دورخیز کُردها برای انتخابات 2019 شهرداری های ترکیه
تاریخچهای از حزب دموکراتیک خلق ها
حزب دموکراتیک خلقها ۱۵ اکتبر سال ۲۰۱۲ با رهنمودهای مستقیم و غیرمستقیم عبدالله اوجالان رهبر زندانی کردهای ترکیه تشکیل شد در همان آغاز راه قرار بر این بود چون چتری بر فراز سپهر سیاسی جامعه ترکیه گسترده شود و از همه نیروهای اجتماعی و ملیت های مختلف خصوصاً اقلیت های ملی و مذهبی که هر یک به نوعی از اوضاع ناراضی بودند یارگیری کرده و صدای همه کسانی باشد که خفه شدهاند. بعد از یک تمرین و دست گرمی اولیه در سال ۲۰۱۴ که هنوز کردها با حزب آشتی و دموکراسی در آن شرکت داشتند ۱۰۶ شهرداری را به دست آوردند از این دورخیز اولیه با قدرت هرچه تمام تر به سوی انتخابات مجلس در ژوئن ۲۰۱۵ گام برداشتند.
انتخابات ژوئن ۲۰۱۵ و روشدن آن روی سکه دموکراسی ترکیه
حزب دموکراتیک خلق ها با سیاست های جسورانه و سیاستمدارانی خوش فکر و توانا و برنامهای همه جانبه و منسجم، وارد انتخابات شده و با کسب ۱۳.۱۲ درصد آرا و ۸۰ کرسی پارلمان، شروعی پر سر و صدا را تجربه کرد. شکستن سد و مانع ۱۰ درصدی به درهم شکستن رویاهای اردوغان و رسوا شدن دموکراسی ترکیه انجامید نیرویی سیاسی که با صندوق رای و در ساختاری تحت نظارت و مدیریت مدعیان دموکراسی، سد و مانع مغرضانه و هدفمند را پشت سرگذاشت بهترین فرصت را برای نمایاندن واقعیت پوشیده در لعابی مدرن و زیبا فراهم آورد.
بازداشت، حبس، تهدید و فشار برای درهم شکستن اراده
از فردای هفتم ژوئن تا اول نوامبر که اردوغان تصمیم به تجدید انتخابات گرفته بود در طول ۷ ماه، ۴۰۰ دفتر حزب دموکراتیک خلق ها توسط عاملان و اعضای حزب عدالت و توسعه و حزب نژادگرای حرکت ملی به آتش کشیده شد و سه هزار نفر از اعضای آن نیز بازداشت شدند بر اساس آماری دیگر از سال ۲۰۱۴تا ۲۰۱۷، ۱۰ هزار و ۹۶۵ نفر از اعضای حزب دموکراتیک خلق ها بازداشت شدند که ۳۲۷۷ نفر آنها در دادگاه هایی که از کاخ چانکایا خط میگرفتند به زندان محکوم شدند.از آن زمان تا کنون از ۱۰۶ شهرداری که بطور دموکراتیک بدست گرفته بودند کمتر از ۱۰ شهرداری در دستشان باقیمانده و نزدیک به ۱۰۰ شهرداری با بهانه های مختلف بازپس گرفته شده و از طرف حزب عدالت و توسعه برای آنها قیّم انتخاب شده است و بیش از ۱۰۰ شهردار حزب به زندان افکنده شدند!
در پاییز ۲۰۱۶ ظرف سه ماه دستگیری ۲۶نماینده مجلس عضو حزب دموکراتیک خلق ها با هم دستی و هم داستانی بیشتر احزاب حاضر در مجلس، که به لغو مصونیت پارلمانی آنها رای دادند پاداش سیستم سیاسی به این حزب بود که در بین آنها صلاح الدین دمیرتاش و فیگن یوکسکداغ روسای مشترک حزب نیز دیده می شوند. ۱۲نفر از این جمع به زندان محکوم شدند که در حال حاضر دوران محکومیت خود را طی می کنند و ۱۳ نفرشان با قرار تحت نظر قرار گرفتن از سوی مقامات قضایی و پلیس ترکیه به صورت مشروط آزاد شدند.
حزب دموکراتیک خلق ها و انتخابات مارس ۲۰۱۹
با همه این محدودیت ها و مشکلات اما باز هم همه نگاهها به انتخاباتی دیگر است. انتخابات شهرداری ها در مارس ۲۰۱۹ برای همه احزاب ترکیه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هنوز چند ماه از یکی از جدی ترین و موثرترین انتخابات تاریخ ترکیه که به تغییر نظام سیاسی منجر شد، نمیگذرد آرایش احزاب، فرصت ها و تهدیدهایی که هر یک از آنها را تحت تأثیر قرار میدهد به انتخابات پیش رو اهمیتی بیش از گذشته بخشیده است. انتخابات مجلس در ترکیه مهمترین انتخابات این کشور است اما انتخابات شهرداری ها بیشتر با قدرت و مدیریت محلی سر و کار دارد و در سیاستهای کلان و مسیر کلی ترکیه به اندازه انتخابات مجلس موثر و مهم نیست.
