رمضان سخت لبنانی ها در سایه بدتر شدن اوضاع اقتصادی

اوضاع اقتصادی در لبنان وخیم تر و دشوارتر از گذشته شده است.

در سایه عدم تعیین تکلیف و تشکیل دولت مرکزی در بیروت، حال  اقتصاد ضعیف و بیمار لبنان بیمارتر از گذشته شده و همزمان با ماه مبارک رمضان گرانی مواد غذایی در این کشور زیبای عربی سر به فلک کشیده شده است.

برخی گزارش های میدانی تائید می کنند که قیمت برخی موادغذایی و میوه جات در لبنان حداقل شش برابر ماه رمضان سال گذشته شده و از این نظر بسیاری از شهروندان و خانواده ها برای تهیه مایحتاج و موادغذایی خود تحت فشار دو چندان قرار گرفته اند.

قدرت خرید مردم کاهش یافته و ارزش پول ملی لبنان در برابر دلار در اواخر ماه میلادی گذشته حتی به 15 هزار دلار رسید و 90 درصد ارزش خود طی یکسال را از دست داده است.

مشاهدات میدانی در خیابان ها و غذافروشی های بیروت حاکی از آن است که یک وعده افطاری در لبنان حداقل دو و نیم برابر حداقل دستمزد هزینه دارد. این گرانی مواد غذایی از اقتصاد روبه افول لبنان نشات می گیرد که بیشتر مواد غذایی خود را به صورت وارداتی تامین می کند و حال گرانی دلار بر گرانی شدید موادغذایی وارداتی نیز تاثیر گذاشته است.

البته در این اوضاع خراب اقتصادی، بحران ناشی از همه گیری کرونا نیز بر بدی اوضاع افزوده و باعث شده تا با افزایش جمعیت بیکار در لبنان، بسیاری از خانواده ها تحت پوشش نهادهای خیریه قرار گیرند.

بحران اقتصادی در پی بن بست سیاسی

براین اساس اوضاع اقتصادی در لبنان بسیار وخیم است و به گفته بسیاری از کارشناسان این شرایط بحرانی اقتصادی نتیجه مستقیم ماه ها بن بست سیاسی در این کشور است.

درحالی که لبنانی‌ها بیش از 9 ماه است که با بحران عدم تشکیل دولت دست و پنجه نرم می‌کنند و بیش از 7 ماه از مأموریت «سعد حریری» برای تشکیل کابینه در این کشور گذشته است، فضای سیاسی لبنان تنها منحصر به میانجیگری طرف‌های داخلی و خارجی و طرح ابتکارات بی‌نتیجه برای پایان دادن به اختلاف میان «میشل عون» رئیس جمهوری لبنان و نخست وزیر مکلف است.

در واقع سعدحریری پس از ماه ها هنوز نتوانسته دولت در بیروت تشکیل دهد و همین وضعیت بر بحرانی تر شدن اوضاع اقتصادی افزوده است.

مشی سیاسی حریری، عامل بن بست سیاسی لبنان

علت شکست حریری را نه در مشکلات سیاسی لبنان بلکه باید در مشی سیاسی خود حریری جستجو کرد. در مشی سیاسی سعد حریری، نگاه به لبنان جایی ندارد. به همین دلیل است که که طی یک ماه گذشته، به قطر و پس از آن امارات سفر کرد. گویا اماراتی‌ها به او پیشنهاد داده‌اند که محل زندگی خود را از بیروت به ابوظبی تغییر دهد. برخی اخبار حاکی از آن است که بن زاید ولیعهد ابوظبی از حریری خواسته است که ریاض را رها کند و با اماراتی‌ها متحد شود. ولیعهد ابوظبی قول داده است که حریری را به جای ریاض تامین مالی نماید. حریری بعید است به این زودی پاسخ این درخواست را بدهد و احتمالا منتظر ادامه روند روابط عربستان سعودی با آمریکای پساترامپ خواهد ماند. در صورتی او به طرف امارات چرخش خواهد کرد که آمریکا روند سرد خود با عربستان بن سلمان را ادامه دهد. اتفاقی که بعید است. البته چندماهی است که بن سلمان حاضر به دیدار با حریری نشده است اگرچه روند تحولات نشان می‌دهد که از ارادت حریری به ریاض کاسته نشده است.

در واقع بن بست سیاسی امروز بحران دولت در لبنان، نتیجه عدم نگاه به داخل سیاستمداران ائتلاف 14مارس است. ائتلاف 14مارس به رهبری سعد حریری به خاطر وابستگی به عربستان پیشنهادهای خروج از بحران میشل عون را پی در پی رد می‌کنند. ائتلاف 8مارس حامی جبهه مقاومت است و عربستان با حضور حزب الله و متحدانش در کابینه لبنان به شدت مخالف است. تا سعد حریری چنین رویکردی داشته باشد، بحران دولت در لبنان پایان نخواهد پذیرفت. نفش دولت‌های غربی مانند فرانسه و ایالات متحده غیر قابل انکار نیست اما مشی سیاسی سعد حریری است که لبنان را به بن بست سیاسی کشانده است. تنها راه خروج لبنانی‌ها، تغییر جهت حریری از وضعیت فعلی و نگاه به داخل به جای خارج است.

مانع تراشی بازیگران خارجی

از سوی دیگر همان گونه که گفته شد، بازیگران خارجی نیز نقش غیرقابل انکاری در وضعیت وخیم اقتصادی لبنان دارند.

در حال حاضر لبنان تحت تحریم های ایالات متحده قرار دارد و فشار روز افزون آمریکا بر لبنانی‌ها دیگر منحصر به مقاومت و متحدان آن نیست؛ بلکه ایالات متحده همه لبنان را مورد هدف قرار داده است.

در پائیز گذشته روزنامه «وال استریت ژورنال» گزارش داد که واشنگتن بانک مرکزی لبنان را تحریم کرده است. البته این تحریم شامل «ریاض سلامه» رئیس این بانک که تحت حمایت آمریکایی‌هاست نشد، اما این تحریم به معنای اعلان جنگی بزرگ ضد لبنانی ها با هدف نابود کردن اقتصاد شکننده این کشور است؛ چرا که تحریم بانک مرکزی به معنای منزوی شدن دائمی لبنان از سیستم مالی جهانی است و همین مسئله است که اوضاع اقتصادی در لبنان را بدتر از گذشته کرده است.

از سوی دیگر بحران کنونی لبنان همچنین فرصت ویژه برای آمریکا جهت سوء استفاده از دیپلماسی مالی برای مقابله با حزب الله فراهم می کند. در همین زمینه گزارشی به نقل از مقامات و دیپلماتهای آمریکایی و غربی منتشر شده مبنی بر اینکه فشارهای آمریکا و بانک مرکزی لبنان در چارچوب یک کمپین بین المللی برای مقابله با حزب الله است، هرچند این فشارها در عمل متوجه زندگی همه مردم لبنان شده و اوضاع را بر آن ها دشوارتر کرده است.