علل بازتولید چرخه تنش در روابط لبنان و عربستان سعودی
مصاحبه وزیر خارجه لبنان با شبکه آمریکایی الحره دور جدیدی از تنش در روابط بیروت و ریاض را موجب شده است. روز گذشته شربل وهبه، وزیر خارجه لبنان در سخنانی تلویزیونی در برابر سوال‌های غرض‌ورزانه و جهت‌دار در مورد سلاح مقاومت، به دفاع از نقش قدرت نظامی حزب الله در برابر توسعه‌طلبی و جنگ‌افروزی رژیم صهیونیستی پرداخت و در مقابل به شدت سیاست های کشورهای عربی که وی به طعنه آنها را دوست خطاب کرد در ایجاد داعش را مورد انتقاد قرار داد. وهیه گفته بود، “مرحله دوم زمانی بود که کشورهای دوست و برادر داعش را برای ما روی کار آورده و با حمایت مالی از آن، این گروه تروریستی را در دشت نینوا، الانبار و تدمر (سوریه) توسعه دادند”.
اما در بخش مهمترین از این مصاحبه تلویزیونی، اقدام غیرحرفه‌ای و خارج از پروتکل‌های رسمی رسانه‌ایِ شبکه الحره در دعوت از یک کارشناس سعودی در برابر وزیر خارجه لبنان و توهین این کارشناس به میشل عون رئیس جمهور لبنان، وهبه نیز در پاسخ دست بر روی پاشنه آشیل سیاست خارجی ریاض گذاشته و گفته بود: «کسی که خاشقجی را در استانبول به قتل می‌رساند، حق ندارد اینچنین صحبت کند».
انعکاس گسترده داخلی سخنان وزیر خارجه
سخنان الوهبه در داخل لبنان موجی از واکنش‌ها را در پی داشت.
میشل عون عون رئیس جمهور لبنان در بیانیه‌ای از اظهارات وهبه اعلام برائت کرده و گفت: اظهارات وهبه نظرش شخصی‌اش بوده و به هیچ عنوان موضعگیری کشور لبنان نیست و من با هر مطلبی که توهین به کشورهای برادر و دوست از جمله عربستان و به ویژه کشورهای حوزه خلیج (فارس) باشد، مخالفت هستم.
رئیس جمهوری لبنان در ادامه نیز بر عمق روابط برادرانه لبنان و کشورهای حوزه خلیج (فارس) و در راس آنها عربستان و تمایل بیروت به استمرار و تقویت این روابط در تمامی زمینه‌ها تاکید کرد و گفت: برخی از سخنان وهبه واکنش‌ها و موضعگیری‌های سیاسی را برانگیخت که هدف آنها مختل کردن روابط لبنان و برادران عربش است.
وهبی روز سه شنبه عذرخواهی کرد و گفت که قصد او آزار “کشورهای عربی برادر” نبوده و سخنانش با برداشت‌های غلط همراه بوده است.
حسان دیاب ، نخست وزیر مستعفی لبنان گفت که وی از وهبی توضیح خواسته است و افزود که کشورش مشتاق حفظ “بهترین روابط” با عربستان و خلیج فارس است.
سعد حریری ، نخست وزیر مکلف نیز که بیشتر ثروت خانواده خود را مدیون حمایت سعودی است ، با انتقاد شدید از وهبی گفت که اظهارات وی “مطابق با هنجارهای دیپلماتیک نیست”.
واکنش در شورای همکاری
از سوی دیگر سخنان وزیر خارجه لبنان در میان کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نیز با واکنش انتقادآمیز روبه شد.
عربستان سعودی روز سه شنبه سفیر لبنان را در این پادشاهی را احضار کرد تا به اظهارات “توهین آمیز” وزیر امور خارجه کشورش اعتراض کند.
در بیانیه وزارت خارجه عربستان سعودی اظهارات “توهین آمیز” وهب را به شدت محکوم کرد و گفت: “آنها با ساده‌ترین هنجارهای دیپلماتیک مغایرت دارند”.