درهم تنیدگی عقبه اجتماعی احزاب
احزاب ترکیه و بدنه اجتماعی رأی دهندگان شان ظرافت و پویایی های خاص خود را دارد قسمتی از رای دهندگان حزب عدالت و توسعه، کردهای مذهبی و سنتی هستند که پتانسیل گرایش به حزب دموکراتیک خلق ها را نیز دارند و عکس این مسئله نیز برای عقبه اجتماعی حزب دموکراتیک خلق ها به سود «آک پارتی» صادق است. از سوی دیگر قسمت قابل توجهی از رای دهندگان حزب جمهوریخواه خلق و حزب دموکراتیک خلق ها به خاطر گرایشهای چپ و سوسیالیستی هر دو حزب، همپوشانی داشته و امکان گرایش به هر دو سو در برخی از آنها به صورت بالقوه وجود دارد.
به خاطر اتخاذ سیاست های ملی گرایانه و نژادپرستانه و گفتمان و سیاستهای کردستیز اردوغان و حزب عدالت و توسعه در داخل و خارج از ترکیه در سالهای اخیر، قسمتی از طرفداران حزب رادیکال و هویت گرای حرکت ملی به سوی اردوغان گرایش پیدا کرده اند و این احتمال که با هر تصمیم و اتفاق جدیدی تصمیم دیگری بگیرند دور از ذهن نیست در واقع عقبه اجتماعی این دو حزب نیز به خاطر همپوشانی سیاست ها و گرایش های شان در هم تنیده است.
درهم تنیدگی عقبه اجتماعی و طرفداران احزاب و سیالیت خاص موجود در سپهر سیاسی ترکیه، پیچیدگیهای خاصی به روند سیاسی و انتخابات این کشور بخشیده است این مهم باعث می شود که هیچ حزبی اطمینان خاطری جدی از جایگاهی که در آن قرار دارد نداشته باشد برای نمونه میتوان به تهی شدن قسمت قابل توجهی از سبد آرای حزب عدالت و توسعه بعد از عرض اندام حزب دموکراتیک خلق ها و کاهش جدی آرای حزب حرکت ملی بعد از اتخاذ سیاست های رادیکال و پیشبرد گفتمان ملی گرایانه از سوی حزب عدالت و توسعه اشاره کرد.
از رهگذر پویایی ها و حساسیت های فوق، احزاب ترکیه هر یک با دیدگاه و استراتژی خاصی به استقبال انتخابات میروند حزب حاکم بعد از پیروزی شیرین خود تحت ائتلاف جمهور با حزب حرکت ملی در انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری که به تغییر نظام سیاسی این کشور از پارلمانی به ریاستی نیز منتهی شد، برای انتخابات پیش رو ائتلاف با این حزب را بیشتر زیانمند می انگارد تا سودبخش، چرا که قسمت زیادی از جامعه مذهبی و سنتی کرد که به این حزب رای میدهند طی چند سال اخیر از سیاستهای ضد کردی این حزب خسته شده و به نوعی از آن دل آزرده اند و بعید نیست علیرغم گفتمان چپ گرایانه حزب دموکراتیک خلق ها _حتی اگر شده برای فرستادن فرکانسی به اردوغان که بعد از تثبیت قدرت خود و رسیدن به ساحل آرامش اقتدار، مقداری از عصبیت و خوی هیجانی اش کاسته شده_ رای دهند این خطر گویا از طرف آکپارتی جدی فرض میشود و برای راضی نگهداشتن رای دهندگان کرد خود، قصد قربانی کردن ائتلاف جمهور و دولت باغچلی را در سر دارد.
