نگاه به شرق

در سال ۲۰۱۹ محمد بن سلمان در سفری که به پکن داشت علاوه بر حمایت از سرکوب سیستماتیک مسلمانان سین کیانگ، توافق نامه ساخت یک پالایشگاه به ارزش ۱۰ میلیارد دلار را با چین به امضاء رساند. در ماه ژانویه ۲۰۲۱ نیز شرکت چینی هوآوی بزرگ ترین فروشگاه خود را در خارج از چین در ریاض پایتخت عربستان افتتاح نمود .
شاید نتیجه گیری درباره این موضوع که عربستان سعودی قصد دارد گردشی کامل به شرق داشته باشد، استدلالی ناپخته به نظر آید، اما شواهد نشان می دهد ریاض ترجیح می دهد با کشوری همچون چین که در زمینه های استراتژیکی همچون توسعه برنامه هسته ای و افزایش انواع موشک های بالستیک همکاری کند که رویکرد سهل گیرانه تری نسبت به مسائل حقوق بشری و … برخلاف آمریکا دارد. ‌
این تمایل به شرق را می توان از زمان حمله به تاسیسات نفتی آرامکو و عدم واکنش قاطع از سوی واشنگتن در برابر آنچه تهدید ایران عنوان می شد مشاهده کرد.
اکنون شاید نگرانی اصلی در مراکز امنیتی واشنگتن و تل آویو این باشد که رویکرد سرد دموکرات ها نسبت به حکومت محافظه کار سعودی سبب گرایش این کشور برای بدست آوردن بمب اتم (از طریق تاسیسات مخفی یا تهیه از کشور پاکستان) به بهانه ایجاد بازدارندگی در برابر ایران هسته ای شود.
دیگر نگرانی این محافل افزایش پیوند های اقتصادی میان ریاض و پکن و ایفای نقش جدی این کشور در ابر پروژه BRI است. همچنین عربستان به دلیل داشتن ذخایر سرشار انرژی می تواند تبدیل به یکی از تامین کنندگان اصلی انرژی چین در فرآیند توسعه شتابان این کشور شود.
دیگر نگرانی قابل تصور این است که فشارهای دولت بایدن منجر به گسست در روند عادی سازی عربستان با رژیم صهیونیستی شود. چرا که ریاض به دلیل ادراک مبتنی بر نگرانی از تهدیدات احتمالی بخصوص فشار افکار عمومی و همچنین فشارهای ایران و حتی ترکیه و قطر انتظار دارد که روند عادی سازی در یک فضای حمایتی آمریکا صورت بگیرد، تا آثار و پیامدهای احتمالی آن برای ریاض به حداقل برسد.

منابع پژوهش در دفتر پژوهشکده موجود است