«حاکم دریا»؛ نقش خاکستری امارات عربی متحده برای توسعه نفوذ اقتصادی در مناطق
چندی پیش پل کاگامه رییس جمهور رواندا[1]از سکو لجستیکی ماساکارا در پایتخت این کشور کیگالی رونمایی و آن را به عنوان مسیر تجارت آزاد اعلام کرد. هدف از این پروژه ۳۵ میلیون دلاری اتصال رواندا به اقتصاد منطقه آفریقای مرکزی عنوان شده است. سلطان احمد بن سلیم مدیر عامل شرکت بنادر جهانی دبی اعلام کرد که این شرکت بسترهای نرم افزاری، خدمات حمل و نقل، بارگیری، تخلیه و انبار داری این سکو لجستیکی را تامین می کند. کشورهای آفریقا شرقی به دلیل موقعیت ممتاز ابوظبی در مسیر تجاری اقیانوس هند، روابط خود با این کشور را تحکیم و گسترش دادند.
شرکت«DP World»” یکی از بازوهای اصلی امارات عربی متحده برای گسترش نفوذ ابوظبی در نقاط مختلف جهان از طریق سرمایه گذاری در بنادر مهم و استراتژیک است
البته تجارت و انسان دوستی به تنهایی نمی تواند دلیل اصلی رشد و گسترش شرکت احمد بن سلیم را توضیح دهد. این شرکت لجستیکی و پشتیبانی به عنوان بازوی مهم تجاری ابوظبی در خارج از کشور، بدنبال افزایش نفوذ این امارت نشین حاشیه خلیج فارس در بنادر مهم جهان است. در سال ۲۰۰۰ میلادی امارات عربی متحده سومین و جهانی ترین اقتصاد بزرگ در جهان عرب بود،محمد بن زاید ولیعهد ابوظبی و خانواده آل مکتوم معتقدند که دبی میتواند به عنوان دروازه اصلی اتصال شرق و غرب عالم به خدمت گرفته شود. رویایی که شرکت بنادر جهانی دبی در مسیر تحقق تدریجی آن بسیار کوشا و فعال بوده است.
اکنون شرکت بنادر جهانی دبی ۷۵ ترمینال در ۶ قاره جهان دارد. بندر جبل علی در دبی بیش از هر بندری در اروپا و آمریکایی شمالی بار جا به جا میکند و دارای رتبه ۱۰ در جهان است. هر روز ۱۰۰ کانتینر در جبل علی تخلیه می شود که در سال ۲۰۱۸ در مجموع حدود ۱۵ میلیون کانتینر بوده است و معمولاً دوباره به شهرهای دیگر آسیا و آفریقا صادر می شوند. این شرکت اماراتی همچنین با برقراری ارتباط با شرکت های بزرگ و بنادر مهم جهان مانند لندن وارد یک شبکه گسترده جهانی شده است. شرکت جهانی بنادر دبی با تمرکز بر روی مسیر های حمل و نقل در اقیانوس هند، تبدیل به شریکی معتبر در بازارهای بین المللی اروپا و آمریکای شمالی شده است. ابوظبی تا پیش از این به دنبال توسعه بنادر، فرودگاه ها و … امارات بود؛ حال قصد دارد با مشارکت در مناطق نوظهور اقتصادی مانند سرمایه گذاری در بنادر الجزایر، مصر، عربستان
سعودی و … گوی سبقت را از رقبای خود در کسب فرصت های جدید اقتصادی در منطقه برباید.