استراتژی حزب دموکراتیک خلق ها
حزب دموکراتیک خلق ها به خاطر شرایط و سیاستهای خاص خود، برنامه هایش را در دو منطقه شرقی و غربی پیش خواهد برد. در منطقه شرقیِ سیاستهای این حزب که کردستان ترکیه و نواحی شرقی و جنوب شرقی را در بر می گیرد برای به دست آوردن دل بخش های سنتی و مذهبی جامعه کردی که به خاطر سیاست های چپ گرایانه این حزب تا به حال و گفتمان اسلامی غالب اردوغان به طور سنتی به سوی آکپارتی گرایش داشتند در این دوره سعی در تلطیف نگرش چپ خود کرده و در این راستا در اظهار نظرهایی که گاه و بیگاه از سوی رهبرانش به طور هدفمند اعلام میشود تمرکزش را بر این بخش از جامعه قرار داده است که قسمت قابل توجهی از آن علیرغم رنجش های زیاد از سیاستهای سالهای اخیر آکپارتی، هنوز به آنها وفادار مانده و از برگ برنده های اردوغان در همه انتخابات های گذشته بوده اند. باید دید با این سیاست حزب دموکراتیک، توانایی جذب طرفداران کرد مذهبی آکپارتی را دارد و باز شاهد سیالیت در جامعه سیاسی ترکیه خواهیم بود یا خیر؟
در بخش غربیِ استراتژی حزب دموکراتیک خلقها، آنها نگرش کاملاً متفاوتی با بخش شرقی در پیش خواهند گرفت در این قسمت که غالبا شامل کلان شهرهایی نظیر استانبول، آنکارا، ازمیر، آنتالیا، مرسین و آدانا و … میشود حزب دموکراتیک خلق ها سعی دارد برای تنگ کردن دایره قدرت آکپارتی و زمینه سازی تضعیف این حزب در آینده، از معرفی نامزدهای حزبی خود صرفنظر کرده و با حزب جمهوری خواه خلق بر گرایش های سوسیالیستی جامعه در این کلان شهرهای صنعتی تمرکز کند تا جبهه واحدی را در مقابل حزب عدالت و توسعه تشکیل دهند. این دو حزب اگر بتوانند با همکاری هم و اقناع چپ گراها و دیگر ناراضیان از وضع موجود در غرب ترکیه، شهرداریهای پر اهمیت غرب ترکیه را از چنگ آکپارتی خارج کنند بعید نیست نقطه آغازی برای پایان اقتدار اردوغان در آینده طراحی کنند.
احزابی که برای سالیان متمادی در راس قدرت ماندگار میشوند هرچه بیشتر به فساد گرایش پیدا کرده و برای راضی نگه داشتن لایه های بالایی و میانی اعضای خود، انتخابات را _ خصوصا انتخابات محلی_ به صورت فرصت کسب رضایت و وفاداری اعضای خود می بینند. با برنده شدن در انتخابات پیش رو به ویژه در کلانشهرهای غربی تعداد زیادی از اعضای حزب در رأس شهرداری ها و سایر قسمتهای اداری به کارگیری شده و به سهم خود از قدرت دست خواهند یافت. انرژی حاصل از رأی بدنه اجتماعی، به صورت رانت بین اعضا در همه لایه هایش تقسیم خواهد شد. چنانچه همکاری حزب دموکراتیک خلق ها و حزب جمهوری خواه خلق مطابق میل شان نتیجه دهد و به شکست جدی آکپارتی بیانجامد بعید نیست کسانی که از قدرت بی نصیب خواهند ماند ساز ناکوک زده و در صفوف آکپارتی شکاف ایجاد کنند.
پیش به سوی زندان
همه این توقعات و انتظارات در صورتی است که بعد از به وقوع پیوستن چنان وقایعی، اردوغان از جیب عبای دموکراسیِ ترکیه، عصای سحرآمیز دیگری بیرون نیاورد و راضی باشد به رضای رای دهندگان.رهبران و اعضای حزب دموکراتیک خلق ها، به ویژه نامزدهای آن، در انتخاباتی خود را کاندیدا کردهاند که احتمالا به جای نشستن بر کرسی ریاست شهرداری، بر سنگ های نمناک کف زندان دراز خواهند کشید و به جای سیاست ورزی در جامعه و نمایندگی اراده کسانی که آنها و تفکرات شان را باور کرده اند به سوی نویسندگی و هنر (در کنج زندان) روی خواهند آورد چرا که مدعیان دموکراسی حتی بعد از بارها انتخاب و اصرار مردم، علیرغم آنچه ادعا می کنند رای و اراده مردم را باور ندارند و نردبان دموکراسی را فقط برای صعود خودشان مقدس می شمارند و بعد از صعود از آن، لگد به نردبان دموکراسی می نوازند تا مردم خیال تغییر آنها و ذهنیت شان را در سر نپرورانند.
بعد از مارس ۲۰۱۹ باید چشم به راه بود که مردم چند شهرداری را به حزب دموکراتیک خلقها تسلیم خواهند کرد و اردوغان چند تخت در زندان برای شهرداران در دست تدارک دارد تخت هایی که بی صبرانه چشم براه شیفتگان حبس هستند آنان که سیاست را عاشقانه می زیند.
منبع:http://www.faratab.com/
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
