احیای برجام چگونه می‌تواند منجر به یک نظم جدید منطقه‌ای شود؟
ردپای منطقه ای ایران همزمان با برنامه هسته ای آن گسترش یافته است. اگرچه ایالات متحده در سال ۲۰۱۵ فعالیت های هسته‌ای ایران را از طریق یک توافق بین‌المللی کنترل کرد، اما مهار آنهامبهم بوده است. اصرار واشنگتن بر اینکه مسائل منطقه ای در مذاکرات هسته ای گنجانده نشود، متحدان عرب این کشور را که در آن زمان درگیر جنگ های نیابتی فرقه ای در عراق، سوریه و یمن بودند، خشمگین کرد. باراک اوباما، رئیس‌جمهور ایالات متحده، هنگامی که توصیه کرد ایرانی‌ها و سعودی‌ها باید راهی مؤثر برای حل و فصل مسائل خودشان بیابند، ترس آنها را در مورد تعهد واشنگتن برای کمک به آنها در این مبارزات تقویت کرد. علیرغم همه پیروزی های اخیر ایران، درگیری های فرقه ای که خاورمیانه را درگیر کرده، هنوز پایان نیافته است
▪️دولت ترامپ در ضربه زدن به اقتصاد ایران، افزایش فلاکت اجتماعی و نارضایتی سیاسی موفق عمل کرد. اما تلاش آن برای وادار کردن ایران به عقب‌نشینی گسترده‌تر از جهان عرب کاملاً شکست خورد. برعکس، ایران با تشدید تنش‌های منطقه‌ای به سیاست های ترامپ پاسخ داد. تهران به نفت‌کش‌ها در خلیج فارس حمله کرد، تأسیسات نفتی در عربستان سعودی را هدف قرار داد و یک حمله موشکی جسورانه به پایگاه‌های هوایی عراق که نیروهای آمریکایی در آن مستقر بودند، انجام داد و ایران و ایالات متحده را نسبت به قبل به جنگ نزدیک‌تر کرد. ایران طی سال های ریاست جمهوری ترامپ تهاجمی تر ظاهر شد. از زمانی که ایالات متحده از توافق هسته ای خارج شد، ایران ذخایر اورانیوم غنی شده خود را افزایش داده، زیرساخت های هسته ای اش را گسترش داده و دانش هسته ای حیاتی خود را به دست آورده است. اکنون تهران به طرز خطرناکی به داشتن مواد شکافت پذیر کافی برای بمب هسته ای نزدیک شده است.
▪️ترک خاورمیانه با شرایط خوب توسط ایالات متحده نمی تواند تمام خطرات موجود در منطقه را کاهش دهد. اما باید از بدتر کردن اوضاع جلوگیری کرد. نقش کوچکتر آمریکا در منطقه ممکن است اجتناب ناپذیر باشد، اما روشی که واشنگتن از طریق آن سهم خود را در منطقه افزایش می دهد، مهم خواهد بود. برای بسیاری در خاورمیانه، عقب‌نشینی آمریکا از منطقه به منزله ی قصور واشنگتن در مقابل این منطقه است. جایی که واشنگتن قبلاً از آن در برابر تهدیدات اتحاد جماهیر شوروی، عراق و اخیراً داعش دفاع کرده است. حتی اگر ایالات متحده به حضور نظامی گسترده خود در منطقه ادامه دهد، تعهد آن به استفاده از نیروی نظامی به طور فزاینده ای مورد سوال قرار می گیرد. این سردرگمی راهبردی گشایشی برای برخی کشورها در منطقه است تا به ایجاد بی ثباتی در آن دامن بزنند. همچنین کشورهای جدیدی مانند روسیه و ترکیه نیز به گردونه ی رقابت ها دعوت خواهند شد. هیچ جایگزین آماده ای برای استراتژی مهار ایالات متحده وجود ندارد.
✍️تفسیر خبر
1️⃣با احیای برجام مسئله امنیتی سازی ایران کنار گذاشته می شود و می توان بیان داشت که وقتی قدرت های بزرگ با ایران به توافق برسند قدرتهای کوچک ومیانه نیز به سمت کاهش تنش با ایران پیش خواهند رفت. بهبود روابط ایران با کشورهای عربی نظم منطقه ای را ایجاد خواهد کرد.
2️⃣از سوی دیگر با احیای برجام خاطر آمریکا از چند جانب راحت است: اولاً در کاخ سفید این انگاره شکل گرفته است که اسرائیل به تنهایی قادر به دفاع از خود است علاو بر آن روابط اسرائیل با اعراب خطر ها را کاهش میدهد. نگرانی ها از حضور ایران در سوریه و عقب گرد دادن یا حداقل کنترل او با اهرم های دیگر قابل رفع است و خطری از جانب اقدامات منطقه ای ایران نیست. بعلاوه خرده حساب ها در توافق برجام ممکن است حاصل شود.
3️⃣ مسئله سوم این است که برجام می تواند ایران را از نظر داشتن سلاح هسته ای کنترل کند و نگران وجود یک قدرت رقیب و تحریک آمیز هسته ای در منطقه نخواهد شد. در صورتی که برجام به پیروزی نرسد سه خطر است: خطر اول دستیابی ایران به سلاح هسته ای؛ خطر دوم عدم انحصار سلاح هسته ای در دست اسرائیل؛ خطر سوم رقابت کشورها با ایران برای دست یابی به سلاح هسته ای است. پس نظم مطلوب با برجام از نظر امنیتی برقرار می شود.
- برچسب ها: آمریکا, اندیشکده, اندیشکده جریان, برجام, جریان
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
