بنبست عربی در اوپکپلاس
امارات و عراق خواهان آن هستند که از فرصت بهدستآمده در نتیجه افزایش تقاضا برای فروش بیشتر نفت خام خود استفاده کنند، اما روسیه و عربستانسعودی ترجیح میدهند با این امر محتاطانهتر برخورد کنند و افزایش تولید ۴۰۰هزار بشکهای را مدنظر دارند. در این میان، امارات خواهان اصلاح سهمیه تولید و افزایش چشمگیر عرضه نفت خام خود است.
از سوی دیگر عربستان و روسیه نمیخواهند از موضع خود عقبنشینی کنند؛ چراکه اصلاح سهمیه تولیدی امارات در توافق، امکان اتخاذ موضع مشابه سایر کشورها را افزایش میدهد. در چنین شرایطی نگرانیها از تعمیق اختلافات در اوپکپلاس و تشکیل جبهههای خصمانه بالا گرفته است و به نظر میرسد اماراتیها این بار قصد عقبنشینی از جاهطلبیهای خود را ندارند، در حالیکه ریاض و مسکو به دنبال حفظ قدرت کارتل اوپکپلاس هستند که در یک سال گذشته تمام تلاش خود را برای کنترل و مدیریت بازار آن به کار بسته است. از سوی دیگر، مساله بازگشت بشکههای نفتخام ایرانی به بازار از دیگر نکات مورد توجه اوپکپلاسیها و تحلیلگران است که به نظر میرسد باید برای هر تصمیمی نیمنگاهی به آن داشت. این امر خارج از اراده اوپکپلاس است و طبق گفتههای وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران، در کوتاهترین زمان ممکن پس از تحریمها اجرایی خواهد شد.
در این شرایط نفتخام در نزدیکی اوج سهساله خود، با قیمتی حدود ۷۶دلار در هر بشکه معامله میشود که این امر نگرانیهای جدی درباره افزایش بهای سوخت برای مصرفکنندگان و تاثیر آن بر بازیابی اقتصادی در کاخسفید به وجود آورده است. گروه اوپکپلاس نیز اعلام کرده که دوشنبه ساعت ۳ بعدازظهر به وقت وین، از طریق ویدئوکنفرانس مذاکرات خود را ادامه خواهد داد و با توجه به افزایش نگرانیها، این جلسه احتمالا توجهات فراوانی را به خود جلب خواهد کرد.
فاز جدید جاهطلبی نفتی امارات
در نشست روز جمعه اوپکپلاس، عربستانسعودی و روسیه پیشنهاد کردند که افزایش تولید محتاطانه و ۴۰۰هزار بشکهای در فاصله میان ماههای آگوست و دسامبر انجام شود؛ پیشنهادی که با استقبال گسترده سایر اعضا روبهرو شد. آنها همچنین تلاش کردند تا توافق کنترل عرضه بین تولیدکنندگان را که قرار است تا آوریل سال آینده ادامه باید، تا نیمه دوم سال۲۰۲۲ تمدید کنند. در این میان اماراتمتحده عربی از روز پنجشنبه با طولانیشدن مدت توافق بدون ارزیابی مجدد ظرفیت و سهمیه تولیدی خود، مخالفت کرده و میگوید که سهمیه تعیینشده در متن اصلی توافق کاهش عرضه که سال گذشته و در اوج بحران کووید-۱۹ نگاشته شد، نمیتواند پاسخگوی توانایی عرضه نفتخام این کشور باشد. روزنامه فایننشالتایمز میگوید مقامات اماراتی احساس میکنند کاهش تولید بیشتر امارات در برابر عربستان، باعث ازدسترفتن درآمدهای تولیدی این کشور شده و این دیدگاه اماراتیها تنشها بین دو متحد سنتی جهان عرب را به اوج خود رسانده است. امارات که در ادوار گذشته مذاکرات نیز چندین بار تنشها را افزایش داده بود، این بار بر اصلاح سهمیه تولید خود و افزایش چشمگیر آن پافشاری میکند و به نظر میرسد برنامهای هم برای عقبنشینی و کوتاهآمدن از خواستههایش ندارد. این نکته در موضعگیریهای مقامات نفتی این کشور کاملا واضح است. در حالی که بسیاری از شرکتهای نفتی در سراسر جهان در حال عقبنشینی از تولید بیشتر نفتخام و سوختهای فسیلی هستند، اماراتمتحده عربی بیهیچ پردهپوشی به دنبال گسترش توان تولیدی خود است. سلطان الجابر، رئیس شرکت ملی نفت ابوظبی (ADNOC) در مصاحبهای با روزنامه فایننشالتایمز در این باره گفته است: «ما هیچ فرصتی را از دست نمیدهیم و در حال ادامه برنامههای اکتشافی، شناسایی ذخایر اثباتشده و افزایش تولید نفتخام هستیم.»
