اعضای ناتو در لندن توافق کردند برای نخستین بار در بیانیه پایانی خود از چین به عنوان تهدید اصلی ناتو نام ببرند، اما بعد از گذشت دو سال، ناتو هنوز راهبرد خود در قبال چین را روشن نکرده است.
برخلاف روسیه یا گروههای تروریستی، چین تهدید نظامی مستقیمی برای ناتو ندارد، اما افزایش رشد اقتصادی و دیپلماسی تهاجمی پکن در اروپا، به موازات روابط نظامی فزاینده آن با روسیه، پیامدهای عمدهای برای اقتصاد و امنیت فراآتلانتیک دارد.
سرمایهگذاریهای چین در زیرساختهای مهم اروپا، از شبکههای دیجیتال تا امکانات بندری، میتواند تواناییهای ناتو برای پاسخ دیپلماتیک و در صورت لزوم واکنش نظامی به بحرانهای بینالمللی را تضعیف کند. مالکیت چین بر حدود 10 درصد از ظرفیت بنادر اروپا و سرمایهگذاریهای گسترده در جادهها و راه آهن شرق اروپا، تحرک و آمادگی نظامی ناتو در شرایط بحرانی را پیچیده میکند. علاوه بر این، اگر برخی از متحدان تجهیزات هوآوی را در شبکههای فایو جی خود به کار گیرند، با توجه به روابط نزدیک این شرکت با حزب کمونیست چین، ابهاماتی درباره امنیت این شبکهها مطرح خواهد شد.
همچنین دسترسی نظامی چین به منطقه یورو-آتلانتیک در حال افزایش است. نیروی دریایی روسیه و چین تمرینات نظامی مشترکی را در دریاهای مدیترانه و بالتیک انجام دادهاند که از همکاری در حال رشد پکن و مسکو خبر میدهد. همکاری چین و روسیه در قطب شمال، منطقهای که هر دو کشور در آن در پروژههای گاز طبیعی و کریدورهای حمل و نقل سرمایهگذاری میکنند، به عنوان بخشی از اجرای ابتکار جاده ابریشم قطبی در حال تقویت است. علاوه بر این، چین در حال توسعه تواناییهای نظامی مدرن (موشکهای دوربرد، ناوهای هواپیمابر و زیردریاییهای هستهای) است که با توجه به گستره جهانی آنها، ممکن است برای ناتو دارای پیامدهای امنیتی جدی باشد. به همین ترتیب، چین در حال سرمایهگذاری در تسلیحات فضایی است که میتواند بهطور بالقوه هریک از ماهوارههای ناتو را تهدید کند. اعضای ناتو همچنین مرتبا هدف حملات سایبری هکرهای مستقر در چین قرار دارند.
اعضای ناتو با سیاست خارجی قاطع چین مواجه شدهاند. در دوره بیماری همهگیر کووید – 19، پکن اقدامات ضد اطلاعاتی خود را که مستقیماً کشورهای ناتو را هدف قرار میدهد، بهطور قابل توجهی تشدید کرده است. پکن همچنین تلاش کرده است روابط اقتصادی خود با برخی کشورهای ناتو را از طریق طرح کمربند و جاده و با هدف از بین بردن انسجام و اتحاد آنها بهبود ببخشد. چین بهطور فعالانهای از روابط دو جانبه برای جلوگیری از اتخاذ موضع واحد اتحادیه اروپا سوءاستفاده کرده و آن را اقدامی آسان برای تعدیل مواضع مشترک ناتو در مورد موضوعات مغایر با منافع چین قلمداد میکند.
در چنین شرایطی، اعضای ناتو برای مقابله با چالش چین راه طولانی در پیش دارند که مستلزم توجه به سه مولفه اساسی است:
نخست، چین خطرناکتر از روسیه نیست. اگرچه چین یک چالش تمام عیار برای ناتو است، اما برخلاف روسیه هیج تهدید نظامی کلاسیکی برای ناتو ندارد. در مجموع، پکن یک حریف سیستمی، یک رقیب و یک شریک برای اروپا است. ناتو باید این واقعیت چند وجهی را بپذیرد و به فرصتهای تعامل با پکن برای مقابله با چالشهای مشترک مانند کنترل تسلیحات فکر کند.
دوم، ناتو نباید از همکاری با متحدان غافل شود. اگرچه چین یک تهدید فوری نیست که مستلزم تصمیم گیری اضطراری باشد، اما برای دهههای آتی یک چالش استراتژیک طولانی مدت است. برای درک بهتر این چالش، ناتو باید یک راهبرد دقیق و مشخص را برنامه ریزی کند. ناتو همچنین با مشورت با شرکای خود در ایندوپاسیفیک مانند ژاپن و استرالیا که به طرق مختلف با چالش پکن مواجه هستند، میتواند بهتر عمل کند.
سوم، همکاری با اتحادیه اروپا مهم است. برای مقابله موثر با چالشهای ایجاد شده توسط چین، ناتو باید همکاری خود را با اتحادیه اروپا که از توانایی بیشتری برای فعالیت در حوزه فناوری و اقتصادی برخوردار است، افزایش دهد.
مسیر پیش رو
استراتژی ناتو در قبال چین میتواند بر اقدامات زیر متمرکز باشد:
تقویت درک جمعی اعضای ناتو از فعالیتهای چین که ممکن است بر امنیت فراآتلانتیک تأثیر بگذارد. آنها باید درک جمعی خود از اقدامات چین را که میتواند بر دفاع جمعی و انعطاف پذیری ناتو تأثیر بگذارد، ارتقا دهند. این امر مستلزم افزایش اشتراک اطلاعات بین متحدان و نظارت بهتر بر فعالیتهای نظامی چین در حوزه فرماندهی ناتو است.
تعمیق هماهنگی سیاسی بین متحدان و شرکای ناتو: ناتو باید برای گفتگو با متحدان در مورد اقدامات چین و واکنش در برابر آنها به عنوان یک بستر سیاسی عمل کند. ناتو باید با چهار شریک خود در آسیا-اقیانوسیه، یعنی ژاپن، کره جنوبی، استرالیا و نیوزیلند، ارتباطات بیشتری برقرار کند تا باعث افزایش آگاهی مشترک از ظرفیتها و فعالیتهای مخرب چین شود.
گسترش همکاری ناتو و اتحادیه اروپا برای کمک به متحدان به منظور بالا بردن سطح مقاومت در برابر نفوذ روزافزون چین. ناتو باید هنگام بررسی و ارزیابی سرمایه گذاریهای چین در زیرساختهای حیاتی اروپا، ایمنسازی شبکههای دیجیتال، مقابله با فعالیتهای ضد اطلاعاتی چین و ایجاد نوآوری مشترک برای حفظ برتری تکنولوژیکی ناتو در رقابت با چین، همکاری خود را با اتحادیه اروپا افزایش دهد.
منبع:https://www.scfr.ir/
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.