وعده‌های نافرجام مصطفی‌الکاظمی به معترضان عراقی
چند روز پس از کسب رأی اعتماد از مجلس، مصطفی‌الکاظمی ضمن آزادسازی زندانیان جنبش اعتراضی، به مردم عراق اطمینان داد که به زودی کمیسیون ویژه‌ای را برای پیگیری حقایق رویدادهای که تظاهرات مردمی شاهد آن‌ها بود تشکیل می‌دهد و پرونده افراد مفقودالاثر و اختطاف‌شدگان را با جدیت تمام پیگیری می‌کند. وی همچنان تأکید کرد که کمیسیون دیگری که اعضای آن از نخبگان و کارشناسان باشند را تأسیس می‌کند تا زمینه برگزاری انتخابات شفاف، عادلانه و زودهنگام را فراهم کنند.
اما شکی نیست که مصطفی‌الکاظمی افزون بر مسائل یادشده، با چالش‌های بزرگ‌تری از جمله: پرونده قتل معترضان، انحصار سلاح به دست دولت، جلوگیری از افزایش نفوذ ایران، گسترش روابط با واشنگتن، عبور از بحران اقتصادی و مدیریت بحران انتشار بیماری کرونا رو به رو است.
البته نخست‌وزیر عراق تعهده کرده است که پرونده گروه‌های مسلح و محدود کردن سلاح به دست نیروهای دولتی را در اولویت قرار دهد، همچنان مصطفی‌الکاظمی وعده سپرده است که در صدد ایجاد اصلاحات اساسی و جدی در بخش اقتصادی بوده و سعی خواهد کرد چالش‌های فراوانی که فراروی رشد اقتصادی عراق قرار گرفته است را برطرف کند. افزون بر آن، آمادگی برای گفت و گوهای استراتژیک با ایالات متحده که قرار است اواسط ماه ژوئن جاری براگزارش شود، اولویت دیگری است که مصطفی‌الکاظمی برای دنبال کردن آن به صورت همه جانبه تلاش می‌کند تا عراق بتواند دستاوردهای چشمگیری از نشست استراتژیک پیش رو داشته باشد.
مشکل این است که هرچند کابینه مصطفی‌الکاظمی رای اعتماد مجلس را به دست آورده است اما اعضای مجلس عراق که وابستگی به جناح‌های مختلف سیاسی دارند، آن‌گونه که لازم باشد از برنامه‌های نخست‌وزیر حمایت نمی‌کنند، زیرا اغلب طرح‌های که مصطفی‌الکاظمی در صدد اجرای آن‌ها است در مغایر با منافع جناح‌های سیاسی است.
در همین راستا، حامد المطلک، رهبر “حزب گفت و گو و تغییر”، در صحبتی که با ایندیپندنت عربی داشت، گفت: اگر بخواهیم عادلانه قضاوت کنیم بایستی اذعان کنیم که پی بردن به اهداف دولت مصطفی‌الکاظمی در مدت چند هفته ممکن نیست و باید دست‌کم سه ماه انتظار بکشیم تا اقدامات وی اندکی روشن شود. به ویژه این که نخست‌وزیر جدید با چالش‌های سختی همچون مشکل گروه‌های مسلح، مخالفت جناح‌های سیاسی و نفوذ قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی مواجه می‌باشد و گذر این از این موانع، نیازمند تلاش و زمان بسیار است.
در همین‌حال، منابع رسمی اعلام کردند که روز چهارشنبه گذشته یک هیئت بلند پایه ایرانی به ریاست رضا اردکانیان وزیر نیروی ایران، وارد بغداد شد، به گفته منابع رسمی، اعضای هیئت مزبور که اسماعیل قاآنی، فرمانده سپاه قدس نیز شامل آن‌ها بود، این‌بار برخلاف گذشته پیش از آن‌که عازم بغداد شوند، ویزای عراق را دریافت کردند و به صورت رسمی وارد کشور شدند. این امر نشان می‌دهد که سیاست عراق در قبال ایران دیگر به گونه سابق نخواهد بود و ایران ناگزیر است از این پس با رعایت پروتکل‌های رسمی و دیپلماتیک با عراق برخورد کند.
احسان الشمری، رئیس مرکز پژوهش‌های سیاسی در صحبتی که با ایندیپندنت عربی داشت، گفت: لزوم دریافت ویزا برای هیئت‌های رسمی خارجی که قصد سفر به عراق را دارند حاکی از بازگشت حاکمیت ملی عراق است و البته تا زمانی‌که دولت عراق حاکمیت و اقتدار لازم را به دست نیاورد نمی‌تواند در مورد چالش‌ها و موانع بزرگ، تصمیم جدی اتخاذ کند.
