قطر و عراق؛ آیا دو کشور روابط استراتژیک پیشرفته ای خواهند داشت؟

با وجود آنکه عراق پس از حمله به کویت در سال 1990 و در کنار بحران های داخلی و خارجی در دو سطح سیاسی و امنیتی، دیگر نقش متمایزی به عنوان یک قدرت منطقه ای ایفا نکرد، اما کشورهای عضو شورای همکاری بر سر لزوم پیشرفت عراق و بازیابی نقش آن در منطقه اتفاق نظر دارند.

زمینه های همکاری بسیاری بین عراق و قطر وجود دارد که می تواند در گسترش روابط این دو کشور نقش آفرینی کند که در رأس آن عرصه سیاسی، اقتصادی، سرمایه گذاری، دیپلماتیک، آموزشی و غیره قرار دارد.

دیدارهای متقابل

مقامات دو کشور اخیرا سفرها و دیدارهای خود با طرف مقابل را تشدید کردند به گونه ای که آخرین سفر «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی»، وزیر امور خارجه قطر به عراق روز گذشته 24 مارس 2021 انجام شد.

رسانه های محلی و بین المللی به نقل از مقامات عراقی گزارش دادند که این سفر رسمی کوتاه مدت با هدف تقویت همکاری مشترک سیاسی، امنیتی و اقتصادی و بررسی برخی از پرونده های مورد بررسی در دوحه انجام شد.

«برهم صالح»، رئیس جمهوری عراق در استقبال از وزیر امور خارجه قطر در روز گذشته گفت: کشورهای منطقه مسئولیت بزرگی در عبور از بحران ها و تنش ها و همچنین تلاش برای تثبیت ثبات منطقه ای و مقابله با تروریسم دارند.

وی همچنین تاکید کرد ثبات عراق و حاکمیت آن، مبنای امنیت و ثبات کل منطقه است.

از طرفی دیگر وزیر خارجه قطر نیز ضمن اشاره به اینکه بر سر آغاز به کار مجدد کمیته مشترک همکاری اقتصادی بین دو کشور توافق شد، تصریح کرد که دوحه به گسترش چشم اندازهای سرمایه گذاری بین دو کشور در زمینه های مختلف امید دارد.

محمد بن عبدالرحمن آل ثانی افزود که فرصت مهمی برای حمایت از اقتصاد عراق از طریق پروژه های حامی ایجاد فرصت شغلی وجود دارد که سود آن به هر دو کشور خواهد رسید.

این سفر در حالی انجام می شود که «فؤاد حسین»، وزیر امور خارجه عراق نیز در نیمه ماه مارس به قطر سفر کرده و ضمن رایزنی با مقامات قطری درباره مسائل دارای اهمیت مشترک برای دو کشور، با «تمیم بن حمد آل ثانی»، امیر قطر دیدار و گفت وگو کرد.

پیش از وزیر امور خارجه عراق، «عثمان الغانمی»، وزیر کشور عراق نیز در همین ماه به دوحه سفر کرده و با «خالد بن خلیفه بن عبدالعزیز آل ثانی»، دیدار و گفت وگو کرده بود.

مذاکرات سیاسی-اقتصادی

در سفر وزیر امور خارجه عراق به قطر و دیدار با امیر این کشور، دو طرف به بررسی وضعیت امنیتی منطقه پرداخته و بر لزوم همکاری برای ایجاد اقدامات جمعی برای حفظ امنیت کشورهای منطقه و ایجاد چارچوب های صحیح گفت وگو برای رسیدن به اهداف مورد نظر تاکید کردند.

شاید برجسته ترین پرونده های مورد بررسی بین دو کشور، چگونگی ایجاد فرصت های سرمایه گذاری در آینده، علاوه بر بررسی مسائل امنیتی و تاکید بر لزوم آغاز به کار برای اقدامات جمعی در جهت حفظ امنیت کشورهای منطقه باشد.

پیشتر وزیر خارجه عراق از شرکت های قطری خواسته بود که اقدام به فعالیت در زمینه های مختلف در عراق کنند.

مذاکرات بین دو کشور تنها بر سر مسائل سیاسی، امنیتی و اقتصادی خلاصه نشده است بلکه مسائل قضایی را نیز در بر می گیرد، از آنجایی که دوحه در 20 فوریه 2021، گفت وگویی با مقامات عراقی با هدف تحکیم حاکمیت قانون و تقویت کارایی سیستم های عدالت کیفری برگزار کرد.

تقویت عراق

«لقاء مکی»، پژوهشگر و نویسنده سیاسی عراقی درباره اهمیت سفر وزیر امور خارجه قطر به عراق می گوید: این سفر در زمان مهم با توجه به شرایط عراق و کل منطقه انجام می شود، عراق در حال آماده شدن برای برگزاری انتخابات پارلمانی است که اهمیت بالایی دارد و اکنون ائتلافات گسترده ای در چارچوب آمادگی برای این انتخابات در حال شکل گیری است.

وی معتقد است این سفر از سویی دیگر در چارچوب شرایط متشنج منطقه با توجه به رابطه امریکا و ایران در خاک عراق انجام شده است و اشاره کرد که دوحه روابط خوبی با ایران و امریکا دارد.

مکی در گفت وگویی با وبگاه خبری «الخلیج آنلاین» گفت: قطر یکی از کشورهای نامزد میانجیگری بین ایران و امریکا برای آرام کردن اوضاع بین دو کشور است و احتمال دارد این پرونده از جمله پرونده های مورد بررسی سفر وزیر خارجه قطر به عراق باشد.

این نویسنده سیاسی عراقی اشاره دارد که عراق کشوری مهم و اساسی در دید راهبردی قطر است و مقامات قطری ایده تقویت عراق را برای ایجاد تعادل استراتژیک در منطقه بین عراق، عربستان و ایران به عنوان سه کشور بزرگ حاکم در منطقه مطرح می کنند.

به گفته وی این سه کشور اگر با یکدیگر متحد باشند تعادلی را برای حمایت از کشورهای کوچک تر منطقه ایجاد می کنند و مانع از هر نوع درگیری یا خشونت می شوند اما ضعف عراق این تعادل را بسیار شکننده کرده است.

نقش محوری قطر

«ایاد الدلیمی»، نویسنده و روزنامه نگار عراقی اظهار داشت قطر نقش محوری در منطقه ای آشفته را دارد و همه از حجم تلاش های دیپلماتیک قطر برای آرام کردن اوضاع آشفته منطقه آگاهند.

وی در گفت وگویی با الخلیج آنلاین تاکید کرد که تلاش های قطر باید شامل دیگر طرف های بحران منطقه از جمله عراق هم شود.

به اعتقاد وی حضور قطر به عنوان یک بازیگر منطقه ای که نقشی محوری ایفا می کند می تواند به عراق برای خروج از وضعیت سردرگمی بین یک بازیگر منطقه ای قدرتمند (ایران) و یک قدرت بین المللی (امریکا) کمک کند.

الدلیمی همچنین گفت قطر می تواند با اقدامات دیپلماتیک، عراق را از درگیری امریکا و ایران دور کند.

منبع:https://mdeast.news/