آتش‌بس یمن که به امید پایان درگیری‌ها و پایان محاصره هفت ساله در ۱۳ فروردین‌ماه گذشته آغاز شد، در سایه نقض‌های مکرر از سوی ائتلاف متجاوز، بار دیگر در ۱۲ خرداد به مدت دو ماه تمدید شد. همزمان دو دور مذاکرات در اردن نیز میان دولت صنعاء و دولت وابسته به ریاض به منظور بررسی مفاد آتش بس و بازگشایی مسیر شهر تعز صورت گرفت.
روزنامه لبنانی الاخبار با انتشار یادداشتی تحت عنوان «شمارش معکوس برای پایان آتش بس؛ عربستان به هر دری می زند: با انصارالله مذاکره نمی‌کنیم»، به توضیح فضای حاکم بر این آتش‌بس و رویکرد انصارالله در قبال پیشنهاد احتمالی تمدید مجدد آن پرداخت و نوشت: «به نظر می رسد آتش بس تمدید شده در یمن در حال رسیدن به یک نقطه عطف است که میان شرایط قبل از تمدید برای بار دوم و پس از آن، از نظر ارزیابی نتایج و پیامدهایش در مورد وضعیت عمومی کشور به ویژه در از نظر بشردوستانه که انگیزه اصلی امضای آن و سپس تمدید آن برای نخستین‌بار بود، فاصله ایجاد می‌کند. در حال حاضر، مذاکرات برای باز کردن جاده‌های تعز و سایر استان‌ها را می‌توان آزمونی حساس برای میزان جدیت طرفین در حرکت به سوی اجرای مفاد آتش‌بس اولا و تلاش واقعی برای برقراری آن در مرحله دوم تلقی کرد. با این حال، این مذاکرات که در پایتخت اردن انجام شد، به هیچ تفاهمی برای باز کردن راه‌ها حتی به دلایل بشردوستانه یا به عنوان نشانه‌ای از حسن نیت منجر نشد».
کارشکنی‌های تیم یمنی وابسته به ریاض در مذاکرات
نویسنده در ادامه تصریح می‌کند که طرف وفادار به ائتلاف سعودی در این مذاکرات، مانع از همه تلاش‌ها و ابتکارات برای حل این پرونده شد و این امر سوالات زیادی را در خصوص صحت مواضع و اهداف ریاض که در پیشنهاد امضای آتش‌بس شتاب داشت و موجب آغاز تلاش‌های مستمر برای امضای این آتش‌بس شد، طرح می‌کند.
بر این اساسا، در صنعاء، مقامات تأکید می‌کنند که طرف دیگر وفادار به «ائتلاف» قصد تسهیل تلاش‌ها برای اجرای مفاد آتش‌بس را ندارد و عملکرد آن در مذاکرات مربوط به باز کردن جاده‌ها در تعز و جاهای دیگر، هدف آشکار آن برای مانع‌تراشی را نشان می‌دهد. صنعاء عملکرد دولت مستعفی وفادار به «ائتلاف» را جدای خواسته و اراده عربستان سعودی نمی‌داند، زیرا «عقلانی نیست که تیم شورای ریاستی تشکیل‌شده در ریاض برخلاف میل رهبری عربستان عمل کند».
صنعاء دلیلی برای تمدید آتش‌بس دروغین ندارد
به اعتقاد نویسنده، اظهارات اخیر حسین العزی معاون وزیر امور خارجه در دولت صنعاء، ، تأیید کرد که صنعاء تا ابد منتظر نخواهد ماند و باید مرحله جدیدی بر اساس «معیارهایی متفاوت برای آتش‌بس» برای پایان دادن به این امروز و فردا کردن و اهمال کنونی آغاز شود. العزی اعلام کرد: «اگر توافقات صادقانه حاصل نشود، جایی برای تمدید‌های آتش‌بس دروغین باقی نمی‌ماند» و تأکید کرد که «همه در کنار ارتش و کمیته‌های مردمی خواهند بود تا به یکباره و بدون هیچ مکثی نبردهای آزادیبخش را از سر بگیرند».
پیچیده کردن مذاکرات امان با انتشار خبر ساختگی دیدار هیأت سعودی با حزب‌الله
در ادامه این یادداشت آمده است: «مرحله جدیدی که با تمدید آتش بس در دوم ژوئن گذشته و چند روز پیش از آغاز مذاکرات امان آغاز شد، تا به امروز هیچ چیز جدیدی همراه نداشت. علیرغم صحبت درباره از سرگیری مذاکراتی که هیأت وابسته به ائتلاف سعودی در آخرین دور آن در هفته گذشته به بهانه اینکه هیچ دستاوردی حاصل نشده؛ غائب بود. با این حال، بر پیچیدگی‌های مذاکرات امان، علاوه بر آنچه که صنعاء به عنوان “اختیار ائتلاف و تیم آن” در اجرای بقیه مفاد توافق، از سفر از طریق فرودگاه صنعاء گرفته تا پرونده نفتی طرح می‌کند، با درز یافتن اطلاعاتی که چه از نظر زمانی و چه از نظر محتوایی مشکوک است، افزوده شده است».
