۵ کشور برای تغییر نقشه انرژی

از دیرباز، روسیه تامین کننده کلیدی گاز طبیعی مصرفی اروپایی ها بوده و مسکو از این وابستگی برای تاثیرگذاری بر دولت های قاره سبز بهره برده است. اما با کشف گاز در شرق مدیترانه، سلطه مردان یخی با تهدیدی بزرگ روبرو‌ شده است. 

شرکت های بین المللی نفتی نیز ماراتون اکتشاف و تولید از منابع دست نخورده و بکر گاز طبیعی مدیترانه را آغاز کرده اند. در ادامه با 5 کشور شرق مدیترانه که نقشه انرژی اروپا را دگرگون کرده اند، آشنا می‌شویم:


۱. مصر
از سال ۲۰۱۶ میلادی، کشور مصر به واردکننده گاز طبیعی تبدیل شده است. در سال ۲۰۱۵ میلادی، غول ایتالیایی انی میدان گازی ظهر را در آب های مصر کشف کرد. با توسعه این میدان، مصر می تواند بار دیگر به یک صادرکننده گاز و یک هاب نوظهور انرژی در جنوب اروپا تبدیل شود.

ظهر، بزرگترین میدان گازی کشف شده در دریای مدیترانه بوده و‌ از ژانویه سال گذشته، تولید از آن آغاز شده است. دولتمردان مصری ۱۱ پروژه گازی جدید را در دست اجرا دارند تا به یک‌ هاب جدید تجارت و توزیع گاز طبیعی در جنوب قاره سبز تبدیل شوند. پس از پشت سر گذاشتن بهار عربی، رهبران قاهره رویاهای بزرگی در سر دارند. 

۲ و ۳. قبرس و یونان
آب های جزیره قبرس یکی از مناطق جذاب برای اکتشاف گاز طبیعی است. تاکنون چند میدان گازی در اطراف این جزیره کشف شده است.  میدان گلاکس در سال جاری توسط اکسون موبیل و میدان کالیپسو نیز در سال گذشته توسط شرکت انی کشف شده است.

سازند آفرودیت می تواند درآمدهای چشمگیری  به ارمغان آورد. با صدور گاز این میدان ها به پایانه ایدکو مصر در مدت ۱۸ سال ۹.۵ میلیارد دلار درآمد نصیب رهبران قبرس خواهد شد. اما قبرس از حاکمیت دوگانه برخوردار است. بخش زیر نظر یونان دارای استقلال بوده و‌ بر آب های پیرامونی حاکمیت دارد. اما در شمال قبرس و بخش ترک نشین و مورد حمایت آنکارا، ادعاهای مالکیت بر ذخایر گازی با ابهام هایی روبرو‌ است. 

۴. ترکیه
تاکنون در آب های ترکیه هیچ ذخیره گازی قابل توجهی کشف نشده است. اما آنها با اعزام کشتی های خود به آب های بخش ترک نشین قبرس به دنبال یافتن گاز طبیعی هستند. با تداوم اختلافات سیاسی در دو بخش قبرس، آینده اکتشاف و تولید گاز در این منطقه با ابهام های زیادی روبرو است. در صورت توافق رهبران یونان و‌ ترکیه برای سرمایه گذاری مشترک، شاهد سرعت گرفتن طرح های توسعه خواهیم بود. 

رهبران قبرس و یونان با حفاری ترک ها در آب های پیرامونی این جزیره مخالفند. آنها با ارسال شکایت به اتحادیه اروپا تلاش می کنند تا آنکارا را در این پرونده محکوم کنند. ترکیه بر خلاف همسایگانش (شامل مصر، رژیم اسراییل، قبرس و مصر) نتوانسته به توافق های دوجانبه برای تجارت و ترانزیت گاز دست یابد. گویی آنها باید بر روی ترانزیت گاز روسیه سرمایه گذاری کنند.

۵. اسراییل
رهبران رژیم اسراییل امیدوارند از ظرفیت مصر به عنوان یک هاب گازی بهره ببرند. در دو دهه اخیر، تل آویو چند میدان گازی در آب های مدیترانه کشف کرده و این رژیم به خودکفایی در تامین گاز مورد نیاز دست یافته است. بدین ترتیب شرایط کنونی یک مزیت ژئوپلیتیک برای آنان محسوب خواهد شد. 

تل آویو با بهبود روابط خود با یونان و قبرس امیدوار است تا یک اتحاد منطقه ای ایجاد کند. با ساخت یک خط لوله ۷ میلیارد دلاری از سرزمین های اشغالی تا قبرس و در ادامه به سوی جزیره کرت یونان و سرانجام ایتالیا، امکان صدور گاز به دولت های اروپایی هموار خواهد شد. با افزایش میزان اکتشاف و تولید گاز، شاهد سودآوری بیشتر این خط لوله خواهیم بود. 

با اکتشاف ذخایر گاز طبیعی در آب های مدیترانه، دولت لبنان از گفتگو با این رژیم برای تعیین محدوده مرزی دو‌ طرف استقبال کرده است. آنها با نادیده گرفتن اختلافات گذشته معتقدند نقش آفرینی بلندمدت در بازار انرژی در گروی امنیت زیرساخت ها است. 

هراس مسکو از آینده مدیترانه 
این اتفاقات، وحشت روس ها را به دنبال داشته است. شرکت گازپروم روسیه ۳۷ درصد گاز مصرفی اروپایی ها را تامین می کند و با ورود بازیگران جدید، موقعیت مردان یخی با ریسک روبرو شده است.

مسکو تلاش می کند تا سهم بازار خود را در اروپا همچنان حفظ کند. ارسال سامانه دفاع هوایی به ترکیه و کنترل فضای هوایی در مناطق مورد مناقشه دریای مدیترانه، یک دستاورد ژیوپلیتیک برای خرس ها خواهد بود. با تکمیل خط لوله ترک استریم، ترکیه می تواند رویای تبدیل شدن به هاب گازی در مرزهای اروپا را سریعتر از سایر رقبا به واقعیت تبدیل کند.

حمایت دولتمردان آمریکایی از رهبران قاهره، تل آویو و آتن برای سرعت بخشیدن به عملیات اکتشاف و تولید گاز را باید در مسیر رویارویی جهانی مسکو و واشنگتن ارزیابی کرد.

اما مهمترین نکته اینست که نقشه انرژی اروپا با ورود بازیگران جدید دستخوش تغییر شده است. بدین ترتیب در سال های آینده، شاهد شکل گیری شرایط متفاوتی خواهیم بود. بازی بزرگ آغاز شده است.

منبع:https://www.mizenaft.com