نتایج انتخابات عراق و سرخوردگی مروجان ایده تحریم انتخابات

نتایج انتخابات عراق که دیروز (دوشنبه 11 اکتبر) اعلام شد دربردارنده غافل‌گیری‌هایی برای نیروهای سیاسی عراق بود که کسی آن را پیش‌بینی نمی‌کرد.

آشفتگی آشکار روند اعلام نتایج و تعویق چندباره آن توسط کمیساریای عالی مستقل انتخابات، به نگرانی‌ها از دخالت در نتایج دامن زد به‌خصوص که این موضوع با شایعه دروغین حضور فرمانده نیروی قدس سپاه ایران در عراق همراه شد. ظاهرا در واکنش به این شایعه بود که «مقتدی صدر» از کمیساریای مستقل انتخابات خواست که در اعلام نتایج تسریع کند و از همه «در داخل و در برخی کشورهای منطقه و جهان» خواست که در انتخابات دخالت نکنند.

نتایج انتخابات نشان‌دهنده پیروزی صدر و نیز ائتلاف «تقدم» وابسته به «محمد الحلبوسی» بود. همچنین ائتلاف فتح (شاخه سیاسی الحشد الشعبی) به ریاست هادی العامری ضربه سختی در انتخابات خورد.

دربرابر، نیروهای مستقل و چهره‌های تازه‌کار در استان‌های ذی‌قار و نجف و کربلا و واسط موفقیت مهمی را رقم زدند. موفقیتی که با توجه به تحریم انتخابات از سوی بسیاری از گروه‌های مدنی و نیروهای برآمده از تظاهرات اکتبر و مشارکت اندک مردم (41 درصد) برای همه غافلگیرکننده بود.

نتایج انتخابات نشان می‌دهد که ترکیب مجلس به هیچ تشکلی اجازه نمی‌دهد که به تنهایی دولت جدید یا رئیس جدید مجلس را انتخاب کند. این بدان معناست که بار دیگر برای تشکیل دولت جدید در عراق باید منتظر رایزنی‌های گسترده و توافقاتی باشیم که دستیابی به آنها چندان آسان نمی‌نماید.

این نتایج نشان داد که گروه‌های نوپا و جریان‌های بیرون از روند سنتی انتخابات در عراق در صورت جدی گرفتن انتخابات می‌توانستند نیروی سیاسی مهم و تأثیرگذاری را تشکیل دهند که بتواند با احزاب سنتی عراق وارد رقابت جدی شود. این نکته درستی گزینه تحریم انتخابات ازسوی گروه‌های مدنی را به شدت زیر سؤال می‌برد.

شاخص ترین نیروهای تازه‌کار که وارد انتخابات عراق شده جنبش «امتداد» به ریاست «علاء الرکابی» است که حاضر نشد با تصمیم گروه‌های برآمده از تظاهرات درباره تحریم انتخابات همراهی کند و در انتخابات مشارکت کرد. ناظران سیاسی موفقیت نسبی «امتداد» را نشانه نادرستی تصمیم نیروهای سیاسی نوپا در تحریم انتخابات می‌دانند و تأکید می‌کنند که با توجه به سلامت انتخابات و نظارت بین‌المللی، نیروهای مدنی در صورت مشارکت چه در قالب نامزد و چه رأی‌دهنده می‌توانستند به‌راحتی پیروز میدان باشند.

«احمد العبودی»، عضو جنبش امتداد در بغداد و از فعالان تظاهرات، تأکید می‌کند که این انتخابات فرصت خوبی بود که تحریم آن توسط اکثریت گروه‌های مدنی موجب از دست رفتن آن شد. او می‌افزاید: «به آنها گفتیم چه راه دیگری برای تغییر ولو اندک صحنه سیاسی کشور دارید، اما هیچ جوابی جز پافشاری بر تحریم انتخابات نداشتند».

به نظر العبودی، این انتخابات نشان داد که گروه‌های مستقل و احزاب غیر سنتی و نیروهای نوپا پتانسیل‌های خوبی برای رقابت با احزاب سنتی دارند.

او افزود که مهم‌ترین دستاورد تظاهرات و تحرکات اجتماعی آن بود که برخی نیروهای سیاسی به تجدید نظر در عملکرد خود برآمدند و کوشیدند که با مطرح کردن مطالبات واقعی مردم، سیاست تازه‌ای پیش بگیرند و هم‌اکنون از آنها به نیروهای اعتدال‌گرا و اصلاح‌طلب یاد می‌شود و رهبری این جریان را سیدعمار حکیم و حیدر العبادی بر عهده دارند.

«تقی حمید»، روزنامه‌نگار عراقی، نیز می‌گوید که در تظاهرات اکتبر 2019، اولین و اصلی‌ترین مطالبه برگزاری انتخابات بود، و آنان پس از ریخته شدن خون‌های بسیار و بن‌بست سیاسی در کشور به این مطالبه دست یافتند. «ما معتقد بودیم که تغییر باید از صندوق رأی و با نظارت بین‌المللی و کمیساریای مستقل رقم بخورد و همه اینها به دست آمد و دولت به وعده خود عمل کرد و تلاش بسیاری کرد که مردم را به مشارکت تشویق کند».

وی می‌افزاید: «همه می‌دانیم که تغییر رخ خواهد داد، با همه وجود برای متقاعد کردن مردم به مشارکت تلاش کردیم، آن مشارکتی که می‌خواستیم رخ نداد، اما باز هم در حد جزئی شاهد تغییر صحنه سیاسی و ورود سیاستمداران مستقل هستیم و این را گام نخست در پروژه بزرگ‌تر می‌دانیم».

به نظر حمید، کنشگران سیاسی تحریم‌کننده انتخابات تأثیر چندانی در عدم مشارکت نداشتند و نباید مشارکت پایین را پیروزی آنان دانست، مسئله این بود که توده‌های جامعه سرخورده و ناامید هستند و این توده‌ها که شهروندان معمولی هستند حاضر به شرکت در انتخابات نشدند.

حمید می‌افزاید که این انتخابات اعتماد مردم به روند انتخابات را برگرداند و اکنون بسیاری از عدم مشارکت پشیمان هستند.

صدیق عبود، روزنامه‌نگار عراقی، نیز معتقد است که قانون جدید انتخابات که دایره فعالیت نامزدهای انتخابات را کوچک کرده به رأی‌دهندگان امکان می‌دهد که درباره نامزدها تحقیق کنند و سابقه آنها را بشناسند و برای همین اکثر برندگان مستقل و چهره‌های سیاسی نوپا در حوزه‌ای که از آن ردی آورده‌اند افرادی خوش‌نام و شایسته هستند.

به نظر عبود همین مقدار از مشارکت هم نتیجه فراخوان مرجعیت عالی شیعه بوده، و اگر بیانیه مرجعیت و دعوت وی به انتخاب افراد پاکدست و عدم تکرار اشتباهات گذشته نبود همین سطح از مشارکت را هم شاهد نبودیم.

منبع:https://mdeast.news