در بیانیه ای جداگانه ، نایف الحجراف ، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس ، خواستار عذرخواهی رسمی وهبی از کشورهای حوزه خلیج فارس به دلیل اظهارات “غیرقابل قبول” خود شد.
وزارت امور خارجه کویت نیز روز سه شنبه در بیانیه ای کاردار سفارت لبنان را احضار کرد تا یک یادداشت رسمی اعتراض در محکومیت “توهین ” وزیر خارجه لبنان را به او تحویل دهد. امارات و بحرین نیز دست به اقدامات مشابهی زده‌اند.
امارات متحده هم با احضار سفیر لبنان و ضمن محکوم کردن اظهارات شربل وهبه، گفته است، سخنان وزیر امور خارجه لبنان علیه کشورهای حوزه خلیج فارس « شرم‌آور و نژادپرستانه» بود.
بحرین نیز با احضار سفیر لبنان در منامه گفته است که اظهارات وزیر امور خارجه لبنان با «هنجارهای دیپلماتیک» و با «روابط برادرانه» دو کشور مغایرت دارد.
لبنان زخم خورده از بحران‌آفرینی خارجی
عربستان سعودی و لبنان در سالهای اخیر روابط پر تنشی را تجربه می‌کنند. عربستان که همواره خود را یکی از بازیگران ذی نفوذ در تحولات لبنان محسوب کرده و با بخشی از جناح‌های سیاسی لبنانی روابط نزدیکی دارد اما با گسترش روند قدرت‌گیری مقاومت در عرصه‌های مختلف سیاسی و نظامی و فرهنگی و اقتصادی این کشور مهم و ژئواستراتژیک در دو دهه اخیر، ریاض گرایش به سمت قطع حمایت‌های گذشته و بحران‌افزایی را جایگزین رویکرد حمایتی گذشته کرده است. در حالی که جامعه موزاییکی و پر تنوع لبنان از جنبه هویتی و وجود مکانیسم دموکراسی مشارکتی (سهمیه‌گرایی) در قانون اساسی، به صورت بالقوه زمینه مستعدی برای بی‌ثباتی سیاسی بویژه از حیث تشکیل کابینه‌ای پایدار فراهم کرده است این امر در سالهای اخیر به دستاویزی برای بازیگران خارجی مداخله‌گر و دشمن مقاومت مانند عربستان سعودی تبدیل شده تا چرخه بحران در لبنان را بازتولید و مستمر سازد.
در حالی که بحران اقتصادی سالهای اخیر لبنان را یکی از مقروض‌ترین کشورهای جهان تبدیل کرده و شرایط معیشتی به دلیل تورم، از بین رفتن ارزش پول ملی و ناتوانی بانک‌ها در بازپرداخت سپرده‌های مردم به شدت آسیب دیده است، بحران سیاسی ناشی از فشارهای ریاض بر گروه‌های لبنانی برای عدم ائتلاف با حزب الله و مقاومت در امر تشکیل کابینه، بحران سیاسی را نیز مزید بر علت افزایش مشکلات لبنان و قرار گرفتن این کشور بر لبه پرتگاه کرده است.
ماه گذشته ، عربستان سعودی به بهانه قاچاق مواد مخدر اعلام کرد که واردات میوه و تره بار از لبنان را متوقف می‌کند و از طرف دیگر دولت عراق را نیز تحت فشار برای عدم میزبانی از حسان دیاب نخست وزیر پیشبرد امور این کشور قرار داد تا کابینه دیاب در حل مشکلات اقتصادی ناکام بماند.
در این شرایط طبیعتاً سخنان وزیر خارجه لبنان بازگوکننده دیدگاه منفی افکار عمومی به دخالت‌های عربستان در لبنان می‌باشد.
منبع:http://alwaght.net/
- برچسب ها: آمریکا, اندیشکده, اندیشکده جریان, بحران سیاسی, جریان, چرخه تنش, دخالت, شربل الوهیه, عربستان سعودی, لبنان
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
