نگرانی‌های حقوقی، در پی بازداشت شاعر سرشناس کویتی
سایر معمولاً نظراتش سیاسی‌اش را در توییتر می‌نویسد، اما او به تازگی دست به نوشتن توییت‌هایی با هشتگ “#ما اجازه نمی‌دهیم کشورمان را نابود کنید و قانون اساسی‌مان را تکه‌تکه کنید” به زبان عربی زده بود. وی در این توییت‌ها، فسادی را که در دولت کویت شاهد بود، توصیف می‌کرد. سایر از تاریخ ۱ تیر/ ۲۲ ژوئن تا ۱۴ تیر/ ۵ ژوئیه که دستگیر شد، مجموعه‌ای از اشعار و نظرات خود را توییت کرد و در آن‌ها مستقیماً از دولت و رئوس آن، به عنوان “مافیای فساد” نام برد.
در تاریخ ۱۵ تیر/ ۶ ژوئیه، مرکز حقوق بشر خلیج فارس، مستقر در لبنان، داستانی درباره‌ی جزئیات دستگیری سایر در خانه‌اش در اواخر شب، منتشر کرد. در این نوشته ادعا شده است که این اقدام تهاجمی برخلاف روال معمول احضار فردی با شأن وی برای حضور یافتن در دادستانی بوده است.
در طول روز، هشتگ “# آزادی برای جمال السایر” به زبان عربی، در توییتر بارها به اشتراک گذاشته شد.
بعدتر در تاریخ ۱۵ تیر/ ۶ ژوئیه، روزنامه‌ی الرأی که طرفدار دولت کویت است، بیانیه‌ای از سوی دادستانی عمومی منتشر کرد که در آن اظهار شده بود: “سایر تا فردا و زمانی که تحقیقات در مورد وی به پایان برسد، در بازداشت خواهد ماند.”
در واکنش به بازداشت سایر، خالد العتیبی، نماینده‌ی مجلس، “اقدامات سرکوبگرانه‌ی اعمال‌شده از سوی کشورهای تمامیت‌خواه، و فرهنگ محدود کردن [نظرات]” دولت را مورد انتقاد قرار داد. او همچنین با اشاره به دستگیری سایر در اواخر شب، با استفاده از استعاره‌ی “بازدیدکنندگان دم صبح”، نیروهای امنیتی دولت را تقبیح کرد. حسن جوهر، نماینده‌ی مجلس، نیز روش‌های استفاده شده برای بازداشت سایر را محکوم کرد و اظهار داشت که “به انتقاد سیاسی باید از طریق اصلاحات واقعی رسیدگی شود.”
در روز ۱۶ تیر، ۷ ژوئیه، مهند السایر، نماینده‌ی مجلس و برادرزاده‌ی جمال، در توییتر خود نوشت که “شاعر میهن” هنوز در بازداشت است. وی همچنین ابراز تأسف کرد که چگونه “میهن”، که آغوشش به روی متفکران سیاسی خارجی مانند احمد مطر و غسان کنفانی باز است، “اکنون آزادی فرزندان خود را محدود می‌کند”.
زمینه/تحلیل: آزادی بیان در منطقه‌ی خلیج فارس محدود است. با این وجود، میزان مخالفت‌هایی که دولت‌های مختلف تاب می‌آورند، بسیار متفاوت است. به عنوان مثال، ظاهراً در کویت، مجلس و سلطنت، مشترکاً زمام حکومت را در دست دارند. اما اقتدار مطلق در دستان امیر نواف الاحمد الجابر الصباح است.
با این حال، کویت بابت ارتقای آزادی بیان تا حدودی به خودش افتخار می‌کند. این کشور در مجلسش اپوزیسیون را در نظر گرفته و حتی به شاخه‌ای از اخوان‌المسلمین اجازه‌ی حضور داده است؛ سازمانی که غالباً در کشورهای حوزه‌ی خلیج فارس ممنوع‌الفعالیت است. همان‌طور که مهند سایر در گفته‌هایش اشاره کرد، کویت در گذشته اغلب میزبان تبعیدی‌های سیاسی -به ویژه عراقی‌ها و فلسطینی‌ها- بوده و آن‌ها را پذیرفته است؛ هرچند این کشور در رابطه با جنگ خلیج فارس در سال ۱۳۶۹/ ۱۹۹۱ سیاست اخراج گسترده را به کار بست.
در فروردین/ مارس، پارلمان کویت به اتفاق آرا مصوبه‌ای را به منظور پایان دادن به بازداشت‌های پیش از محاکمه در خصوص پرونده‌های مربوط به انتشار نظرات در هر بستری، اعم از رسانه‌های اجتماعی تصویب کرد. انتقاد نمایندگان مجلس کویت از بازداشت سایر، به این مصوبه اشاره داشت که طبق قانون، دولت باید به او اجازه می‌داد به خواست خود به اتهامات پاسخ دهد.
البته این شاعر مشهور، در دادگاه با این استدلال که انتقادات مشروع و قانونی خود را بیان کرده، اتهامات علیه خویش را مردود دانسته است. وی در سراسر مجموعه‌ی توییت‌های جنجالی‌اش، نظام عزل و نصب در کویت را مورد توجه قرار داد. در همین راستا، او به رسوایی اسناد پاناما ۱۳۹۵/ ۲۰۱۶ اشاره کرد؛ اسنادی که منابع مالی خارج از کشور مقامات دولتی را افشا نمود. در این رسوایی، بازرگانان و سیاستمداران کویتی به دست داشتن در معاملات تجاری مشکوک متهم شده‌اند.
سایر همچنین خواستار رسیدگی فوری به اتهامات فساد مالی نخست‌وزیر پیشین، جابر المبارک الصباح شد. افزون بر این، درخواست دیگر سایر این بود که برای جلوگیری از گسترش فساد، امیر کویت اصلاحاتی در قانون ایجاد کند که به شبکه‌ی فساد در حق عزل و نصب پایان دهد. با توجه به این‌که برخی کویتی‌ها، تفاسیر سایر را “میهن‌پرستانه” می‌دانند، احتمالاً هدف مقامات از دستگیری وی، سرکوب مخالفت‌ها بوده است.
چشم‌انداز: بازداشت سایر، این ترس را برانگیخته است که کویت اقدامات سرکوب‌گرایانه‌ی گسترده‌تری را علیه آزادی بیان آغاز کند. نمایندگان مجلس کویت، من جمله عتیبی و جوهر نیز از همین رو، از بازداشت‌های تحمیلی ابراز نگرانی کرده‌اند.
در این شرایط، ماهیت عمومی دستگیری سایر می‌تواند نشانه‌ای برای مردم باشد که دولت هرگونه مخالفتی را تحمل نخواهد کرد. اما باید منتظر ماند و دید که آیا این اقدام به تشدید انتقادها منجر می‌شود، یا کاهش آن‌ها.
منبع:https://amwaj.media
- برچسب ها: اندیشکده, اندیشکده جریان, جریان, جمال السایر, دولت کویت, شاعر سرشناس کویتی, کویت, نگرانی‌های حقوقی
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
