عملیات سوء قصد علیه مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق را چگونه می توان تفسیر کرد

اما وی و اعضا خانواده اش نجات یافتند و اما برخی از محافظان وی مجروح شدند. دو فروند از سه فروند از پهپادهای حامل بمب و مهاجم سرنگون شدند. عملیات ترور نافرجام مصطفی الکاظمی و اعضا خانواده وی، یک عملیات سوء قصد عادی نیست و بلکه یک نوع عملیات ترور سیاسی نیز محسوب می شود. زیرا در نتیجه انتخابات مجلس عراق در ۱۸ مهرماه ۱۴۰۰/10 اکتبر 2021 میلادی، گروه های شبه نظامی و سیاسی شیعه دارای روابط نزدیک با ایران، به صورت قابل توجهی قدرت نفوذ و آرا خود را از دست دادند. ائتلاف فتح طرفدار ایران اعلام کرد که در انتخابات تقلب انجام شده است و تظاهرات اعتراض آمیز این گروه ها آغاز شد و حمله تروریستی پهپادی بعد از آغاز تظاهرات اعتراض آمیز به نتاایج انتخابات مجلس عراق قابل توجه است. معترضان به نتایج انتخابات مجلس عراق وابسته به گروه های شبه نظامی شیعه هستند. تظاهرات اعتراض آمیز به تظاهرات گسترده توده مردم تبدیل نشده است و دخالت نیروهای امنیتی برای سرکوب تظاهرات و به آتش کشیدن چادر معترض ها و کشته شدن دونفر از تظاهر کنندگان باعث شد که تنش میان نیروهای امنیتی عراق با شبه نظامیان شیعه افزایش یابد. قیس الخزعلی رهبر عصائب اهل الحق که گروه بسیار ذیفوذ و موثر شبه نظامی شیعه طرفدار ایران است و در فهرست تروریسم آمریکا قرار دارد، بعداز تشیع جنازه افراد کشته شده در تظاهرات سخنرانی کرده و مصطفی الکاظمی را هدف نشان داده گفت: باید پاسخگوی عملکردهای خود باشد و محاکمه شود. خزعلی همچنین هشدار داد که ممکن است نیروهای اطلاعاتی وابسته به طرفین به منطقه سبز بغداد حمله کنند. هادی العامری رهبر سازمان بدر و رئیس ائتلاف فتح که یکی از بزرگترین گروه شبه نظامی شیعه است نیز سرکوب تظاهر کنندگان توسط نیروهای امنیتی عراق را محکوم و مصطفی الکاظمی را تهدید کرد. سخنان خزعلی و عامری تنش میان گروه های شبه نظامی شیعه با حکومت بغداد را افزایش داد و این تنش به حادثه سوء قصد علیه الکاظمی ابعاد جدیدی بخشید. ابو علی العسکری سخنگوی کتائب حزب الله عراق طرفدار ایران با ارسال پیامی در شبکه های اجتماعی اعلام کرد که هیچکس پهپاد خود را برای کشتن نخست وزیر سابق هدر نمی دهد و بدین ترتیب تلاش کرد که اتهامات علیه خود را خنثی کند. اما بعد از آنکه در کانال تلگرامی Sabereen News متعلق به گروه های شبه نظامی شیعه عراقی طرفدار ایران پیام نابودی دشمنان منتشر شد، حملات پهپادی انجام شد و به صورت طبیعی آنها در معرض اتهامات قرار گرفتند.
با توجه به زمانبندی حملات، مدیریت اشتباه و ذکراسامی اشخاص هنگام حملات ، نشان می دهد که این عملیات ترور به تعداد زیادی از طرفین پیام ارسال کرده است. یکی از این پیامها به طور مستقیم به الکاظمی ارسال شده است. چنانکه ابو علی العسکری سخنگوی کتائب حزب الله عراق به طور مستقیم از عبارت نخست وزیر سابق استفاده کرده و بطور آشکار در مقابل کاظمی خصومت آمیز موضع گرفت. پیام دیگر به مقتدی صدر پیروز بزرگ انتخابات مجلس عراق و تنها رهبر تنها گروه شیعه است که در تظاهرات اعتراض آمیز شرکت نکرده است، ارسال شده است. مقتدی صدر تلاش می کند که گروه های شبه نظامی شیعه و گروه های سیاسی وابسته به آنها را به خارج از نظام سیاسی طرد کند و آنها نیز پیام داده اند که اگر به خارج از نظام سیاسی طرد شوند، با نتایج مزبور روبرو خواهند شد.
حمله تروریستی داعش در چهارم آبان ۱۴۰۰ در روستای «الرشاد» در منطقه «مقدادیه» دیاله و حملات متقابل شبه نظامیان شیعه که به تنش مذهبی منجر شد نیز بخشی از همان پیام ارسالی است. پیام دیگر حملات پهپادی به آمریکا بزرگترین حامی الکاظمی نیز هست. زیرا آمریکا بعد از عادل عبدالمهدی از نخست وزیری الکاظمی حمایت کرد و مصطفی کاظمی نیز در دوره نخست وزیری از سیاست های آمریکا حمایت کرد. کاظمی به همراه آمریکا دربرابر گروه های طرفدار ایران موضع گرفت و صفوف آنها ازهم جدا و آشکار شد.
