سیاست خارجی و دفاعی جدید بریتانیا برای دههی پیش رو تنها شامل قدرت سخت این کشور نیست بلکه اهداف سیاست خارجی بریتانیا شامل روابط دیپلماتیک، توسعه برنامههای یاری رساننده و جستجو برای همگرایی در چارچوب برنامه منسجم است. اما این امر دارای تأثیرات داخلی است که در جهت تغییر هزینه از قدرت نظامی قراردادی به تحقیقات تکنولوژیکی پیشرفته، تواناییهای پیشرفته سایبری و همچنین ظرفیت تغییر الگوها در کشور را بهعنوان پایگاههای نظامی ـ زمانی که سازمانها و مراکز صنعتی جدید باز شوند ـ دارد. گزارش سیاست دفاعی جدید بریتانیا عموماً بر این امر متمرکز شده که ارتش بریتانیا ظرفیت لازم در جهت سرمایهگذاریهای جدید در تکنولوژیهای نظامی و بخشهای مهندسی را در شمال انگلستان باید در نظر بگیرد. اما مهمترین بخش این سند بعد از برگزیت که مورد بازنگری قرار گرفته است بحث همگرایی است که به دنبال یافتن مناطق مختلفی از جهان در جهت تجارت، کمکهای مالی و دیپلماسی و نقشههای استراتژیک میباشد.
ابرقدرت علمی
مسیر جدید در سیاست صنعتی ـ نظامی برای بریتانیا رسیدن به ابرقدرت علمی بهعنوان هدف مطلوب است که این امر میتواند بهعنوان بخشی از استراتژی جهانی بریتانیا تلقی گردد که حکومت آن از عناصر علمی، تکنولوژیکی، تحقیقاتی و توسعهای حمایت میکند؛ همچنین واکسیناسیون ویروس کرونا بهعنوان بخشی از سیاست علمی بریتانیا بهعنوان ابرقدرت فناوری محسوب میشود؛ فناوری که برای دفاع در برابر واکسن و همچنین دسترسی برای ظرفیتهای تهاجمی در برابر سیاستهای اتحادیه اروپا در دوران بعد از برگزیت مورداستفاده قرار میگیرد. در این رابطه بوریس جانسون نخستوزیر بریتانیا تأکید کرده است: که سیاست خارجی امنیتی و دفاعی بریتانیا باعث تقویت بخشهای اقتصادی، امنیتی و سیاسی داخلی خواهد شد و از سوی دیگر بریتانیا را بهعنوان بازیگر بینالمللی که میتواند، سرمایهگذاریهای بیشتری را در بخشهای زیرساختی، نوآورانه که باعث تقویت جایگاه جهانی بریتانیا خواهد شد، انجام دهد. دولت بریتانیا مدعی شده است که برنامهی سرمایهگذاری فناوری ظرفیت لازم جهت ایجاد ۴۰ هزار شغل در طول چهار سال اجرا خواهد کرد. این مشاغل میتوانند در جهت حمایت سیاست منطقهای و توازن مجدد در عرصهی اقتصاد جهانی برای بریتانیا مورد استفاده قرار گیرند. همچنین این برنامه میتواند از نظر سیاسی اتحاد بریتانیا را بعد از روند برگزیت تقویت نماید که شامل ساخت کشتی در اسکاتلند و وسایل تقویتشده در ولز و تولیدات ماهوارهای در ایرلند شمالی است.
