ترکیه و معضل کُردها
از آنجا که کردهای سوریه و ترکیه با یکدیگر ارتباط تنگاتنگی دارند، دولت ترکیه به آنان به چشم یک تهدید علیه امنیت خود می‌نگرد؛ امری که ریشه در دهه‌ها مبارزه کردها علیه دولت ترکیه دارد. ترکیه با نگرانی همکاری و روابط فی مابین شبه نظامیان کرد سوری و ایالات متحده را در جنگ با داعش زیر نظر دارد. همکاری آمریکا در این زمینه شامل کمک‌های اطلاعاتی، عملیات کشف و شناسایی مواضع داعش در شمال سوریه با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین و حملات هوایی نیروهای ائتلاف به پایگاههای داعش است. از آنجا که بشارأسد رئیس جمهور سوریه برای آمریکا مهره‌ای سوخته به شمار می‌رود، اهمیت شبه نظامیان کرد سوری در جنگ با داعش روز به روز بیشتر شده و آنان به یکی از متحدان قابل اطمینان و پُر قدرت برای آمریکا در این جنگ تبدیل شده اند.
همکاری نزدیک بین دو طرف از جنگ کوبانی در سال گذشته آغاز شد و در ماه های اخیر در نبرد برای تسلط بر شهر استراتژیک تل ابیض در مرز ترکیه افزایش یافت. نیروهای کُرد در این جنگ موفق به شکست داعش، و عقب راندن آنان به سوی رقه شدند. اما پیروزی آنان در نبردهای اخیر موجب تیرگی بیشتر روابط کردها با ترکیه شد.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در جلسه ای که روز دوشنبه با تیم امنیت ملی خود داشت، به بحث و بررسی پیرامون چگونگی تقابل با رشد قدرت کردهای سوریه پرداخت. همچنین در ضیافت افطاری که جمعه ی گذشته برگزار شده، و در تلویزیون ترکیه نشان داده شد، وی سخنان تندی را علیه کردهای سوریه «ی پ گ» بیان کرد. «ی پ گ» شاخه مسلح حزب اتحاد دموکراتیک«پ ی د» می‌باشد که با حزب کارگران کردستان ترکیه ارتباط تنگاتنگی دارد. اردوغان در این سخنان چنین گفت: «من به جامعه ی جهانی هشدار داده ام که ما هیچ گاه اجازه ی برقراری یک دولت جدید در مرزهای جنوبی خود، در شمال سوریه را نخواهیم داد، و در این راه از تحمل هرگونه هزینه‌ای دریغ نخواهیم کرد». نخست وزیر ترکیه احمد داود اوغلو نیز در سخنانی که از تلویزیون ترکیه پخش شد گفت: «کشورش اقدامات لازم را جهت کاهش خطراتی که امنیت مرزهای این کشور را تهدید می‌کند انجام خواهد داد.» در رسانه‌های ترکیه تلاش این کشور برای ایجاد یک منطقه حائل در خاک سوریه، پاسخی به تهدیدهای امنیتی دانسته می‌شود که جنگ بین داعش و کردها در مرزهای ترکیه ایجاد نموده است.
تحلیل‌گران بر این باورند که ترکیه در جلب حمایت آمریکا و لابی گری با این کشور ناموفق عمل کرده است. ترکیه از جانب ایالات متحده و شرکای غربی آن متهم است که برای سرنگونی بشارأسد به هر راهی متوسل شده و با سهل انگاری در کنترل مرزهای خود اجازه انتقال تسلیحات و پیوستن ستیزه‌جویان خارجی را به دولت اسلامی فراهم نموده است. ترکیه همواره این ادعا را ردکرده امّا مقامات رسمی و رسانه‌های هوادار دولت اذعان دارند که کردها تهدیدی به مراتب خطرناک‌تر از داعش برای این کشور هستند. به‌عنوان مثال: بعد از پیروزی أخیر کردها در تل ابیض «صباح» از روزنامه‌های هوادار دولت، در تیتر صفحه یک خود این عنوان را چاپ نمود که (پ ی د) یا همان حزب دموکراتیک، از داعش خطرناک‌تر می باشد. ناظران سیاسی امکان اینکه ترکیه به‌صورت یک جانبه دست به ایجاد منطقه حائل زند را رد می‌کنند؛ چرا که این اقدام نیاز به عملیات نظامی گسترده ای دارد، و در صورت انجام چنین کاری، خطر وقوع برخوردی شدید بین نیروهای ترکیه با داعش و کردها بسیار محتمل خواهد بود.
