چالش‌های قاهره در پیگیری پرونده تبادل اسراء

با ورود به فصل سرما چالش کندی روند بازسازی ویرانی‌های غزه در جنگ 11 روزه با رژیم صهیونیستی، به یکی از مهمترین دغدغه‌های رهبران سیاسی مقاومت در فلسطین تبدیل شده است به صورتی که حماس در اوایل هفته جاری، در اعتراض به کارشکنی‌های رژیم صهیونیستی در اجرای مفاد توافق‌نامه آتش‌بس و برای نشان دادن جدیت خود، التیماتومی 48 ساعته به تل آویو برای اجرای کامل تعهدات خود دادند. پس از این التیماتوم نقش مصر در تحولات غزه بار دیگر برجسته شده است چرا که از یکسو صهیونیست‌ها سراسیمه و وحشت‌زده از امکان شروع جنگی دیگر با حماس، تحرکات سیاسی خود را افزایش داده و دست به دامان قاهره برای واسطه‌گیری مجدد شده‌اند و از سوی دیگر رهبران حماس، مصر را متهم به همسویی با منافع رژیم صهیونیستی و افزایش فشار بر غزه می‌کنند.

در همین راستا هفته گذشته (16 آذر) یکی از مقامات بلندپایه حماس در گفتگو با شبکه الجزیره، ضمن ابراز نارضایتی شدید از رفتار مصر و تعلل در اجرای وعده‌هایش در قبال غزه گفت: «قاهره تا این لحظه به آنچه به گروه‌های فلسطینی درباره بازسازی وعده داده بوده، متعهد نبوده است. مصر به سختگیری نسبت به مسافران فلسطینی ادامه می‌دهد و به هزاران نفر از آنها اجازه سفر از طریق گذرگاه رفح را نداده است.»

کارشکنی‌ صهیونیست‌ها در روند بازسازی غزه

پس از پایان جنگ 12 روزه در 31 اردیبهشت ماه سال جاری، مقاوت غزه با اشاره به تحمیل خواسته‌های خود بر دشمن صهیونیستی از پیروزی در این جنگ خبر داد. در این رابطه اسامه حمدان، از رهبران حماس در گفتگو با شبکه المیادین لبنان با ذکر جزئیات توافق اعلام کرد که حماس از اسرائیل برای عقب­نشینی این رژیم در موضوعات محله شیخ جراح و مسجد الاقصی، تضمین گرفته است؛ و همچنین اسرائیل متعهد شده تا حمله به ساکنین بیت­المقدس و مسجد الاقصی را متوقف کرده، محاصره غزه را پایان داده و در پرونده مبادله اسراء همکاری کند.

اما از همان ابتداء برخی از ناظران مسئله فلسطین بر این مسئله تاکید داشتند که این آتش­بس به دلیل عدم توجه برای حل مشکلات اصلی دو طرف دوام زیادی نخواهد داشت و از سویی اسرائیل تحت تاثیر فشارهای داخلی و بین­‌المللی ملزم به پذیرش این طرح شده است و این موضوع در داخل رژیم مخالفان زیادی دارد.

در واقع علیرغم پذیرش پیشنهاد آتش­ بس توسط حماس، اما رژیم صهیونیستی تغییری در رفتارهای خود نداد و به تحرکات خود ورود شهرک ­نشینان به محوطه مسجد الاقصی و تخریب خانه­‌ها و اخراج فلسطینیان در قدس اشغالی ادامه داد و پس از روی کارآمدن نفتالی بنت به عنوان نخست­‌وزیر جدید این رژیم، محاصره غزه، ورود کالا و مواد غذایی به نوار غزه و همچنین ارسال برق به این منطقه تشدید و با محدویت­‌هایی روبرو شد.

از سویی دیگر آمریکا و اسرائیل به حماس پیشنهاد دادند تا بجای دریافت کمک 130 میلیون دلاری که ماهانه قطر برای بهبود اقتصاد غزه و وضعیت زندگی فلسطینیان پرداخت می­‌کند، اقدام به دریافت کوپن­های خرید با مبلغ مشابه کند که این امر با مخالفت حماس روبرو شد.

این اقدامات با این هدف صورت می­گیرد که حماس در داخل غزه در وضعیت دشواری قرار گرفته و تحت تاثیر فشار و مطالبات عمومی و مردمی غزه قرار بگیرد.

مصر و چالش تبادل اسرا

از سوی دیگر مسئله مبادله اسراء نیز از دیگر مسائلی بوده است که در ماه­‌های اخیر مورد انتقاد و اعتراض رهبران حماس می‌باشد.

در جریان توافق آتش‌بس، مصر تلاش کرد که بار دیگر، پس از سال 2011، در موضوع تبادل اسرای بین اسرائیل و حماس اقدام به میانجیگری کند.