این اطلاعات درز یافته مشکوک، درباره دیدار محرمانه یک هیأت سعودی با رهبران حزب‌الله در ماه مارس گذشته در ضاحیه جنوبی است. گفته می‌شود که «نعیم قاسم» معاون دبیرکل حزب‌الله، به سعودی‌ها فهرست مطالباتی را به عنوان شرط پایبندی به آتش‌بس مستقیم در یمن ارائه کرد که از جمله این مطالبات، برکناری عبد ربه منصور هادی، رئیس‌جمهور مستعفی یمن و رفع محاصره در بندر الحدیده، فرودگاه صنعاء و تبادل اسرا بود.
اما منابع آگاه در حزب‌الله در گفت‌وگو با الاخبار، اساسا برگزاری چنین نشستی با طرف سعودی را تکذیب کردند و توضیح دادند که نزدیک به پنج سال است که حزب‌الله هیچ ملاقاتی با نمایندگان سعودی نداشته است. این منابع که از پخش چنین اطلاعات «کاملاً ساختگی» ابراز تعجب کردند، می‌گویند که هدف از این اقدام، این است که طرف سعودی بگوید، تصمیم «انصارالله» در دست آن نیست، بلکه در ضاحیه جنوبی است. امری که کاملا بی‌اساس است.
ریاض به هر دری می‌کوبد تا وارد مذاکره مستقیم با انصارالله نشود
این منابع فاش کردند که «طرف سعودی در طول مذاکرات خود با رهبری سوریه بارها در گذشته تلاش کرد تا از حزب‌الله بخواهد تا در برخی مراحل مشخص مربوط به انصارالله، مداخله کند».
در همین راستا، منابع انصارالله نیز در مصاحبه با الاخبار، آنچه منتشر شده را نادرست، مداخله جویانه با هدف‌های پنهانی خواندند و تاکید کردند که موضع انصارالله مشخص است و اعلام کرده که پرونده یمن منحصر به یمن است. این، موضع روشن و اعلامی ایران و حزب الله نیز هست. این منابع فاش کردند: «عربستان سعودی با فوریت و اصرار از ایران خواست تا نقش میانجی بین آن و انصارالله را ایفا کند و موضوع را در زمره کمک‌های ایران به آن قرار دهد، زیرا خود نمی‌تواند مستقیماً با انصارالله ارتباط برقرار کند، اما موضع تهران این بود که واضح است که هر گونه صحبتی در مورد پرونده یمن باید متوجه طرفی باشد که به آن مربوط است. یعنی انصارالله و صنعاء».
این منابع نیز می‌گویند که هدف از انتشار این اخبار ساختگی، تحقیر انصارالله و القای این امر است که بگویند این جنبش خود تصمیم‌گیرنده نیست. زیرا این امر به ریاض کمک می کند تا از زیر بار مذاکره مستقیم با انصارالله فرار کند.
به موازات این امر، تهران نیز در هر مناسبتی از مذاکره به نیابت از انصارالله امتناع می‌ورزد و منابع آگاه حاضر در دوره‌های مختلف مذاکرات بین عربستان سعودی و ایران تأیید می کنند که مذاکره کنندگان ایرانی در هر دور، از گسترش حاشیه‌های مذاکره برای طرح پرونده یمن خودداری می‌کنند و به همتایان سعودی خود توصیه می‌کنند که مستقیماً به سمت صنعاء حرکت کنند.
به گفته این منابع، مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق در آخرین دور مذاکرات ایران و عربستان به موضوع آتش بس در یمن و لزوم موفقیت آن پرداخت و این موضوع را به «نقش مفید ایران» ربط داد.
نگارنده در ادامه این‌چنین برداشت می‌کند: «همان‌طور که مشخص است، طرف سعودی در حال افزایش تلاش برای “گشودن روزنه‌ها” در دیوار بن بست پرونده یمن است و به همین منظور قبلاً درهای دمشق و تهران را کوبید و با عبور از آن‌ها، اکنون تلاش دارد تا درب ضاحیه جنوبی را بکوبد».
شروط و تضمین‌های دشوارتر صنعاء برای تمدید آتش‌بس
نویسنده در پایان با اشاره به اینکه، صنعاء در حال آماده شدن برای تجربه یک آتش بس جدید، با شروط و تضمین‌های دشوارتر برای طرف مقابل است، نوشت: « آتش‌بس فعلی در پایان ژوئیه امسال و اوایل آگوست آینده، بدون اجرای مفاد توافق شده، به‌ویژه از نظر جنبه انسانی پایان می‌یابد. اطلاعات به دست آمده از صنعاء، حاکی از آن است که هرگونه صحبت از تمدید این آتش‌بس برای باردوم، مشمول همان شرایط قبلی نخواهد بود و صنعاء در حال آماده شدن برای ورود به “تجربه جدید آتش بس با پشتوانه آمادگی‌های ویژه‌ای است که به آن کمک می‌کند تا سخت گیرانه تر عمل کند و شرایط و ضمانت‌های سخت‌تری را طرح کند».