هوش مصنوعی
هوش مصنوعی یکی از اصول مهم سیاست امنیتی و دفاعی بریتانیا برای سالهای آتی محسوب میشود. خلاصهسازی تصاویر ترسیمشده که توسط سربازان در میدان جنگ مورد استفاده قرار میگیرد میتواند میلیونها منابع اطلاعاتی را اسکن نماید و به سرباز این امکان را بدهد که بهترین انتخاب را در مقابله با دشمن انجام دهد. بنابراین میتوان گفت که هوش مصنوعی این امکان را به بریتانیا میدهد که در عرصه نظامی و دفاعی مفهوم نظم بینالملل را تغییر دهد. خروج بریتانیا از اتحادیهی اروپا این شرایط را پدید آورده است که بریتانیا بهعنوان بازیگر حاکمیتی مستقل در رقابتهای استراتژیکی در جهان شرکت نماید. در روند خروج از اتحادیه اروپا فرصت مذاکره و توافق در جهت شرکت بریتانیا در رویهی سیاست خارجی و امنیتی مشترک اتحادیه اروپا از بین رفت و به همین دلیل چارچوبی لازم برای همکاریهای اتحادیه اروپا و بریتانیا در سیاستهای دفاعی و خارجی وجود ندارد. به نظر میرسد که بریتانیا ترجیح میدهد در مسائل امنیتی اروپا از طریق سازوکار ناتو مشارکت نمایند که برنامههای ناتو در این رابطه در جهت محافظت از دولتهای بالتیک در قبال روسیه یا قراردادهای دوجانبه دفاعی مانند قرارداد دفاعی با فرانسه یا ابتکارات دیپلماتیک مانند قرارداد فرانسه و آلمان در رابطه با توافق هستهای با ایران است.
در سیاست خارجی و دفاعی جدید بریتانیا این مورد پیشنهاد داده شده است که بریتانیا، روسیه را بهعنوان یک دولت متخاصم و دشمن به رسمیت بشناسد که همواره به مقابله با قدرت سایبری و نظامی با بریتانیا پرداخته است. از سوی دیگر در این سند اشاره شده است که چین بهعنوان رقیب بزرگ تجاری محسوب میشود که بریتانیا باید در موضوعات مشخصی به مقابله با آن بپردازد؛ اما عدهای دیگر از متخصصان پیشنهاد دادهاند که بریتانیا باید سیاست چرخش به آسیا[1] را پیش بگیرد که در آن تمرکز بیشتر در عرصهی سیاست خارجی و دفاعی بر منطقه آسیا ـ پاسیفیک باشد. بهطوریکه بوریس جانسون تائید کرده است که هدف جدید سیاست خارجی بریتانیا به دنبال عضویت در قرارداد تجاری ترانس ـ پاسیفیک میباشد. قرارداد جامعه برای مشارکت آسیا ـ پاسیفیک که هدفش ایجاد تجارت آزاد بین کشورهای آسیا و پاسیفیک است باعث افزایش مشارکتهای تجاری بین بریتانیا و ایالاتمتحدهی آمریکا، استرالیا و نیوزیلند شده که این مذاکرات باعث تضمین افزایش مبادلات تجاری بین بریتانیا و کشورهای حوزه آسیا پاسیفیک تا ۸۰ درصد تا سال ۲۰۲۲ میلادی میشود. حال این مسئله مطرح میشود که جهتگیری جدید سیاست خارجی بریتانیا بعد از برگزیت در قبال منطقه آسیا ـ پاسیفیک چه تأثیری بر منطقه اروپا و آمریکا خواهد گذاشت که این امر میتواند بر امنیت منطقهای اروپا بسیار تأثیرگذار باشد. بسیاری از سیاستمداران آمریکایی معتقدند که ایالات متحد به بریتانیا در جهت ایجاد سیاستهای خود و اجرای آن در منطقه آسیا ـ پاسیفیک مخصوصاً در جهت مقابله با روسیه و چین نیازمند است. اما میتوان گفت که بریتانیا در شرایط فعلی به محاسبات متحدان و همسایگان خویش در موضوعات مختلف وابسته است که این بهعنوان یکی از اهداف سیاست خارجی و دفاعی بریتانیا در سال ۲۰۲۱ به بعد مطرح میباشد.
بنابراین سیاست خارجی و دفاعی بریتانیا بعد از خروج از اتحادیه اروپا دستخوش تغییرات اساسی شده است؛ بهطوریکه بریتانیا به دنبال متنوع سازی متحدان و شرکای خود در نظام بینالملل است و به همین دلیل سیاست نگاه به آسیا و منطقه پاسیفیک را در دستور کار خود قرار داده است که این امر میتواند موجب کاهش قدرت اتحادیهی اروپا و حوزهی نفوذ کشورهای اروپایی در نظام بینالملل گردد.
منبع:https://thepolitics.ir/
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.