هلیما کرافت، رئیس بخش بازارهای کالایی آربیسیکپیتال مارکتس (RBC Capital Markets) در یادداشت روز جمعه خود با اشاره به بالا گرفتن تنشها و موضع امارات عنوان کرد که تنش میان اعضای اوپکپلاس بر سر حجم عرضه و خطر جدی خروج امارات از اوپک برای بسیاری غیرقابل تصور بود. البته کرافت در یادداشت خود به زمینههای این امر اشاره کرده و میگوید این فشار از سوی اماراتیها از اوایل سال جاری میلادی و پس از ایجاد شاخص نفتخام توسط این کشور افزایش یافته است. به عقیده او، اماراتیها از این طریق سیگنالهای روشنی درباره میل خود به افزایش عرضه را به سایرین مخابره کردند.
اوجگیری تنشها در اوپکپلاس
در جبهه مقابل، عربستانسعودی در کنار روسیه، بهعنوان رهبران اوپک و غیراوپک میگویند تغییر در سهمیههای تولیدی کشورها میتواند شرایط را سختتر و پیچیدهتر کند. در جریان توافقنامه اولیه برای هر یک از کشورهای عضو توافق، براساس ظرفیت تولیدی آنها سهمیهبندی صورت گرفت که تعیینکننده میزان عرضه مجاز از سوی کشورهای تولیدکننده است. ریاض و مسکو بر این باورند که عقبنشینی و پذیرفتن خواسته امارات به بروز هرجومرج منجر خواهد شد، چراکه سایر کشورها نیز در چنین شرایطی به دنبال تغییر و افزایش سهمیه خود خواهند بود و کنترل شرایط برای اوپکپلاس دشوار خواهد شد.
روزنامه نیویورکتایمز در گزارش خود این تنشها را نتیجه افزایش تقاضا و رشد بهای نفتخام دانسته و عنوان کرده که انسجام اوپکپلاسیها در معرض آزمایشی جدی قرار گرفته است. تولیدکنندگانی مانند عراق و اماراتمتحده عربی در چنین شرایطی میخواهند مطمئن شوند که فرصت فروش میزان نفت بیشتر را از دست نخواهند داد.
هلیما کرافت با اشاره به درگیریهای امارات و عربستان عنوان کرده که بازگشت بینظم سطح تولید میتواند به رشد قیمت نفت پایان دهد. این در حالی است که عدم حصول توافق در روزهای آینده میتواند قیمت نفتخام را باز هم افزایش دهد و بسیاری از تحلیلگران در هفتههای اخیر پیشبینی کردهاند که قیمت نفت میتواند در هر بشکه به ۱۰۰دلار نیز برسد. در حال حاضر بهای هر بشکه نفت برنت به بیش از ۷۶دلار در هر بشکه رسیده که نشاندهنده رشد بیش از ۸۵درصدی از دوران بحران کووید تا امروز است.
به هر روی اختلافات امارات با عربستان درباره سطح تولید، جهان را نگران کرده و آرزوهای بزرگ اماراتیها برای افزایش تولید نفت در چند ماه گذشته، سد محکمی به نام عربستانسعودی را در برابر خود مشاهده کرده است. تحلیلگران معتقدند که امارات در شرایط کنونی از موقعیت خود در اوپکپلاس کاملا ناامید شده است. آمریتا سن، رئیس بخش بازار نفت شرکت انرژی اسپکتس (Energy Aspects) به نیویورکتایمز گفته است: «اماراتیها کاملا موضع خود را درباره افزایش تولید روشن کردهاند و تصور میکنند که در اوپکپلاس هیچکس به آنها گوش نمیدهد.»
