مشارکت بالا در اولین انتخابات پارلمانی قطر
اولین انتخابات مجلس شورا در تاریخ قطر برگزار شد. در این انتخابات ۳۰ کرسی از ۴۵ کرسی مجلس پر خواهد شد. در حالی که مجلس قطر دارای اختیارات محدود در قانون‌گذاری است، و علی‌رغم جدال بر سر حذف قطری‌هایی که نمی‌توانند حضور خود در این کشور را از قبل از سال ۱۳۰۹/ ۱۹۳۰ ثابت کنند، این رأی‌گیری با مشارکت بالا همراه شد.
در بیانیه‌ای که روز ۱۰مهر/ ۲ اکتبر منتشر شد، وزارت کشور قطر از “روحیه‌ی وطن‌پرستی” قطری‌ها به دنبال مشارکت در انتخابات، قدردانی کرد. به گفته‌ی این نهاد، ۶۳.۵ درصد از واجدین شرایط در این کشور رأی داده‌اند. بیشتر جمعیت ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفری قطر خارجی هستند و بنابراین واجد شرایط رأی‌دادن نبودند.
شبکه‌ی الجزیره‌ی قطر نیز به میزان مشارکت بالای رأی‌دهندگان اشاره کرد و از حضور بسیاری از زنان و جوانان قطر پای صندوق رأی خبر داد. ۲۸ نفر از ۲۳۴ نامزد که برای ۳۰ کرسی مجلس رقابت کردند، زن بودند. این عدد حدود ۱۲ درصد از نامزدهای انتخاباتی است.
سایت ارم نیوز در ابوظبی، در گزارشی از شرکت تعداد زیادی از اعضای قبیله‌ی آل مره گفت. طبق گزارش‌ها، این قبیله از شرکت در انتخابات منع شده بودند. این ممانعت به این دلیل است که قانون انتخابات تصریح می‌کند که قطری‌هایی که نمی‌توانند ثابت کنند اجدادشان قبل از سال ۱۳۰۹/ ۱۹۳۰ در مرزهای امروزی کشور قطر زندگی می‌کردند، نمی‌توانند رأی دهند. این اتفاق منجر شد تحلیلگر این گزارش، تغییرات سیاسی ناشی از این انتخابات را “زینتی” بخواند.
در روزهای منتهی به انتخابات، هشتگ انتخابات تبعیض آمیز قطری به زبان عربی داغ شده بود.
عبدالخالق عبدالله استاد علوم سیاسی اماراتی، تصویری از نامزدهای انتخاباتی قطر در توییتر منتشر کرد و از کم بودن تعداد زنان در این جایگاه صحبت کرد. عبدالله گفت دموکراسی بدون حضور زنان در نهادهای قانون‌گذاری نه تنها در قطر بلکه در کویت هم یک دموکراسی ناقص است. او در ادامه پیشنهاد یک سیستم سهمیه‌بندی برای زنان در جهت “رفع تحریف” ناشی از “رأی مردم” در “جامعه‌ی محافظه‌کار” را مطرح کرد.
عبدالله الشایجی، استاد دانشگاه کویت، انتخابات قطر را “روزی تاریخی” خواند. اما همزمان این مسئله را خاطرنشان کرد که امیر قطر می‌تواند تصمیمات مجلس که به طور دموکراتیک دو سوم آرا را به دست می‌آورد، وتو کند. همزمان، شایجی تأکید کرد که این انتخابات “گامی مهم در توسعه‌ی مشارکت سیاسی مورد نیاز است.”
زمینه/تحلیل: انتخابات مجلس شورای قطر، سرانجام پس از سال‌ها تأخیر برگزار شد. در قانون اساسی سال۱۳۸۳/ ۲۰۰۴ این رأی‌گیری پیشنهاد داده شد. اما از آن زمان اجرای آن مدام به تعویق افتاد. امیر قطر در مورد سیاست‌های مربوط به دفاع، امنیت و اقتصاد تصمیم‌گیری می‌کند. مجلس شورا علاوه بر نظارت بر قوه‌ی مجریه، مسئول تصویب سیاست‌های دولت و بودجه است.
به این ترتیب، انتخابات اخیر تغییر سیاسی چندانی در قطر ایجاد نخواهد کرد. هرچند، با توجه به میزبانی جام جهانی در سال آینده، این انتخابات نشان‌دهنده‌ی پیشرفت این کشور است؛ به خصوص از این جهت که همواره انتقادات فراوانی به سوابق حقوق بشری در قطر مطرح بوده است.
نظام قانون‌گذاری در قطر و روند انتخابات در این کشور عیناً مشابه کشور کویت است که مجلسش منحصراً در اختیار مردان قرار دارد. علی‌رغم اختیارات محدود مجلس شورا، میزان مشارکت در این انتخابات بیشتر از انتخابات شهرداری سال ۱۳۹۸/ ۲۰۱۹ بود. در آن انتخابات کمتر از ۱۰ درصد واجدین شرایط در انتخابات شرکت کردند.
در انتخابات مجلس شورا، مشارکت‌کنندگان ۳۰ نفر از ۴۵ نفر اعضای مجلس را انتخاب می‌کنند. ۱۵ عضو دیگر توسط امیر قطر تعیین می‌شود. برخی تحلیلگران معتقدند از آنجایی که هیچ‌کدام از ۲۸ نامزد زن مجلس نتوانستند رأی بیاورند، امیر قطر در انتخاب ۱۵ عضو دیگر باید زنان را لحاظ کند. شیخ تمیم بن حمد آل ثانی همچنین می‌تواند شهروندانی را منصوب کند که به دلیل قانون تابعیت اجازه‌ی نامزدی در انتخابات را نداشتند.
اگرچه یکی از اعضای قبیله‌ی آل مری توانست کرسی مجلس را بدست آورد، اما برخی تحلیلگران معتقدند که تعداد بسیاری از شرکت‌کنندگان در انتخابات -چه رأی‌دهندگان و چه نامزدها- از این فرآیند حذف شده‌اند. برخی اعضای این خاندان معتقدند دولت قطر هنوز آن‌ها را به دلیل مشارکت در تلاش برای کودتا در سال ۱۳۷۵/ ۱۹۹۶ مجازات می‌کند. با توجه به ارتباط تاریخی این قبیله با عربستان سعودی، برخی همچنان بر این باورند دولت از قانون انتخابات برای مجازات آل مره به دلیل حمایت از ریاض در بحران دیپلماتیک قطر ۹۹-۱۳۹۶/ ۲۱-۲۰۱۷ استفاده کرده است.
چشم‌انداز: انتخابات مجلس شورا به ترویج فرهنگ دموکراتیک بین شهروندان قطر کمک خواهد کرد. اگرچه انتخابات بازتاب کاملی از دموکراسی نیست اما مشارکت سیاسی بیشتری را می‌توان متصور بود. از دیگر نتایج احتمالی انتخابات می‌تواند این باشد که مجلس در آینده برای برآوردن خواسته‌‌ی عموم، از استقلال بیشتری در سیاست‌گذاری برخوردار باشد.
با توجه به عدم موفقیت نامزدهای زن در انتخابات، امیر قطر به احتمال زیاد تعدادی از زنان را برای عضویت در مجلس منصوب خواهد کرد. علاوه بر این، به هدف رسیدگی به اعتراضات قبیله‌ی آل مره و طرفدارانش، به احتمال زیاد امیر قطر از اعضای این قبیله نیز افرادی را انتخاب می‌کند.
منبع:https://amwaj.media/
- برچسب ها: اندیشکده, اندیشکده جریان, پارلمانی قطر, جریان, قطر
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
