هرچند از زمان آغاز قیام مردمی در سوریه در سال ۲۰۱۱، رابطه سازمان آزادیبخش فلسطین با رژیم بشار اسد قطع نشد و درهای سفارت فلسطین همواره در دمشق باز بود، اما روابط دو طرف تا سه سال پیش که مسئولان فلسطینی عازم دمشق شدند، در پایینترین سطح ممکن قرار داشت.
از سوی دیگر و بهرغم روابط پرتنش تاریخی بین سوریه و فلسطین، به دلیل آنچه در آن زمان بهعنوان تلاش دمشق برای کنترل سازمان آزادیبخش فلسطین تلقی میشد، محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، پیوسته در تلاش برای حفظ روابط دوستانه با بشار اسد، رئیسجمهوری سوریه بود.
به همین ترتیب، دولت سوریه در سال ۲۰۱۵ با بازگشایی دفتر «جنبش فتح» در دمشق که برای مدت بیش از سه دهه تعطیل بود، موافقت کرد. قابل ذکر است که به دنبال افزایش اختلافنظرها و انشعاب برخی از اعضای ارشد جنبش فتح که به رژیم دمشق وفاداری داشتند، دفتر سازمان فتح در دمشق در سال ۱۹۸۲ تعطیل شد.
البته فلسطین در حالی به دنبال نزدیکی و همگرایی با دمشق است که چندی پیش اردن، امارات متحده عربی و بحرین برای تقویت روابط با رژیم سوریه و پایان دادن به انزوای آن در جهان عرب، راهبردهای متفاوتی را اتخاذ کردهاند.
در همین حال، جبرئیل رجوب، دبیر کمیته مرکزی «جنبش فتح» پس از سفری که در راس هیئتی به دمشق داشت، گفت «درهای بسیاری برای ما در دمشق گشوده شد و جلسات متعددی با مقامهای سیاسی و امنیتی داشتیم که به ذهنمان خطور نمیکرد». او افزود که «هدف از این دیدار، برقراری روابط همهجانبه با دولت سوریه است.»
رجوب اظهار داشت که با توجه به تمایل و علاقهمندی سوریه برای توسعه روابط با سازمان آزادیبخش فلسطین، تماسهایی بین دو طرف «برای تعیین تاریخ سفر محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین به دمشق»، آغاز شده است. او خاطرنشان کرد که این روابط بر پایه «پیوندهای کهن و تاریخی و جنبههای مثبت و منفی آن» میان دو کشور استوار خواهد بود.
رجوب تاکید کرد که محمود عباس «برای بازدید از دمشق نیازی به دریافت اجازه از کسی ندارد و هیچکس سرپرست و قیّم او نیست.» اما آنچه به قول جبرئیل رجوب برای رهبری فلسطین اهمیت دارد، «حفظ سازمان آزادیبخش فلسطین، تشکیل کشور فلسطین، حق بازگشت آوارگان فلسطینی و مداخله نکردن در امور داخلی آن است».
دبیر کمیته مرکزی «جنبش فتح» که نامه محمود عباس را به بشار اسد رساند، گفت «جنبش فتح از تمامیت ارضی سوریه و حفظ ارتش آن کشور حمایت میکند». او با بیان اینکه حلوفصل سیاسی تنها راهحل معقول برای برونرفت از بحران کنونی سوریه است؛ از مخالفان سوری خواست به آغوش میهن بازگردند.
او با اشاره به اظهارات «جنبش حماس» که گفته است «رژیم سوریه از آن حمایت کرده و آن را چنان در آغوش گرفته که هیچ طرف دیگری چنین اقدامی نکرده است»، گفت که سازمان آزادیبخش فلسطین از آغاز جنگ در سوریه، موضع جانبدارانهای در قبال سوریه داشت و هرگز در کنار مخالفان این کشور قرار نگرفت.
جبرئیل رجوب تصریح کرد که سازمان آزادیبخش فلسطین با توجه به اینکه سوریه یکی از اعضای بنیانگذار اتحادیه عرب است، از بازگشت دولت سوریه به اتحادیه کشورهای عربی حمایت میکند.
از سوی دیگر، عریب رنتاوی، مدیر مرکز مطالعات سیاسی قدس، معتقد است که «هرچند روابط بین سازمان آزادیبخش فلسطین و دمشق در طول سالهای بحران و پیش از آغاز دیدارهای هیئتهای دوجانبه در چند سال اخیر، در سطح پایینی قرار داشت، اما هرگز پرتنش نبود.»
رنتاوی اظهار داشت که هیچچیز جدیدی در سفر اخیر هیئت جنبش فتح به دمشق وجود ندارد، جز اینکه رهبری فلسطین به دلیل تمایل اعراب به ازسرگیری روابط با دمشق، «در اعلام مواضع خود در قبال رژیم سوریه جسورتر شده است». او افزود «اختلاف و ناسازگاری بین فتح و حماس، جنبش فتح را بر آن داشته است تا با توجه به روابطی که حماس با مخالفان مسلح سوریه دارد، روابط خود را با دمشق حفظ کند. مدیر مرکز مطالعات سیاسی قدس معتقد است که «اتخاذ موضعگیری مخالف در برابر ملتهای عربی و تکیه بر دولتهای عربی که بارها فلسطین را ناامید کردهاند، نمیتواند هیچ سودی برای ملت فلسطین در پی داشته باشد.»