قیس الزعلی در مراسم تشیع جنازه معتراضان گفت: مصطفی الکاظمی مسئول کشته شدن قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس سپاه پاسداران انقلاب ایران و ابو مهدی مهندس دبیرکل حشد الشعبی در فرودگاه بغداد در نتیجه حملات هوایی آمریکا بود و باید پاسخگو باشد. بدین ترتیب گروه های شیعه عراقی کاظمی را به همکاری با آمریکا متهم کرده اند.
حملات پهپادی به منزل مصطفی الکاظمی نشان داد که عاملان حمله تنها به کشتن الکاظمی اکتفا نکرده و تلاش می کنند که علاوه بر نخست وزیر عراق که بالاترین و ذیصلاح ترین مقام دولت عراق است، اعضا خانواده وی را نیز به قتل برسانند. حمله پهپادی گروه مزبور خطر بزرگ و ابعاد آنرا نشان می دهد. از سال 2003 میلادی تاکنون برای اولین باز نخست وزیر عراق مورد هدف مستقیم مسلحانه قرار می گیرد. این وضعیت، شکنندگی امنیت عراق را نیز نشان می دهد و پیام عدم امنیت را به هر یک مردم عراق ارسال می کند. حمله به کاظمی به معنی این است که هیچکدام از رهبران سیاسی و مقامات و نخبگان سیاسی عراق در مقابل حملات تروریستی مصونیت ندارند. مصطفی الکاظمی نیز با انتشار پیام ویدئویی به حملات پهپادی پاسخ داده و نشان داد که از مواضع خود عقب نشینی نخواهد کرد. الکاظمی همچنین گفت که عامل اصلی نجات کشور و مردم عراق است و درمقابل مخالفانش قدرت نمایی کرد. آمریکا نیز حملات پهپادی را تروریستی خوانده و محکوم و برحمایت خود از اقدامات کاظمی تاکید کرد و به گروه های شبه نظامی شیعه عراقی دارای روابط نزدیک به ایران پیام هشدار ارسال کرد. ترکیه نیز حملات پهپادی را تروریستی خواند و اعلام کرد که در کنار دولت و مردم عراق ایستاده است. عربستان سعودی رهبر پیشتاز منطقه خلیج(فارس) نیز حملات پهپادی را تروریستی اعلام و محکوم کرد. ایران نیز حملات پهپادی را فتنه انگیزی خواند. ایران تلاش می کند که همه گروه های شیعه عراقی را تحت نظارت خود متحد کند. تنش میان گروه مقتدی صدر با سایر گروه های شیعه عراقی، قدرت و نفوذ ایران را در عراق تضعیف می کند. اما واقعیت آشکار این است که گروه های طرفدار ایران، مستقل از ایران در مقابل مصطفی الکاظمی اعلام مواضع نخواهند کرد. روند فعلی، شرایط تشکیل حکومت جدید در بغداد را نیز تحت تاثیر قرارخواهد داد. مصطفی الکاظمی نخست وزیر فعلی عراق با ارسال پیام نشان داد که مایل است بار دوم به نخست وزیری عراق انتخاب شود و تلاش می کند که حمله پهپادی را به ابزار مظلوم نمایی تبدیل و مورد بهره برداری سیاسی قرار دهد.
گروه های شبه نظامی شیعه نظیر کتائب الله عراق و عصائب الحق عراق نیز مدعی شدند که مصطفی الکاظمی در راستای اهداف و منافع سیاسی مورد نظر خود حملات پهپادی را علیه منزل خود برنامه ریزی کرده است. کتائب حزب الله با انتشار بیانیه ای در شبکه های اجتماعی حمله پهپادی را زیر سئوال برده و اعلام کرد که الکاظمی تلاش می کند که مظلوم نمایی کند و سناریو حمله توسط سرویس اطلاعاتی آمریکا طراحی و اجرا شده است.
قیس خزعلی رهبر عصائب الحق نیز گفت: اگر حمله پهپادی واقعی است، ما آنرا محکوم می کنیم و باید عاملان حملات بازداشت و محاکمه شوند. گفته می شود که در منطقه سبز بغداد سفارت آمریکا و پدافند هوایی آمریکا فعال است و پدافند هوایی و راداری آمریکا از توان شناسایی پهپادها و انهدام آنها برخوردار است و علاو بر آن تصاویر دو پهپاد سرنگون شده و پهپاد حامل مواد منفجره که منفجر شده است نیز دیده نمی شود. بدین سبب ادعا می شود که سناریو “بازی حمله پهپادی” را مصطفی الکاظمی و آمریکا به صورت مشترک طراحی و اجرا کرده اند.
می توان گفت که گروهای شبه نظامی شیعه عراق هم مظلوم نمایی و هم قدرتنمایی کرده ، قدرت و موجودیت خود را نشان می دهند. ایران نیز تلاش می کند که مواضع گروه های شیعه را تقویت کرده و وابسته به خود نگه دارد. ایران بلادرنگ و قاطعانه حملات پهپادی را محکوم کرد و از حادثه کمتر از 24 ساعت نگذشته بود که اسماعیل قاآنی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب را برای مذاکره با الکاظمی به بغداد فرستاد. اسماعیل قاآنی سپس با فرماندهان گروه های شبه نظامی شیعه نیز دیدار و گفتگو کرد.
می توان گفت که ایران از این لحاظ قدرت و نفوذ خود را در عراق حفظ می کند و برقراری تعادل و معادلات قدرت میان گروه های شیعه، سرنوشت آینده سیاسی عراق را تعیین خواهد کرد.