پیچیدگی راهبرد ترکیه در مدیترانه
مالک ایوب سامبال در تحلیلی برای سایت اندیشکده روسی «شورای روسیه» نوشت: ترکیه برای نبرد در مجموعه‌ای از جبهه‌ها آماده شده که ممکن است در صورت نتیجه منفی در این جبهه‌ها تحت چالش‌های اقتصادی فعلی ترکیه، پیامدهای جدی به بار آورد.
ترکیه در لیبی که خلیفه حفتر از حمایت جدی متحدانش برخوردار است، با مصر درگیر بوده و این می‌تواند فاجعه‌ای بزرگ باشد که ترکیه را در سال‌های پیش رو گرفتار نیروهای نیابتی کند.
مناقشه دریایی ترکیه با یونان، وقتی ناوهای جنگی یونانی به کشتی تحقیقاتی ترکیه در مدیترانه نزدیک شدند، توجهات بین‌المللی را به خود جلب کرد. شرایط وقتی متشنج‌تر شد که امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه به نیروهای این کشور دستور داد برای حمایت از یونان به شرق مدیترانه بروند. اردوغان اندکی بعد موضعش را تلطیف کرد و به راه حل برد-برد، به نفع تمامی ذینفعان تمایل نشان داد.
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در وین با نیکوس دندیاس، وزیر امور خارجه یونان دیدار کرد تا درباره مناقشه دریایی میان ترکیه و یونان گفتوگو کند. او همچنین با وزیر امور خارجه ترکیه در جمهوری دومینیکن دیدار کرد تا درباره مناقشه میان این دو متحد ناتو گفتوگو کند. درهرصورت ترکیه برای صدور مجوزهای استخراج گاز و حفاری در ناحیه‌ای میان جزیره کرت یونان و قبرس برنامه‌هایی دارد. این مسئله حتی می‌تواند به تنش بیشتر در این مناقشه منجر شود.
اخیرا ترکیه سیاستی متناقض را در قبال اتحادهای بزرگ خود اتخاذ کرده و این سیاست متناقض به همراه ذهنیتی خشک، ترکیه را به متحدی غیر قابل اعتماد تبدیل کرده است. این کشور با وجودی که در ناتو عضویت دارد، درگیر مناقشات مختلفی درون ناتو است. ترکیه که در سازمان همکاری اسلامی نیز عضویت دارد، با کشورهای عضو این سازمان در برخی حوزه‌ها مناقشه دارد و در تلاش است یک بلوک جدید جداگانه را علیه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج (فارس) شکل دهد که در آن نقش رهبری کشورهای مسلمان را به عهده بگیرد. از سوی دیگر، اردوغان به شکلی فعال، شکافی جدی را میان ترکیه و متحدان غربی خود ایجاد می‌کند. او رویای احیای عصر عثمانی را در سر دارد. با توجه به اینکه دو صد گفته چون نیم کردار نیست، ترکیه به طور رسمی موزه ایاصوفیه را به مسجد اعظم ایاصوفیه تغییر داد. چنین تصمیمی انتقادات متحدان غربی این کشور و نیز انتقادات داخلی را به همراه داشت.
ترکیه در مقایسه با عربستان که نقشی کلیدی در سازمان همکاری اسلامی دارد، این برداشت را در میان کشورهای مسلمان ایجاد کرده است که می‌تواند باعث محرومیت و بدبختی بیشتری شود. در تحولات اخیر، بعد از توافق صلح تاریخی امارات و اسراییل ترکیه تهدید کرده است که به روابط دیپلماتیک با امارات خاتمه خواهد داد. با این حال ترکیه اولین کشور با اکثریت جمعیت مسلمان بود که در مارس 1949 اسرائیل را به رسمیت شناخت. ترکیه در هر صورت، ملاحظاتی جدی در خصوص روابط امارات و اسرائیل دارد.
در چشم‌اندازی بزرگ‌تر، ترکیه روابطی در هم ریخته با روسیه و آمریکا دارد. روابط ترکیه با آمریکا به دلیل مسئله سامانه موشکی اس-400 وخیم شد. بعد از آن عملیات ترکیه در ادلب و برخوردش با بشار اسد، رئیس جمهور سوریه منجر به تیرگی روابطش با روسیه شد. با وجودی که اردوغان تلاش کرد که این روابط را بهبود بخشد، اما در صورت هرگونه رویارویی اساسی میان ترکیه و دیگر ذینفعان در این منطقه، منافع روسیه در لیبی ممکن است مورد هجمه قرار بگیرد. ترکیه در تلاش است نفوذ و ردپای عثمانی را در جهت‌های مختلف افزایش دهد. در هر حال موقعیت اقتصادی و چالش‌های سیاسی رو به افزایش ممکن است ترکیه را در جهت احیای امپراتوری عثمانی همراهی نکند.
بحثی میان کشورهای مسلمان در پی موضع امارات در قبال اسرائیل به راه افتاده است و در این موقعیت زمانی ترکیه که چند دهه است اسرائیل را به رسمیت شناخته و میزبان کنسولگری و سفارت اسرائیل در آنکارا بوده، به شدت از امارات انتقاد کرده است. سناریوی کنونی برای کل منطقه در حال پیچیده‌تر شدن است و پیامدها و عواقبی احتمالی آن روشن خواهد شد.
ترکیه قصد دارد جبهه‌های متعددی را برای پرداختن به این مسایل باز کند و هفته‌های پیش رو می‌تواند برای وضعیت مدیترانه و نیز برای آینده روابط دو جانبه کشورهای مختلف مسلمان مهم باشد.
منبع:https://www.scfr.ir/
- برچسب ها: آمریکا, ادلب, اردوغان, اسرائیل, امارات, پمپئو, ترکیه, خلیج فارس خلیفه حفتر, روسیه, سازمان همکاری اسلامی, سامانه موشکی اس-۴۰۰, سوریه, شرق مدیترانه, عثمانی, قبرس لیبی مسجد اعظم ایاصوفیه, ناتو, یونان
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
