گفتگوهای بین الافغانی در تهران؛ رویکرد ایران در قبال تحولات افغانستان چیست؟
در نشست بین الافغانی به میزبانی تهران، «یونس قانونی» وزیر امور داخله پیشین افغانستان، ریاست هیئت دولتی این کشور را برعهده داشت و مسئولیت هیئت طالبان را «عباس استانکزی» معاون دفتر این گروه عهده دار بود و در پایان دو طرف ضمن موفقیت آمیز خواندن مذاکرات تهران در بیانیه ای اعلام کردند که جنگ، راه‌حل مسأله افغانستان نبوده و باید همه تلاش‌ها در جهت رسیدن به راه‌حل سیاسی و صلح‌آمیز جهت‌گیری شوند.
در عین حال میزبانی تهران از مذاکرات اخیر گروه های افغانستان نشان داد برای جمهوری اسلامی ایران ایجاد صلح و ثبات در کشور همسایه شرقی اولویت نخست است.
در واقع این روزها که طالبان در حال پیشروی و تصرف مناطق قابل توجهی از افغانستان همزمان با خروج نظامیان خارجی و آمریکایی از این کشور هستند، توجه به مواضع و رویکرد تهران در قبال تحولات افغانستان از سوی بسیار از ناظران دنبال می شود. به طور کلی مواضع تهران در برابر تحولات جاری در افغانستان را می توان از اعلام مواضع وزارت خارجه و همچنین اندیشکده ها و موسسات مطالعات راهبردی در تهران دنبال کرد و از این منظر نگاه دقیق تری به رویکرد ایران داشت. با توجه به همین موضوع، رویکردها و مواضع ایران در برابر افغانستان در چند مسئله اصلی قابل تبیین است.
حمایت از صلح و ثبات در افغانستان
ایران همواره از برقراری صلح و ثبات در افغانستان حمایت کرده و هرگونه بی ثباتی و خشونت را در این کشور محکوم کرده است. از همین رو نیز تهران تنها راه جایگزین برای جنگ در افغانستان را پیگیری گفتگوهای بین الافغانی با حضور گروه های مختلف این کشور و رهبران طالبان عنوان کرده است.
میزبانی تهران از نشست اخیر مذاکرات بین الافغانی نیز نشان دهنده حمایت ایران از انجام و پیگری مذاکرات بین الافغانی به عنوان جایگزین جنگ است.
از سوی دیگر برای ایران ایجاد صلح و ثبات و حکومت فراگیر در افغانستان بسیار حائز اهمیت و تامین کننده منافع منطقه ای است. بدون تردید تشدید جنگ در افغانستان نه تنها تهدیدی عمده علیه مرزهای شرقی ایران به شمار می رود، که فراتر از آن به توقف تجارت روبه رشد و از بین رفتن منافع اقتصادی ایران در جریان روابط تجاری با افغانستان منجر خواهد که طی چند سال گذشته همواره روبه رشد و افزایش بوده است.
از این رو ایران همواره بر توقف جنگ و پیگیری گفتگوهای بین الافغانی تاکید دارد و ثبات و آرامش در افغانستان را به نفع خود و همه کشورهای منطقه می داند.
انتقاد از خروج بی مسئولانه آمریکا و ناتو
ایران همان گونه که طی سال های گذشته منتقد حضور نظامیان خارجی و آمریکایی در افغانستان بوده و خواستار خروج نظامیان خارجی از این کشور شده بود، اما در حال حاضر نیز خروج بی برنامه و غیرمسئولانه آمریکا و ناتو از افغانستان را تقبیح می کند.
خروج نظامیان خارجی از افغانستان همواره مورد تاکید مقامات سیاسی در تهران بوده است، اما به اعتقاد تهران آن چه در حال حاضر در جریان خروج اعلامی آمریکا از افغانستان در حال وقوع است، یک خروج بی مسئولانه بدون توجه به ساختارهای جاری دولت کابل است.
در همین ارتباط نیز دکتر «سعدالله زارعی»، کارشناس مسائل منطقه و مدیر مرکز مطالعات راهبردی اندیشه سازان نور در تهران با انتقاد از خروج غیرمسئولانه نظامیان آمریکایی از افغانستان معتقد است: در حال حاضر آمریکا در حال اجرای روشی در افغانستان است که این روش جز تشنج هیچ نتیجه ای ندارد. آمریکا در دوحه چند دور مذاکره کرده و وعده داده است، اما چرا آمریکا در حالی که قرار بود در ماه می یعنی اردیبهشت ماه از افغانستان خارج شود، چرا این خروج به ماه سپتامبر موکول شده است؟ چرا آمریکا با تخطی از توافق خود باعث شده که طالبان به زور به مناطقی دست پیدا کند؟ چرا آمریکا مذاکره با دولت اشرف غنی را ترک کرده و ۷۰۰۰ زندانی وعده داده شده به طالبان از سوی آمریکا آزاد نشده است؟ آمریکا در حالی که به اسم امنیت وارد افغانستان شد، اما در شرایطی در حال ترک افغانستان است که این کشور درگیر جنگ داخلی و آشوب است و سوال این است که چرا آمریکا در حالی افغانستان را ترک می کند که افغانستان دچار بحران و درگیری داخلی است؟ آیا این موضوع به دلیل ناتوانی از حضور در افغانستان است یا این خروج مقدمه یک توطئه جدید در افغانستان است؟ آیا آمریکا قرار است نقش خود را به نیروهای نیابتی واگذار کند و این کشور را دچار تنش دوچندان کند و افغانستان را تبدیل به سوریه دوم کند؟ آیا خروج آمریکا از افغانستان مقدمه یک برنامه ضدثبات در افغانستان نیست؟ بسیاری معتقدند که آمریکا با خروج خود از افغانستان بدنبال آن است که این کشور آسیب بیشتری متحمل شود و مسئله بعد این است که نقش سازمان ملل در حال حاضر در تحولات افغانستان چیست؟ و آیا سکوت سازمان ملل به معنای یک توطئه جدید علیه افغانستان نیست؟
محکوم کردن خشونت ها و انحصار گرایی قومیتی
ایران همان گونه که طالبان را به عنوان یک گروه سیاسی در افغانستان به رسمیت می شناسد، اما هرگونه انحصارطلبی و محدودسازی قدرت در اختیار یک گروه خاص را به شدت محکوم کرده و خواستار مشارکت همه اقوام و گروه ها در ساختار قدرت افغانستان است. از نگاه تهران، پیشروی خشونت آمیز یک گروه در افغانستان از طریق عملیات نظامی و کشتار دیگر شهروندان اقدامی نگران کننده است که بیش از هرچیز خطر بروز جنگ های قومی و درگیری های داخلی را افزایش می دهد و در عمل منجر به بی ثباتی بیشتر خواهد شد.
براین اساس در نگاه تهران درگیری های خشونت آمیز طالبان بویژه در برخی استان ها و مناطق شمالی افغانستان محکوم است و ایران بر مشارکت همه گروهای قومی اعم از پشتون ها، شیعیان و ازبک ها در ساختار قدرت افغانستان و در چارچوب قانون اساسی این کشور تاکید دارد.
منبع:http://alwaght.net/
- برچسب ها: افغانستان, اندیشکده, اندیشکده جریان, ایران, بین الافغانی, تحولات, تهران, رویکرد, گفتگو, میزبان
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
