کاظمی چه در سر دارد؟

نگارنده این سطور معتقد است که نخست وزیر عراق تلاش دارد تا انتخابات را در همان موعد مقرر خود برگزار کند. تحولات سیاسی و امنیتی اخیر در عراق نیز به موازات این مطلوبیت پیش رفته است. سفر کاظمی به ایالات متحده و امضای توافقنامه چارچوب استراتژیک با واشنگتن بخشی از روندی است که وی به همراه آمریکایی ها به دنبال آن بوده است. در یک لفاظی و بازی آشکار با کلمات مقرر شد تا مأموریت رزمی ایالات متحده در عراق تا پایان همین سال میلادی (10 دی ماه) به مأموریتی مستشاری و آموزشی تغییر یابد. بسیاری از احزاب و گروه ها حتی ویترین سیاسی حشد الشعبی یعنی فراکسیون فتح نیز از آن استقبال کردند. فارغ از محتوای توافقنامه، این سفر به عنوان حرکت کاظمی در مسیر عمل به مصوبه پارلمان در خارج کردن نیروهای نظامی خارجی (آمریکایی) از عراق تلقی گردیده است. موضوعی که می توان از آن این انتظار را داشت که تا مهر ماه که موعد انتخابات است فشارها بر کاظمی و دولت برای خروج نظامیان آمریکایی را کمتر کند و حتی توافقنامه را به عنوان نکته ای قابل اتکا و ملاحظه در عملکرد کاظمی در تحقق خروج نظامیان آمریکایی در بیاورد.
افزون بر مسئله توافقنامه باید به شرایط امنیتی حال حاضر عراق نیز اشاره کرد. در هفته های اخیر، بنابر اعلام دولت، برخی مسببان جنایات و ترورهای هفته ها و ماه های گذشته کشور دستگیر شده اند. این موضوع چنانچه درست باشد رخدادی بی سابقه است. در سال های اخیر ترورهای قابل توجهی در عراق و عموما علیه برخی فعالان سیاسی و اجتماعی صورت گرفت اما به رغم وعده های رسمی برای پیگیری و پیگرد مسببان، هیچ گاه نتایج تحقیقات آشکار نگردید. اعلام دستگیری تعدادی از این افراد و توجه رسانه های نزدیک به دولت نشان می دهد که دولت به دنبال نشان دادن اقتدار خود و به تبع آن بهره برداری مناسب است.
تراکم فعالیت های اینچنینی در زمان محدود باقیمانده به انتخابات نشان می دهد کاظمی تلاش دارد تا چهره یک سیاستمدار کاربلد، فعال و مؤثر از خود نشان دهد. این تصویر در داخل و خارج از عراق می تواند به کمک او بیاید. در فضای منطقه ای و بین المللی، حمایت ها از خود را افزایش دهد و در داخل نیز، شهروندان را مجاب کند که وی به دنبال روابطی متوازن با همگان و جلب آرامش و امنیت برای آنان است.
شاید اقدام برای برگزاری کنفرانس سران همسایه عراق و برخی کشورهای دیگر منطقه ای و بین المللی در اواخر ماه جاری میلادی در بغداد را بتوان از این دست اقدامات با اهداف سیاسی دانست. این کنفرانس حتی اگر به نتایج ملموسی نرسد اما اصل برگزاری آن و نشاندن احتمالی رهبران سیاسی کشورهای منطقه از جمله ایرانی ها، سعودی ها، ترک ها و حتی آمریکایی ها بر سر یک یک میز می تواند به عنوان یک دستاورد برای دولت فعلی و شخص نخست وزیر تلقی شود. همچنانکه نشست سه گانه سران عراق، اردن و مصر و توافقات میان آنان نیز می تواند مورد بهره برداری سیاسی و تبلیغاتی آقای کاظمی قرار بگیرد. حتی اگر نتایج اینگونه اقدامات دیرهنگام محقق شود و یا حتی محقق هم نشود اما حجم تلاش های دیپلماتیک نخست وزیر با هر هدفی باشد، در آستانه انتخابات پیش رو می تواند برای او سودمند باشد. به ویژه آنکه کاظمی نشان داده است که نسبت به رقیبان یا دشمنان داخلی خود، بهتر می تواند از رسانه و عنصر تبلیغات و عملیات روانی بهره بگیرد.
بسیاری از این تحرکات در حقیقت نمایش های سیاسی از سوی کاظمی و تیم اوست. به این دلیل که نخست وزیر، کارنامه قابل قبولی در داخل و در حوزه مطالبات مردم نداشته است. بنابراین چنین فعالیت هایی بخشی از اقداماتی است که می تواند به کار نخست وزیر بیاید تا از حمایت هایی در سطح داخل و خارج بهره بگیرد.
کاظمی با اینکه متعهد به عدم نامزدی برای نخست وزیری شده است و حتی احزاب نزدیک به او نیز از دور انتخابات کنار کشیده اند اما سرنوشت سیاسی وی حداقل در این دوره از انتخابات به روشنی مشخص نیست. آیا وی با اعلام عدم مشارکت، به دنبال تقویت جایگاه سیاسی خود در آینده، و ورود جدی تر به ساحت سیاسی عراق است یا اینکه در نهایت و در ماراتن نخست وزیری پس از انتخابات پیش رو، خواهد توانست خود را به احزاب اصلی تصمیم گیر و مؤثر تحمیل کند؟ هرچه باشد مشخص است که کاظمی در حال تلاش است که از خود چهره ای موفق و نخست وزیری مورد قبول برای جامعه جهانی و منطقه نشان دهد. این یعنی کاظمی برای آینده سیاسی خود برنامه دارد