منطقه آزاد جبل علی در سی و پنج کیلومتری جنوب غربی دبی واقع شده است و به عنوان یکی از قطب های اصلی تجارت در امارات عربی متحده محسوب می شود
در بازه زمانی ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳، تجارت غیر نفتی از دبی به مقصد قاره آفریقا حدود ۷۰۰٪ افزایش یافته است. در سال ۲۰۱۶ شرکت بنادر جهانی دبی در سومالی لند ۵۱٪ از سهام توسعه بندر بربره را به ارزش ۴۴۲ میلیون دلار در اختیار گرفت.این شرکت توسعه بندر ماپوتو در موزامبیک و همچنین با فعالیت در بنادر آفریقای جنوبی از سمت شرکت بنادر جهانی دبی سبب تثبیت جایگاه امارات در این قاره شده است. حضور و نفوذ در ۵ بندر مهم هند در کنار بندر کراچی پاکستان به یکپارچه سازی این مسیر تجاری بین جنوب و غرب آسیا کمک بسیار زیادی خواهد کرد. حال این شرکت به دنبال اتصال این مسیر به دریای سرخ و قاره آفریقا است. یکی از اهداف اصلی در تحرکات ژئوپلیتیکی و حضور نظامی امارات در بنادر یمن مانند بندر عدن، بلحاف، الضبه و المخا و همچنین تلاش برای ایجاد پایگاه در مجمع الجزایر سقطری در جهت تحقق این برنامه بلند پروازانه است. ابوظبی برای رسیدن به اهداف خود در شاخ آفریقا باید دو سیاست را به شکل هم زمان پیش ببرد. نخست پیروزی بر نیروهای حوثی در یمن و دوم به حاشیه بردن رقبای منطقه ای خود یعنی ترکیه و قطر.
البته برخی تحلیل گران معتقدند هدف امارات از تسلط بر این بنادر نه برای سرمایه گذاری و توسعه این مناطق، بلکه در جهت فلج کردن این بنادر استراتژیک است. این اقدام امارات در راستای سیاست عدم پیشرفت بنادر مهم در منطقه تحلیل و تفسیر می شود تا دبی و منطقه اقتصادی جبل علی اهمیت خود را از دست ندهند.
نمونه دیگری از سیاست نفوذ اقتصادی امارات را میتوانیم در منطقه آسیای مرکزی مشاهده کنیم. در سال های اخیر انجمن ملی امارات موسوم به “مبادله” در بخش توسعه زیر ساخت های انرژی در آسیای مرکزی سرمایه گذاری قابل توجهی به عنوان مثال در بخش استخراج نفت و گاز در قزاقستان و برق رسانی در ازبکستان انجام داده است. شرکت بنادر جهانی دبی نقشی کلیدی در ساخت و تکمیل یک بندر در قزاقستان واقع در سواحل دریای خزر و منطقه آزاد تجاری «خارگاس» دارد. بیشترین سرمایه گذاری در این بخش، در قزاقستان صورت گرفته است؛ زیرا سواحل دریای خزر از مهم ترین ایستگاه ها در مسیر جاده ابریشم جدید است.
تسلط امارات عربی متحده بر مناطق راهبردی در جنوب یمن و تنگه باب المندب به عنوان دروازه اصلی ورود به قاره آفریقا سبب نزدیکی بیش از پیش میان ابوظبی و پکن و همچنین نقش ویژه این کشور در مسیر جاده ابریشم جدید می شود
امارات در راه تحقق سیاست های بلند پروازانه خود، استراتژی چند قطبی یا به تعبیر دقیق تر ارتباط با تمام بلوک های موجود قدرت را در پیش گرفته است. ایجاد تنوع در شرکای استراتژیک اقتصادی و تامین امنیت انرژی در سایه خروج آمریکا از منطقه، دو دلیل اصلی برای نزدیکی بیش از پیش پکن و ابوظبی به یکدیگر است. در حالی که تمام کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در تلاش اند تا از طرح جاه طلبانه کمربند راه ابریشم جدید چین (BRI) بهره ببرند، همزمان تلاش می کنند منابع هیدرو کربنی و زیر ساخت های تجاری خود را در این طرح چینی ادغام کنند. امارات عربی متحده به عنوان یک قطب تجاری در منطقه و صادر کننده عمده نفت به شرق آسیا، زودتر از سایر کشورهای حوزه خلیج فارس به سمت چین گرایش پیدا کرده است. استراتژی بزرگ این طرح اقتصادی، برای کنترل و دسترسی به پایگاه های اصلی دریایی در اقیانوس هند، شاخ آفریقا و دریای سرخ، ابوظبی را به یک شریک مهم برای پکن تبدیل کرده است.
منابع پژوهش در دفتر پژوهشکده موجود است.
- برچسب ها: امارات متحده عربی, اندیشکده, اندیشکده جریان, ایالات متحده امریکا, ایران, بایدن, جریان, خلیج فارس, رژیم صهیونیستی
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
