هر یک از قدرتهای بزرگ دیگر، ایالاتمتحده، روسیه و چین، بهشدت خواهان آن هستند که مزیت راهبردی هند در اختیار دشمنانشان قرار نگیرد. مودی و دولت ملیگرای هندوی او، مطمئناً به دنبال حفظ این روند هستند. هدف احتمالی آنها ایجاد یک نقش قدرت بزرگ مستقل برای هند، تسریع در گذار بهسوی یک نظام بینالمللی چندقطبی و در نهایت تثبیت وضعیت جدید آن با برخورداری از یک کرسی دائمی شورای امنیت سازمان ملل برای هند است.
هیچیک از اینها این واقعیت را نفی نمیکند که ایالاتمتحده به مهمترین شریک راهبردی هند تبدیل شده است. هند و ایالاتمتحده، متعهد شدهاند که ارزشهای مشترک خود (و منافع راهبردی در مهار چین) را به سمت حفظ نظم بینالمللی لیبرال مبتنی بر قوانین هدایت کنند.
اما زمانی که روسیه به اوکراین حمله کرد، هند تصمیم گرفت یک سیاست فوقالعاده واقعگرایانه را پیگیری و بهویژه با توجه به وابستگی عمیقش به روسیه در حوزه تجهیزات نظامی، بیش از هر چیز از منافع هند محافظت کند. در ابتدا، به نظر میرسید که راهبرد دولت مودی به شراکت آمریکا و هند آسیب برساند.
بااینحال، در اواسط آوریل، دولت بایدن آهنگ خود را به طرز چشمگیری تغییر داد. بایدن و مودی در جریان آغاز گفتگوهای موسوم به 2+2 در واشنگتن با یکدیگر دیدار کردند. پسازاین دیدار مشخص شد که بایدن موضع مودی را پذیرفته است. این روندها به ارتقای جایگاه هند بهعنوان یک قدرت بزرگ کمک میکند و نظام جهانی را به سمت چندقطبی بیشتر سوق میدهد.
بیانیههای بعدی کاخ سفید بهوضوح نشان میدهد که واشنگتن احتمالاً از ترس از بین بردن همکاری برای مقابله با چین در اقیانوس هند و اقیانوس آرام، بیش از این به دهلینو فشار نخواهد آورد.
در چند ماه گذشته، هند نیز با آرای ممتنع در سازمان ملل به قطعنامههای کشورهای غربی علیه روسیه، روابط نزدیک خود با مسکو را حفظ کرده است. روسیه و هند شراکت دیرینهای دارند که به دوران جنگ سرد بازمیگردد.
هند همچنین سابقه طولانی در بهرهبرداری از شراکت خود با روسیه در برابر دیگر رقیب اصلی خود یعنی چین دارد که بهطور مداوم با آن دچار تنشهای مرزی است.
هند از زمان شروع جنگ بیشتر از قبل از تخفیف نفت و زغالسنگ روسیه سود برده است. واردات نفت و زغالسنگ دهلینو از روسیه در پی تحریم مسکو از سوی غرب بهشدت افزایش یافته است.
سرگی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در ماه آوریل برای تشکر از دهلینو برای حمایت بیدریغ از مسکو در سازمان ملل از هند بازدید کرد. او در این دیدار نظام مبادله ارز روپیه-روبل را ابزار جایگزینی برای تراکنش با بانکهای تحریم شده روسیه توصیف کرد.
ازآنجاییکه مواضع بیطرف هند بهوضوح با سیاست ایالاتمتحده مغایر است، پکن نیز فرصتی راهبردی برای تعامل با دهلینو قائل شده است که هدف اصلی آن دور کردن هند از آغوش واشنگتن است. در ماه مارس، وانگ یی، وزیر خارجه چین، اولین مقام ارشد چینی از سال 2019 بود که به هند سفر کرد.
بااینحال، مقامات هندی تا حدودی به دلیل مزایایی که بیطرفی برایشان دارد، آمادگی تحکیم روابط با چین را نداشتند. باوجوداینکه روابط ایالاتمتحده و هند نزدیکتر شده، اما حفظ استقلال راهبردی هند از طریق پیگیری سیاست عدمتعهد، هدف دیرینه دهلینو است.
علاوه بر اینها، هند اساساً در مناقشه با کشورهای کلیدی در اروپا و اقیانوس هند و اقیانوس آرام بر سر موضعگیریاش در قبال جنگ اوکراین نیز پیروز شده است. بهعنوانمثال، بوریس جانسون، نخستوزیر بریتانیا، در ماه آوریل از هند بازدید کرد و اظهار داشت: «روابط روسیه و هند ازنظر تاریخی بهخوبی قابل درک است.» سفر مودی به سه کشور آلمان، دانمارک و فرانسه در ماه گذشته هم بیشازپیش مشخص کرد که هند از سیاست خود در قبال روسیه کوتاه نخواهد آمد. فومیو کیشیدا، نخستوزیر ژاپن و آنتونی آلبانیز، نخستوزیر جدید استرالیا هم از مواضع هند انتقادی نکردهاند.
جنگ روسیه در اوکراین بدون شک به نفع هند بوده است، زیرا قدرتهای بزرگ بهویژه ایالاتمتحده و چین با شدت بیشتری برای جلب دوستی دهلینو رقابت میکنند. هند همچنین از مخدوش کردن شراکت با شرکای کلیدی اروپایی و هند و اقیانوسیه بهواسطه سیاستش در قبال روسیه جلوگیری کرده است.
این روندها، در صورت تداوم، به ارتقای هند به جایگاه قدرتهای بزرگ کمک خواهند کرد و بهنوبه خود، نظام جهانی را به سمت چندقطبی بیشتر سوق خواهند داد.
آنچه ممکن است جلوی موفقیت دهلینو را بگیرد، تشدید جدی مناقشه روسیه و اوکراین است، بهطوریکه در نهایت هند وادار شود تا طرفهایی را از میان قدرتهای بزرگ انتخاب کند.