القاعده شبه جزیره عربستان، الآن کجاست؟

افول القاعده در شبه جزیره عربستان ، نتیجه چالش های فراوانی است که جهادی ها در خارج و داخل با آن روبرو بودند. فشارهای خارجی ناشی از تلاش های بین المللی برای مبارزه با تروریسم سبب شد که در سال 2016، القاعده یمن توسط نیروهای اماراتی و متحدان محلی آنها از المکلاء اخراج شود.

🔹قرار گرفتن نیروهای امارات در مناطق کلیدی در جنوب باعث افزایش فشار بر القاعده نه تنها از نظر مبارزه بلکه از نظر ایجاد اختلال در جذب و نگهداری عناصر نیز شد. دلخوری و نگرانی القاعده از استقرار این نیروهای جنوبی تحت حمایت امارات متحده عربی را در حداقل چهار بیانیه منتشر شده در سال 2017 این سازمان می توان دید.

🔹روند نزولی در نفوذ القاعده در یمن تا جایی پیش رفت که فعالیت های این سازمان در سال 2018 ، محدود به استان های البیضاء و أبین شد.

🔹از طرف دیگر در اواخر سال 2017 ، حملات دقیق پهپادهای بدون سرنشین ایالات متحده تا حد زیادی ظرفیت سازمانی القاعده را فلج کرد. رهبران القاعده پس از این حملات تخمین زده اند که بیش از 400 نفر جهادگر در اثر خیانت مستقیم کشته شده اند. پس از این وقایع، القاعده مقررات شدیدی را برای اعضای خود وضع کرد و آن ها را از تلفن همراه و اینترنت منع کرده و تحقیقات جامعی را در زمینه مشکل جاسوسی آغاز کرد. این گروه همچنین یک دسته از اطلاعات غلط را با هدف دامن زدن به رقابت ها ، گمراه کردن دشمنان و و از بین بردن مخالفین منتشر کرد.

🔹از دیگر ادله تضعیف القاعده، پیدایش داعش در یمن بود که ایجاد تنش و درگیری مابین دو گروه را به دنبال داشت. در اواسط سال 2018 ، رقابت بین دو سازمان به یک جنگ علنی در البیضا تبدیل شد که تقریباً دو سال به طول انجامید و بیشتر انرژی آنها را از بین برد. در اواخر تابستان سال 2020 ، حضور این دو سازمان در البیضا پس از حمله نیروهای انصارالله که به عنوان یک عملیات ضد تروریسم معرفی می شد، تا حد زیادی متوقف شد.

🔹از ادله مهم دیگر تضعیف القاعده، درگیری داخلی بین رهبران این سازمان است. برجسته ترین اختلافات زمانی فاش شد که اخباری مبنی بر خروج گروه بزرگی از داعش در سال 2019 به رهبری منصور الحضرمی، رهبر رهبر برکنار شده القاعده در قائفه و ابوعمر النهدی ، امیر سابق القاعده در المکلاء منتشر شد.

🔹در نتیجه تعریف القاعده در زمان فعلی دشوار شده است. بر این اساس ، امروزه نام القاعده یمن با طیف وسیع تری از بازیگران است. این به معنای این است که دیگر الزاماً القاعده در یمن نماینده یک گروه منسجم نیست که بر اساس خطوط ایدئولوژیک مذهبی و رهبری معینی سازماندهی شده باشد ، بلکه یک عبارت جامع تر از بقایای متفاوت شبه نظامیان مختلف است که طبق برنامه های سیاسی، اقتصادی و مذهبی غیر واحد خدمت می کنند.

🔹البته اهداف اصلی القاعده بدون تغییر باقی مانده است و در بیانیه سپتامبر 2021 این گروه قاطعانه تأکید شده است که اخراج کفار از سرزمین های اسلامی و در نهایت ایجاد خلافت را دنبال خواهد کرد. هرچند ممکن است توانایی حمله گروه به غرب در زمان فعلی محدود شده باشد ولی جاه طلبی آن برای انجام این کار همچنان قاطع است و ایالات متحده، در خط مقدم دشمنان خود قرار دارد. القاعده در زمان حاضر وضعیت بدی را سپری می کند ولی با توجه به سابقه قبلی این گروه نباید آن را دست کم گرفت و باید از احیای مجدد این گروه جلوگیری کرد.