در همین‌حال، منابع نزدیک به دفتر نخست‌وزیر عراق می‌گویند: مصطفی‌الکاظمی اقدامات عملی را برای کاهش نفوذ گروه‌های مسلح وفادار به ایران که طی چند سال گذشته در تار و پود عراق ریشه دوانده اند اتخاذ کرده است اما با توجه به حساسیت اوضاع، دولت عراق نمی‌خواهد پیش از رسیدن به موفقیتی، پرده از این اقدامات بردارد، زیرا گروه‌های مسلح به آسانی حاضر به ترک سلاح نخواهند بود. مصطفی‌الکاظمی سعی می‌کند طرح انحصار سلاح به دست دولت را طوری به اجرا درآورد تا از تنش و رویارویی با گروه‌های مسلح جلوگیری به عمل آید.
از سوی دیگر، فرماندهی حشد شعبی روز چهارشنبه گذشته به تمام نیروهای وابسته به خود دستور داده است از دخالت در مسائل سیاسی و کلیه‌ای موارد دیگری که به آن‌ها ارتباطی نمی‌گیرد، خودداری کنند. ناظران عقیده دارند که تصمیم اخیر نشان می‌دهد که مصطفی‌الکاظمی تلاش‌های خود را برای خلع سلاح نیروهای حشد شعبی آغاز کرده است، بنابر این، فرماندهی حشد شعبی سعی می‌کند با اتخاذ اقدامات پیش‌گیرانه، مانع وقوع تنش و درگیری با دولت شود.
در همین‌حال، احمد الشریفی، کارشناس امور استراتژیک می‌گوید: هرچند تا به حال، یک ماه از عمر دولت انتقالی گذشته است و دولت بایستی در این مدت دست به اقدامات جدی می‌زد، اما رویارویی با چالش‌های بی‌شمار مانع شتاب مصطفی‌الکاظمی در اتخاذ تصمیمات اساسی می‌شود. البته مسئله‌ای آمادگی برای گفت و گوهای استراتژیک و ترکیب هیئت مذاکره‌کننده، یک اولویت اساسی برای موفقیت در سایر پرونده‌ها است، از همین جهت، مصطفی‌الکاظمی سعی دارد در حال‌حاضر تمام تلاش‌های خود را بر این مسئله‌ای سرنوشت ساز متمرکز سازد.
در پیوند به موضوع ورود هیئت ایران با ویزا به عراق، احمد الشریفی، گفت: ایران با این اقدام، دولت مصطفی‌الکاظمی را برای اجرای گفت و گوهای استراتژیک با واشنگتن یاری رسانده است، اما تردیدی نیست که تهران این اقدام را در ازای امضای توافق‌نامه انرژی با عراق انجام داده است. البته از آن‌جا که مصطفی‌الکاظمی در صدد ترمیم روابط با واشنگتن و تهران است و سعی می‌کند از این میان، به تأمین منافع عراق بپردازد، بنابر این، ناگزیر است تا آن زمان که کنترل اوضاع را به دست می‌گیرد به صورت محتاطانه عمل کند.
اما علی ریاض، نویسنده و روزنامه‌نگار عراقی می‌گوید: عملکرد مصطفی‌الکاظمی تا به حال نهایت ضعیف و دور از انتظار بوده است، زیرا اگر نخست‌وزیر جدید با همین شیوه به حل چالش‌ها بپردازد، این روند سال‌ها به درازا می‌کشد و وعده‌های که به ملت داده شده است، نقش برآب می‌شود. درست است که موانع بسیاری فراروی دولت جدید قرار دارد، اما اقداماتی که تا به حال صورت گرفته است کمتر از آن است که مردم عراق در انتظار آن بودند. بیش از یک ماه از عمر این دولت می‌گذرد اما نه از پرونده قاتلان معترضان خبری هست و نه از آمادگی برای برگزاری انتخابات زودهنگام سخنی به گوش می‌رسد. نیروهای دولتی در جریان ماه گذشته، جز این که شماری از فعالان و تظاهرکنندگان را در شهرهای مختلف عراق از جمله در بابل و ناصریه دستگیر کنند، دستاورد دیگری نداشتند که هدف از آن، تأمین امنیت و دفاع از حقوق ملت باشد.
شاید بتوان گفت که عمده‌ترین تلاش و دستاورد مصطفی‌الکاظمی در راستای کاهش نفوذ ایران در عراق، حذف عکس قاسم سلیمانی از بیلبورد فرودگاه بغداد و مداخله ارتش برای جلوگیری از حمله به معترضان در شهر بصره بوده است، اما دولت جدید عراق از این بیش هیچ اقدام قابل ذکری در راستای حل چالش‌ها و پاسخگویی به مطالبات معترضان اتخاذ نکرده است.
منبع:https://www.independentpersian.com
- برچسب ها: #حشد شعبی, آمریکا, اندیشکده, اندیشکده جریان, ایران, جریان, عراق, مصطفی‌الکاظمی
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
