودی نیز ایالات‌متحده را در جنگ یمن دخیل کرده که در صورت شکست، هزینه‌های زیادی را برای قدرت منطقه‌ای آمریکا ایجاد خواهد کرد. عربستان سعودی و امارات متحده همچنین در یک رقابت منطقه‌ای با ترکیه درگیر هستند که چند کشور دیگر را درگیر کرده است. در همین حال شکافی که بین عربستان سعودی و امارات متحده عربی با قطر ایجاد شده، سیاست‌گذاران آمریکایی را ناامید کرده و تلاش‌ها برای دستیابی به امنیت منطقه‌ای را مختل کرده است.

عربستان سعودی

بایدن در طول مبارزات انتخاباتی خود از توهین‌آمیزترین کلمات علیه عربستان استفاده کرده و این کشور را منفور خوانده است. پادشاهی عربستان سعودی و ولیعهد آن محمد بن سلمان که همه‌جوره از ریاست جمهوری ترامپ استقبال کرده بودند، اینک با انتقادات گسترده حزب دموکرات و جو بایدن مواجه هستند. به نظر می‌رسد جو بایدن در صورت پیروزی احتمالی در انتخابات، دو موضوع حقوق بشر و پاسخگو کردن رهبران سعودی درباره ترور جمال خاشقچی روزنامه‌نگار مخالف در سال 2018 و همچنین پایان دادن به حمایت ایالات‌متحده از جنگ وحشیانه در یمن را در دستور کار خود قرار دهد. درعین‌حال، بایدن به «تنظیم مجدد» روابط ایالات‌متحده با عربستان سعودی متعهد شده است. این اقدامات به معنای عدم‌حمایت بایدن از اهداف سیاست خارجی عربستان در منطقه است که می‌تواند ریاض را در یک برزخ واقعی قرار دهد. بااین‌حال تنظیم مجدد روابط ایالات‌متحده و عربستان برای واشنگتن بدون هزینه نخواهد بود. عربستان سعودی با توجه به نفوذ قابل‌توجهی که در سراسر منطقه دارد، قدرتمندترین کشور عربی است. پادشاهی عربستان، خواهان دوستی با ایالات‌متحده است و فرصت‌های اقتصادی موجود در عربستان همواره برای سرمایه‌گذاران آمریکایی جذاب بوده است.

ایران

در راهبرد خاورمیانه‌ای بایدن، آغاز دیپلماسی در قبال ایران یک ضرورت است. بایدن از توافق هسته‌ای 2015 با تهران دفاع کرده و از خروج دولت ترامپ از آن ابراز تأسف کرده است؛ زیرا استراتژی فشار حداکثری ترامپ در قابل ایران به‌وضوح شکست خورده است. ایران اکنون دارای ذخایر بیشتری از اورانیوم غنی‌شده است، نفوذ منطقه‌ای آن همچنان ادامه دارد و نظام آن علی‌رغم تحریم‌ها و فشارها در جای خود باقی است.

بایدن قول داده است اگر ایران به توافق هسته‌ای پایبند باشد، به برجام بازخواهد گشت. او به خاطر این موضع‌گیری موردحمایت متحدان اروپایی و همچنین روسیه و چین خواهد بود. بایدن اگر می‌خواهد بازی برد – برد انجام دهد، می‌تواند در ازای معامله‌ای با محدودیت‌های بیشتر با افق وسیع‌تر یا «بیشتر در برابر بیشتر» بخشی از تحریم‌های ایران را کاهش دهد. یا اگر او مایل به جبران سیاست‌های خصمانه ترامپ علیه ایران است، می‌تواند بلافاصله کاهش تحریم‌ها را به‌عنوان نشانه‌ای از حسن نیت خود برای شروع مذاکرات اعمال کند. اگرچه بایدن مشتاقانه خواهان بازگشت به برجام است، اما مجبور است از تکرار برخی اقدامات اشتباه اوباما پرهیز کرده و با افزایش هماهنگی با شرکای خاورمیانه‌ای آمریکا، فعالیت‌های منطقه‌ای و برنامه موشکی ایران را محدود کند.

ترکیه

آنکارا برای واشنگتن یک چالش فزاینده‌ است. اگرچه ترکیه درگذشته یک متحد قابل‌اعتماد برای ناتو و نمونه‌ای از یک دموکراسی موفق بود، اما در ده سال گذشته آنکارا سیاست خارجی تهاجمی را دنبال کرده و ازنظر سیاسی عقب‌گرد داشته است. رجب طیب اردوغان‌، رئیس‌جمهور ترکیه توانسته است از آزادی عملی که ترامپ به او داده، برای انجام عملیات علیه کردهای سوریه، وارد شدن در درگیری‌های لیبی و نشان دادن قدرت نظامی ترکیه در شرق مدیترانه بهره‌برداری کند؛ اما در مقابل، بایدن منتقد جدی اردوغان بوده و مخالف سیاست‌های وی به‌ویژه در خرید سیستم دفاع هوایی S-400 از روسیه بوده است. ضمن آنکه همکاری ترکیه و روسیه در خاورمیانه برای منافع ناتو و ایالات‌متحده یک چالش اساسی است.

اما اردوغان هر چقدر هم که برای ایالات‌متحده مشکل ایجاد کند، واشنگتن نمی‌تواند ترکیه را کنار گذاشته و آن را از ناتو اخراج کند. ایالات‌متحده و سایر کشورها معتقدند بیرون راندن ترکیه از ناتو به ایجاد روابط نزدیک ترکیه با روسیه منجر خواهد شد. بسیاری از نزدیکان بایدن بر این باورند که تعامل از طریق روابط دوجانبه و ناتو بهترین روش برای آرام کردن ترکیه تا زمان خروج اردوغان از صحنه قدرت است.

اولویت‌های خاورمیانه‌ای بایدن

درحالی‌که ترامپ برای چهار سال، دیکتاتورهای خاورمیانه را نادیده گرفت، بایدن درباره لزوم حمایت از دموکراسی و ارتقاء حقوق بشر در این منطقه صحبت کرده است. او تصریح کرده که «تعهد آمریکا به ارزش‌های دموکراتیک و حقوق بشر حتی با نزدیک‌ترین متحدان امنیتی‌مان دارای اولویت خواهد بود».

اگرچه شعار «پایان جنگ‌های بی‌پایان» جذاب است، اما بایدن وعده مبارزه با تروریسم در افغانستان، ادامه حضور نظامی در عراق و حمایت از کردها را داده است.

در دوره بایدن روابط دفاعی با کشورهای حاشیه خلیج (فارس) حتی درصورتی‌که آمریکا حضور نظامی خود در آسیا و اقیانوسیه را افزایش دهد، همچنان ادامه خواهد داشت.

منبع:https://www.scfr.ir/