السیسی، که میانجی‌گری در پرونده اختلافات غزه و رژیم صهیونیستی را فرصتی برای افزایش نقش سیاسی خود در مسائل منطقه و اثبات تاثیرگذاری خود به آمریکا می‌بیند، بر این واقعیت واقف است که بدون حل پرونده اسرا و مفقود شدگان، آتش­بس به حالت شکننده­ خود نزدیک­تر خواهد شد.

با این حال کارشکنی صهیونیست‌ها پایداری آتش بس موجود بر اساس توافق قاهره را دشوار کرده است. در همین راستا سهیل الهندی از اعضای دفتر سیاسی حماس، در گفتکویی با روزنامه الیوم فلسطین به این مهم اشاره داشت: «این جنبش و گروه­های مقاومت حاضر در نوار غزه تا این لحظه هیچ جدیتی از سوی رژیم صهیونیستی برای انجام تعهدات خود ندیده‌اند و رژیم صهیونیستی به مفاد آتش‌بس از جمله رفع محاصره نوار غزه، توقف حملاتَ به ساکنان بیت المقدس، حمله به مسجد الاقصی و پیشرفت در پرونده مبادله اسرا پایبند نبوده است و این وضعیت سبب شده تا صبر شاخه‌های نظامی مقاومت در برابر اقدامات اسرائیل به پایان برسد چرا که رژیم صهیونیستی در انجام تبادل اسرا با حماس، جدی نیست».

در همین ارتباط، منابع مصری نیز اخیراً به این نکته اشاره کرده بودند که واسطه‌های مصری نتوانسته‌اند موافقت رژیم صهیونیستی در مورد دیدگاه حماس درباره مرحله اول قرارداد تبادل اسرا را کسب کنند چرا که رژیم صهیونیستی بار دیگر اقدام برای بازسازی غزه را مشروط به آزادی اسرای خود کرده است.

زاهر جبارین عضو دفتر سیاسی حماس و مسئول پرونده اسیران فلسطینی23 سپتامبر (1 مهر) در گفتگو با پایگاه خبری “عرب 48” اعلام کرد: «جنبش حماس چارچوبی برای تبادل اسراء به میانجیگران ارائه کرده بود اما پاسخ مثبتی درباره طرح ارائه شده از سوی مقامات اسرائیلی دریافت نکرده است»؛ جبارین بدون اشاره به جزئیات بیشتر در مورد پرونده تبادل اسراء با رژیم صهیونیستی تنها به این نکته اشاره کرد: «میانجیگران از شرایط آگاه هستند…. نیروهای مقاومت فلسطین توانستند پرونده تبادل اسراء و پرونده بازسازی نوار غزه و لغو محاصره را از یکدیگر جدا کنند و این موضوع بعد از آن انجام شد که اسرائیل تلاش داشت، موضوع بهبود وضعیت اقتصادی در نوار غزه را به پرونده تبادل اسراء گره بزند».

در این بین روزنامه الاخبار لبنان روز شنبه 11 دسامبر (20آذر) با اشاره ضعف قاهره در پیگیری این مسئله، نوشت: «سازمان اطلاعات مصر از تعلل و مانع‌تراشی‌های رژیم صهیونیستی در خصوص مبادله اسراء و آتش‌بس در غزه به خشم آمده و بر ضرورت تحقق فوری این مسئله تاکید دارد، چرا که این مسئله هم به نفع تثبیت آتش‌بس در غزه بوده و همچنین در راستای منافع این رژیم در روابط با مصر و کشورهای حوزه خلیج فارس است. در این راستا، هیئتی از سازمان اطلاعات مصر قرار است در روزهای آتی برای بررسی تسریع در امضای قرارداد مبادله اسرا قبل از پایان ژانویه به تل آویو و غزه سفر کند».

در نهایت می‌­توان گفت که علیرغم تلاش مصر برای اثبات نقش و بازیگری خود در حل مسئله تبادل اسراء بین حماس و رژیم صهیونیستی، اما این رژیم پاسخ روشنی به طرف­‌های مصری دخیل در این مسئله نداده است؛ این بلاتکلیفی از سویی سبب خشم نیروهای مقاومت فلسطینی شده و از سویی دیگر در صورت ناتوانی قاهره در مدیریت آن، بازیگری این کشور را در این مسئله با ابهام روبرو خواهد کرد و زمینه‌­­ای را فراهم خواهد ساخت تا آتش ­بسی که در 21 می (31 اردیبهشت) با میانجیگری مصر بین حماس و رژیم صهیونیستی ایجاد شد، خدشه­‌دار شده و یا از بین برود.

منبع:http://alwaght.net