کمیته سنای آمریکا، روز پنجشنبه لایحهای را تصویب کرد که میتواند سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و شرکای آن در اوپک پلاس (به رهبری روسیه) را در معرض شکایتهای قضایی برای تبانی جهت افزایش قیمت نفت قرار دهد. این رای گیری تنها چند ساعت پس از آن صورت گرفت که کارتل و متحدانش در نشست هفته گذشته خود، بار دیگر درخواست دولت های غربی را رد کرده و به برنامه افزایش محدود تولید پایبند ماندند.
برای تبدیل شدن به قانون، این لایحه باید توسط سنا و مجلس نمایندگان، تصویب گردیده و سپس توسط رئیس جمهور امضا شود.
جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید اعلام کرده که دولت در مورد «پیامدهای احتمالی و پیامدهای ناخواسته» این قانون نگرانی دارد. وی افزود که کاخ سفید هنوز در حال بررسی این لایحه است.
لایحه مقابله با انحصار کارتلهای تولید و صادرات نفت یا نوپک که از حمایت هر دو حزب دموکرات و جمهوری خواه برخوردار است، مصونیت حاکمیتی اوپک و شرکتهای نفتی ملی آنها را سلب می کند. در دهههای اخیر این مصونیت آنها را در برابر محاکمه قضایی، مصون کرده بود.
این بدان معنی است که اگر کشورهای نفتی در صورت تبدیل این لایحه به قانون، از صلاحیت دادگاه های ایالات متحده تخطی کنند، دیگر فاقد مصونیت قضایی خواهند بود.
دولت بایدن پس از تهاجم روسیه به اوکراین که بازارهای انرژی را به چالش کشید و تورم را در داخل کشور افزایش داد، برای کنترل قیمت نفت تلاش های خود را آغاز کرده است. تحریمهای غرب و ممنوعیت بالقوه اتحادیه اروپا بر نفت روسیه باعث ایجاد عدم تعادل در بازار میشود که میتواند بحران کنونی را تشدید کند. به علاوه با برگزاری انتخابات میاندورهای در نوامبر، پنجره کاهش تورم برای رئیسجمهور تنگتر میشود.
نظرسنجی سیانان که روز چهارشنبه منتشر شد، نشان داد که اکثریت آمریکاییها فکر میکنند سیاستهای بایدن به اقتصاد آسیب رسانده است. 8 نفر از هر 10 نفر نیز میگویند که دولت به اندازه کافی برای مبارزه با تورم اقدامی انجام نداده است.
تنها عربستان سعودی و امارات از ظرفیت اضافی لازم برای دفع فوری هرگونه شوک ناشی از کمبود روسیه برخوردارند. اعضای اوپک از افزایش قابل توجه تولید خودداری کرده و در عوض ترجیح داده اند به یک سری افزایش تدریجی تولید که با روسیه توافق شده است، پایبند باشند.
سیاستمداران دموکرات هم حزب با رئیس جمهور که از خودداری ریاض از توجه به درخواست های آمریکا برای نفت بیشتر ناامید شده اند، او را تحت فشار قرار داده اند تا در قبال ریاض سختگیرانه تر عمل کند.بر اساس گزارشها، در ماه گذشته، نزدیک به 32 نفر از دموکراتهای مجلس نمایندگان از بایدن خواستند تا در روابط با عربستان سعودی تجدیدنظر کند و ریاض را شریک استراتژیک بدی خواندند.
نزدیک شدن بایدن به نقطه بی بازگشت در اقتصاد
ترکی الفیصل، شاهزاده ارشد سعودی در مصاحبه اخیر خود گفت: ما بچه مدرسه ای نیستیم که با هویج و چماق با ما رفتار شود. او سیاستهای انرژی رهبران ایالات متحده را “به دلیل وضعیتی که در آن هستند” مقصر دانست.
رابین میلز، بنیانگذار و مدیر عامل قمر انرژی در دبی می گوید: در حالی که در گذشته، لایحه نوپک تلاش ناموفقی برای عبور از کنگره داشته است، چشم انداز امروز بسیار متفاوت شده است.