امارات حدود یکسوم ظرفیت تولید خود را کاهش داده که در میان اعضای اوپکپلاس بیشترین میزان محدودیت عرضه محسوب میشود، به همین دلیل از توافق با سازوکارهای فعلی ضربه جدی خورده است.
از نگرانیهای کاخ سفید تا بازگشت نفت ایران
بالا گرفتن تنشها در اوپکپلاس، نگرانی مصرفکنندگان را به دنبال داشته و عدم حصول توافق میان اعضا خطر افزایش بهای نفت را. کاخسفید نگرانی خود از این مساله را با توجه به آسیب چنین تنشهایی به مصرفکنندگان بهطور علنی ابراز کرد. آنگونه که خبرگزاری رویترز گزارش داده، جن ساکی، سخنگوی کاخسفید در این باره گفته است: «بر این باوریم که امکان افزایش عرضه نفت به میزان کافی در جهان وجود دارد. بهدلیل بازیابی اقتصادی جهان و از سرگیری فعالیتهای عادی مصرفکنندگان، شرایط بازار نفت تغییر کرده است.» او به پرسشی درباره مذاکره نمایندگان دولت جو بایدن با متحدان این کشور در اوپکپلاس، درباره افزایش تولید پاسخ نداد.
این در شرایطی است که بسیاری از معاملهگران و فعالان بازار نگران تصمیم روزهای آتی اوپکپلاس هستند؛ چرا که روزبهروز احساس کمبود در بازار نفت تقویت میشود و آنان حتی منتقد افزایش تولید پیشنهادی محافظهکارانه روسیه و عربستان هستند و اعتقاد دارند که این میزان نمیتواند افزایش قیمت را کنترل کند و مانع تورم حاصل از آن شود. از سوی دیگر اوپکیها نگرانیهای متفاوتی دارند؛ آنها از گسترش سویه دلتای ویروس کرونا در سطح جهان و تاثیر احتمالی آن بر تقاضا هراس دارند.
مساله مذاکرات هستهای ایران و آمریکا در مورد لغو تحریمهای نفتی و بازگشت احتمالی ایران به بازار نیز از دیگر دلایل محافظهکاری مسکو و ریاض در قبال افزایش تولید است؛ چرا که وزیر نفت به شکل علنی اعلام کرد که ایران در صورت لغو تحریمها، بدون توجه به تصمیمات اوپکپلاس با تمام توان خود به بازار جهانی نفتخام باز خواهد گشت. به گزارش «شانا»، بیژن زنگنه پس از پایان دیرهنگام نشست اوپکپلاس در جمع خبرنگاران گفت: «در این نشست موضع ایران را اعلام و تاکید کردم که هر تصمیمی در این نشست اتخاذ شود، تاثیری بر اراده ما ندارد. این تصمیم رسمی ماست که هر زمان تحریمها برداشته شود، در حداقل زمان ممکن و با تولیدی حداقل به مقدار پیش از تحریم به بازار برمیگردیم.» وزیر نفت ایران درباره طولانیشدن این نشست عنوان کرد: «میان اعضا بر سر سهمیه اختلافهایی وجود دارد و برخی فکر میکنند درباره سهمیهها بیانصافی شده است و روی این موضوع بحث دارند.» در چنین شرایطی باید دید که آیا اختلافات میان امارات و عربستان در روز دوشنبه به نتیجه خواهد رسید یا خیر. در هر صورت به نظر میرسد نارضایتی امارات به نقطه غیرقابل بازگشتی رسیده و عربستان و روسیه دیگر نمیتوانند خواستههای ابوظبی را نادیده بگیرند؛ چرا که با توجه به تهدیدهای گذشته آنها امکان خروج امارات از اوپک و توافق کاهش تولید وجود دارد. در چنین سناریویی ممکن است در آینده شاهد جنگ قیمتی تازهای در بازار باشیم و این آخرین چیزی است که عربستان و روسیه میخواهند.
منیع:https://donya-e-eqtesad.com
- برچسب ها: امارات متحده عربی, اندیشکده, اندیشکده جریان, اوپکپلاس, بازار نفت, بنبست عربی, بیژن زنگنه, جریان, روسیه, عربستان سعودی, کاخ سفید, نفت ایران
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