«آرون استونن» تحلیل‌گر امور ترکیه معتقد است که شعار منطقه حائل بیش از حد جدی گرفته شده است، در حالی که امکان نبرد زمینی بسیار بعید به نظر می‌رسد. ایجاد منطقه حائل در خاک سوریه مستلزم این است که ارتش ترکیه در برخی مناطق با داعش کوچه به کوچه بجنگد. هرگونه اقدامی از جانب ترکیه روابط ترک‌ها و کردها را پیچیده‌تر می کند و تلاش‌ها برای دست‌یابی به صلح را بین دولت ترکیه و کردهای این کشور با مشکلات بیشتری مواجه خواهد کرد. امری که رهبران کرد نسبت به آن هشدار داده‌اند. «صلاح‌الدین دمیرتاش» رهبر حزب دموکراتیک خلق _حزب هواداران کردهای ترکیه_ در مصاحبه‌ای بیان داشت :« ایجاد منطقه حائل بیش از آنکه مانعی در مقابل پیشرفت داعش ایجاد کند، سدی در مقابل کردها خواهد بود. دولت ترکیه بر این باور است که کردها در مناطقی که از داعش باز پس می گیرند، در صدد ایجاد قلمرویی جهت حکمرانی خود می‌باشند، بنابراین با ایجاد منطقه حایل درصدد جلوگیری از پیشرفت نیروهای کرد هستند.»
صحبت پیرامون عملیات در خاک سوریه بعد از آن مطرح شد که رجب طیب اردوغان و حزب متبوع او_ عدالت و توسعه _در انتخابات مجلس، اکثریت را از دست دادند. اگرچه این حزب همچنان بیشترین کرسی‌های مجلس را در اختیار دارد امّا تشکیل یک دولت ائتلافی دلیل دیگری بر غیر ممکن بودن عملیات نظامی در خاک سوریه می‌باشد. یکی از مقامات امنیتی ترکیه در این باره چنین می‌گوید:« ترکیه قصد اعزام نیرو به خاک سوریه را ندارد ولی اقداماتی در دست بررسی است تا امنیت در مرزها در قبال تهدیداتی که از جانب هر دو گروه داعش و کردها در سوریه صورت می‌گیرد افزایش یابد».
حمایت آمریکا از کردهای سوریه تاکنون دو دست آورد مهم در پی داشته است: اولی شکست محاصره کوبانی، و عقب‌نشینی و کشته شدن هزاران نفر از جنگجویان داعش بود، و دومی عقب نشینی داعش از شهر مرزی تل ابیض است؛ شهری که فاصله چندانی با رقه نداشته و یکی از شاهراه‌های ورود داعش از خاک ترکیه به سوریه می‌باشد. همکاری با کُردهای ترکیه تاکنون موفقیت‌آمیز بوده است ولی این راهبرد با محدودیت‌هایی نیز روبه‌رو است؛ کُردها تاکنون از خود اشتیاقی برای جنگ در مناطقی مانند رقه نشان نداده‌‌اند و برای آنان تنها حفظ مناطق کردنشین حائز اهمیت بوده است. بنابراین در نظر گرفتن نقشی مهم برای آنها در شکست داعش، در مناطق عرب‌نشینی مانند موصل ممکن نیست. ولی علی‌رغم همه اینها برای دولت آمریکا که خواهان آموزش گروه‌های مخالف دولت سوریه در جنگ با داعش است، کردها تاکنون تنها گزینه بوده‌اند. به گفته یکی از مقامات بلند پایه‌ی آمریکایی:« مخالفان همه خواهان نبرد با أسد هستند، بزرگترین مشکل برای ما یافتن افرادی است که خواهان جنگ با داعش باشند».
منبع:https://pe.annabaa.org/political/38
- برچسب ها: امریکا, اندیشکده, اندیشکده جریان, ایران, ترکیه, توافق هسته ای, جریان
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
