این عقب نشینی عربستان راهبردی است، چرا که عربستان نمیتواند اوضاع را به وضعیت سابق بازگرداند. در حال حاضر اوضاع به نفع قطر در حال پیش رفتن است و اگر عربستان در دوره جو بایدن بخواهد مانند قبل رفتار کند، آمریکاییها جانب قطر را خواهند گرفت.
فرجی راد در ادامه افزود: این آشتی ارتباط مستقیم با تحولاتی دارد که در آمریکا رخداده است. کشورهای عربی همچون عربستان، امارات و بحرین خیلی به دونالد ترامپ دلبسته بودند و ترامپ نیز متقابلاً از آنها پشتیبانی میکرد. پیشبینی آنها این بود که دونالد ترامپ با توجه به حمایتهایی که از وی صورت گرفته، در دوره بعد نیز رأی خواهد آورد. درواقع، از دو ماه پیش که بهتدریج نتایج انتخابات آمریکا مشخص شد، کشورهای عربی دریافتند که اوضاع به ضرر آنها در حال تغییر است.
این کارشناس مسائل ژئوپلیتیک با اشاره به اینکه عربستان و امارات به دنبالروی کار آمدن بایدن موقعیتشان تضعیفشده، ادامه داد: «بایدن انتقادات جدی به سیاستهای ریاض دارد؛ این انتقادات هم در رابطه با یمن است و هم در رابطه با قتلهایی، بهویژه قتل جمال خاشقچی، روزنامهنگار منتقد سعودی که رژیم سعودی انجام داده است.»
به گفته این کارشناس، در پی این تحولات، بن سلمان به این نتیجه رسید که اگر روابط با قطر به همین صورت باقی بماند، موضع این کشور تقویت خواهد شد؛ زیرا وضعیت برجام هم بالاخره با توجه به تغییر شرایط، بهبود خواهد یافت و قطر هم که در جبهه ایران قرار دارد، موضعش تقویت میشود؛ لذا ریاض تصمیم گرفت که به سمت بهبود روابط با دوحه گام بردارد.
فرجی راد با اشاره به اینکه عربستان میداند اگر موضع قبل را دنبال کند آمریکا در جانبداری از قطر بر خواهد آمد؛ گفت: «درنتیجه عربستان به دنبال بهبود و تقویت روابط کشورهای شورای همکاری خلیجفارس برآمد تا حداقل واشنگتن با کشورهای شورای همکاری خلیجفارس گفتگو داشته باشد و نه صرفاً عربستان را تحتفشار قرار دهد.»
وی ادامه داد: «در چنین شرایطی، زمینههای گفتگو از طریق واسطهگری کویت فراهم شد و عربستان هم از ۱۳ بندی که برای ایجاد رابطه شرط گذاشته بود، صرفنظر کرد و در رابطه با قطر عقبنشینی جدی داشت.»
فرجی راد با بیان اینکه اکنون قطر دست بالا را دارد، افزود: «دوحه موفق شد که راهبرد عربستان در رابطه با این کشور را به شکست بکشاند.»
وی در خصوص بندهایی که عربستان در رابطه با ایران و ترکیه برای قطر شرط گذاشته بود نیز توضیح داد: «بعید به نظر میرسد در چنین شرایطی قطر بخواهد عقبنشینی کند و بندهای مدنظر عربستان درباره ایران و ترکیه را به اجرا درآورد.»
کارشناس مسائل ژئوپلیتیک با بیان اینکه قطر می خواهد روابط حسنه با ایران و ترکیه را حفظ کند، گفت: «دوحه میخواهد از یکسو بین ترکیه و عربستان و از سوی دیگر بین ایران و عربستان میانجیگری کند و چراغ سبزی نیز در این راستا نشان داده است.»
فرجی راد تأکید کرد: «به عقیده من همانگونه که عربستان در رابطه با قطر کوتاه آمد، اگر دوحه بتواند بهخوبی نقشش را بازی کند، میتواند در وهله نخست راحتتر روابط ترکیه با عربستان را بهبود بخشد که زمینه چنین امری نیز فراهم شده است. درعینحال اگر ریاض احساس کند که بایدن میخواهد به برجام بازگردد، بدون شک رویکرد صریحتری در قبال حل مشکلش با ایران اتخاذ خواهد کرد.»
وی ادامه داد که چنین شرایطی به نفع ایران خواهد بود.
این کارشناس همچنین گفت که نباید فراموش کنیم کشورهایی مانند قطر و عمان دیگر نمیخواهند همچون گذشته بی چون و چرا پیرو عربستان باشند. درواقع ازاینپس قطر ژئوپلیتیکش را گسترش داده و مانند گذشته تسلیم عربستان نمیشود. عمان نیز همین روش را در پیش خواهد گرفت.
فرجی راد با اشاره به موقعیت امارات توضیح داد: «امارات نیز موقعیت سابق را ندارد و خود را یک قدرت منطقهای میداند بنابراین یک چندگانگی خاصی در منطقه بین کشورهای عربی خلیج فارس به وجود آمده که عربستان برای حل این موضوع باید راضی شود که با یک روش نسبتاً برابر با این کشورها روبرو شود.»
منبع:https://www.scfr.ir
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.