میلز به سی ان ان گفت، سیاستمداران آمریکایی تلاش جدیدی برای سرکوب اوپک آغاز کرده اند. اما این تلاش چه تفاوتی با تلاش های قبلی دارد؟
از سال 2000 میلادی، نسخه های مختلفی از این طرح وجود داشته است و هر زمان که قیمت نفت بالا می رود، ظاهر می شود. اما این بار، در دولت بایدن، تا حدودی به دلیل سیاست مقابله با روسیه، حامیان بیشتری پیدا کرده است.
بایدن نیز به دلیل تورم، تحت فشار سیاسی است. برخی عوامل سیاسی وجود دارد که می توان اوپک را به دلیل بالا بودن قیمت نفت، مقصر دانست.
نگاهی به واکنش عربستان سعودی و اوپک
اعضای اوپک همیشه علیه این لایحه لابی کرده اند و باز هم لابی خواهند کرد. هیچکس نمی داند که قدرت لابی گری آنها در حال حاضر چقدر قوی است. آنها در حال حاضر در واشنگتن محبوبیت خاصی ندارند، اما لابیگران خود را در اختیار دارند.
لابی نفت ایالات متحده نیز در این بازی حضور دارد. موسسه نفت آمریکا و سایر سازمانهای نفتی معمولاً با این لایحه مخالف بودهاند، زیرا از کاهش تولید اوپک و بالا نگه داشتن قیمتها سود میبرند. بنابراین آنها تمایل دارند با این لایحه در صحنه قانونگذاری مخالفت کنند.
کشورهای تولیدکننده نفت چگونه واکنش نشان خواهند داد؟
کشورهای خاورمیانه می توانند همکاری بیشتری داشته باشند و با افزایش تولید موافقت کنند، هرجند آنها نمی خواهند تحت فشار این کار را انجام دهند. ممنوعیت واردات نفت روسیه از سوی اتحادیه اروپا مدتی طول می کشد تا تأثیر بگذارد، [بنابراین] اوپک و اوپک پلاس می توانند چند ماه دیگر فرصت داشته باشند که مشخص شود کمبود نفت وجود دارد و یا خیر. بنابراین آنها می توانند این کار را به عنوان یک اقدام بازار انجام دهند، بدون اینکه ظاهراً تسلیم فشار سیاسی شوند.
احتمال تصویب این لایحه در مجلس سنا و مجلس چقدر است؟
داشتن کارت دیگری برای بازی کردن، برای مدیریت بازار بسیار جذاب خواهد بود، حتی اگر آنها آن را استفاده نکنند. لایحه نوپک یک کارت خوب در زمانی است که ایالات متحده کارت های مناسبی برای بازی کردن با تولیدکنندگان نفت ندارد. بسیاری از آن لوایح در گذشته مطرح شدهاند و همیشه برخی استدلالهای امنیت ملی وجود دارد که [کشورهای تولیدکننده نفت] متحدان ما هستند، نمیخواهیم روابط خود را با آنها مختل کنیم و آنها برای بازار نفت مهم هستند. اما این بار چند عنصر وجود دارد که ممکن است شانس بیشتری به آن بدهد.
بایدن نمی تواند بدون دلیل آن را وتو کند، زیرا این فقط یک سلاح دیگر علیه او از سوی جمهوری خواهان و چپ مترقی دموکرات است و می گوید که در زمانی که قیمت نفت بالاست، به سعودی ها لطف می کند. عدم وتو آن توسط عربستان سعودی و سایر تولیدکنندگان به عنوان یک اقدام کاملاً خصمانه تلقی می شود.
آیا تصویب این لایحه میتواند برای خود آمریکا تأثیر مخربی داشته باشد؟
بهبود قیمت ها برای صنعت نفت آمریکا بسیار خوب بوده است. اما عملاً آنقدر ظرفیت اضافی [در ایالات متحده] وجود ندارد. حتی اگر عربستان و امارات از تمام ظرفیت مازاد خود استفاده کنند، بازار همچنان بسیار بحرانی است و با خروج روسیه، بازار نامتوازن خواهد شد.