دانشگاه بغازیچی در رده بندی های داخلی در رتبه نخست دانشگاه های ترکیه قرار دارد و زبان تحصیلی در آن انگلیسی است. این دانشگاه در لیست دانشگاه های برتر جهان در سال 2018 در رده 230 قرار داشته است.
ملیح بولو
با انتصاب «ملیح بولو» توسط اردوغان به ریاست دانشگاه بغازیچی، این دانشگاه از 4 ژانویه شاهد اعتراضات بوده است. اصلی ترین عامل اعتراض به انتصاب رئیس جدید دانشگاه عدم عضویت او در هیئت علمی دانشگاه بغازیچی عنوان شده است. سیاسی بودن بولو و عضویت او در حزب عدالت و توسعه نیز حساسیت ها در این زمینه را افزایش داده است. پس از این انتصاب، دانشجویان و اساتید این دانشگاه تجمعاتی را در داخل و خارج از دانشگاه برگزار کردند. اعتراض اساتید دانشگاه در قالب پشت کردن به حوزه ریاست دانشگاه در ساعت معینی از روز و نیز عدم همکاری با رئیس دانشگاه بوده است. هدف رسمی ذکر شده در این اعتراضات استعفای ملیح بولو از ریاست دانشگاه و واگذاری حق انتخاب رئیس دانشگاه به خود دانشگاه ها می باشد.
تجمع اساتید معترض
دوگانه سیاست و تخصص در حزب عدالت و توسعه
به نظر می رسد پیش از انتصاب بولو، حکومت انتظار شکل گیری چنین واکنشی را نداشته است. چرا که در سال های اخیر مداخله هیئت حاکمه در تمامی نهادها و موسسات به امری رایج در شیوه حکمرانی تبدیل شده است. پس از کودتای نافرجام 2016 و تقویت تمایلات اقتدارگرایانه اردوغان، ترکیه شاهد بروز و ظهور جدی تر دوگانه سیاست و تخصص بوده است. در این دوگانه، حکومت به دنبال تثبیت و تضمین وفاداری و صداقت در بروکراسی و نهادهای مختلف دولتی و عمومی است. به عبارتی دیگر تخصص و کارکردِ بهینه نهادها، جای خود را به تحصیل صداقت و وفاداری آن نهادها (و سران آن) به اردوغان داده است. مداخله اخیر در دانشگاه بغازیچی، بدون در نظر گرفتن رویه ها و رویکردهای رایج در این دانشگاه نمونه ای جدید از همین روند است. اعتراضات اخیر در واقع اعتراضی است به مداخله حزب حاکم در معدود نهادها و موسسات غیر وابسته، که تاکنون استقلال عمل و کارکرد مطلوب خود را حفظ کرده اند. از این نقطه نظر، اعتراضات اخیر در بغازیچی نمونه ای از اعتراض موفق مدنی در برابر مداخله حکومت در امور نهادهای مستقل بوده است.
خشونت پلیس در برخورد با این اعتراضات، و دستگیری برخی دانشجویان معترض، انتقادات برخی محافل را برانگیخته است. تاکنون بیش از 500 معترض دستگیر شده و نزدیک به 10 تن نیز با حکم قضایی بازداشت شده اند. سران حکومت نیز با ادبیاتی تند به سرزنش معترضان پرداخته اند. اردوغان به دانشجویان معترض لقب تروریست داده و «دولت باغچه لی» موتلف اردوغان نیز دانشجویان معترض را آنارشیست خطاب کرده است. سلیمان سویلو وزیر کشور که به ملی گرایی و برخورد با مشت آهنین در برابر کردها معروف است اعتراضات دانشگاه بغازیچی را به اعتراضات پارک گزی در سال 2013 تشبیه کرده است.
جناح حکومتی به دنبال استفاده تمام و کمال از حضور برخی گروه های رادیکالِ چپ و حاشیه ای در میان معترضان، در راستای مشروعیت زدایی از اعتراضات بوده است. این رویکرد حکومت تلاشی برای ایجاد زمینه های روانی برای برخورد جدی تر با اعتراضات بوده است. تداوم فی نفسه این اعتراضات به رغم برخورد پلیس و عدم عقب نشینی حکومت در زمینه استعفای رئیس جدید دانشگاه خود زنگ خطری جدی برای حکومت در زمینه امکان گسترش اعتراضات به نهادهای دیگر و نیز سطح جامعه به حساب می آید. حکومت مانند اعتراضات پارک گزی رویکرد افزایش تنش را انتخاب کرده و با مشروعیت زدایی از معترضین به دنبال ایجاد انسجام در میان حامیان خود برآمده است.
اعتراضات دانشگاه بغازیچی در مراحل اولیه، اعتراضی غیر سیاسی بود که با حضور هرچه بیشتر گروه های چپ گرا و نیز اقدامات حکومت، صبغه ای سیاسی به خود گرفت. پیوستن گروه های حاشیه ای مانند حامیان حقوق اقلیتهای جنسی نیز موجبات افزایش حساسیت ها در بخشی از افکار عمومی و حتی برخی از معترضان شد. از ویژگی های بارز در این اعتراضات حضور دانشجویان دین دار و محجبه در تجمعات بود که آسیبی نمادین به سیاست های دوقطبی ساز حکومت در سال های اخیر محسوب می شود. مهم ترین وجه اجتماعی این اعتراضات در آن جایی بود که یک حرکت دانشجویی توانست چارچوب های تحمیل شده از جانب حکومت برای سیاست ورزی را شکسته و فضای جدیدی برای سیاست ورزی بگشاید. اما زمانی می توان از تاثیرگذاری جدی این اعتراضات سخن گفت که، اعتراضات به سطح جامعه تسری و گسترش یافته باشد. چیزی که هنوز تحقق نیافته است.
در باب عملکرد احزاب مخالف نیز باید اذعان کرد که این احزاب رویکرد ضعیف و منفعلانه ای در برابر این اعتراضات نشان داده و مشارکت فعالی در این زمینه نداشتند. در حالی که می توان اعتراضات اخیر را فراتر رفتنِ جوانان بی تجربه از دایره محدود و سنتی ای دانست که احزاب در مواجهه با حکومت و اقدامات آن بکار می گیرند. اعتراضات سنتی احزاب مخالف در چارچوب حد و مرزها و موضوعاتی شکل می گیرد که حکومت و اردوغان تعیین می کند. و عموما واکنش و عکس العملی منفعلانه در برابر کنش های حکومت است. برای مثال حزب جدید محرم اینجه (که اخیرا تاسیس شده است) مصداقی تام و تمام از یک سیاست ورزی کلیشه ای و بی حاصل است. چرا که بیش از آن که به دنبال ارائه راه حل های جدی برای مشکلات باشد، در چارچوبی کلیشه ای و واکنشی محبوس مانده است.
منابع پژوهش در دفتر پژوهشکده موجود است
- برچسب ها: احزاب مخالف, اردوغان, اندیشکده, اندیشکده جریان, ترکیه, جریان, حزب عدالت و توسعه, دانشگاه بغازیچی, ملیح بولو
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
