حمایت مطلق ابوظبی از اتیوپی؛ آیا امارات پشت مصر را خالی کرده است؟
در حالی که افکار عمومی مصر از نزدیک جزئیات نبردها و تلفات ارتش اتیوپی در نبرد مذکور را دنبال می‌کردند و سودان نیز میزبان رزمایش‌های نظامی مشترک با ارتش مصر بود تا پیامی روشن به مقامات اتیوپیایی در سایه بی‌نتیجه بودن مذاکرات و نزدیک بودن زمان افتتاح سد النهضه برسانند، منابع آگاه امارات متحده عربی را متهم کردند که از دولت اتیوپی حمایت می‌کند و پایگاه نظامی خود در اریتره را برای ارائه حمایت نظامی از ارتش اتیوپی مورد استفاده قرار داده است.
«جیتاشو رضا»، سخنگوی جبهه مردمی آزادسازی تیگرای چندی پیش در سخنانی اعلام کرد: ابوظبی با هواپیماهای بدون سرنشین خود در پایگاه نظامی در اریتره از دولت آبی احمد، نخست‌وزیر اتیوپی در جنگ تیگرای حمایت و کفه نبرد را به سود آدیس آبابا سنگین کرده است.
این نخستین حمایت امارات از دولت اتیوپی نیست چرا که ابوظبی پیشتر حمایت‌های اقتصادی و سیاسی هم از آدیس آبابا به عمل آورده است؛ امری که کارشناسان مصری را به مطرح کردن این سوال واداشته است که چرا فرزندان بن زاید در این پرونده، پشت دولت مصر به ریاست «عبدالفتاح السیسی» به عنوان متحد خود را خالی کرده‌اند؟
نخست‌وزیر اتیوپی در مارس 2019 میلادی به صورت ضمنی اعلام کرد که برخی از کشورهای خاورمیانه از موضع اتیوپی در مساله رود نیل حمایت می‌کنند؛ کشورهایی که پیشتر از موضع مصر در قبال این پرونده حمایت می‌کردند اما وی اسامی این کشورها و نمودهای این تغییر موضع را اعلام نکرد.
اما چند روز بعد از این اظهارنظر، اطلاعات و شاخص‌هایی از همگرایی ملموس در مناسبات اتیوپی و امارات که به سطح بی‌سابقه‌ای رسیده است، حکایت داشت؛ امری که در چارچوب سیاست جدید ابوظبی در حضور و نفوذ در منطقه راهبردی شاخ افریقا قابل تفسیر است، مجموع این تحولات نشان داد که منظور آبی احمد ار کشور مذکور، امارات بوده است.
در همین رابطه، رسانه‌های بسیاری اخیرا از حمایت دست‌و دل‌بازانه مادی و نظامی امارات از دولت اتیوپی برای مقابله با چالش‌های فرا رویش خبر داده‌اند؛حمایت‌هایی که آدیس آبابا را به تقویت توانمندی نظامی‌اش توانمند ساخته است به طوری که اتیوپی اخیرا توانسته سامانه پدافندی پانتسیر اس -1 را برای استقرار در سد النهضه به دست بیاورد که می‌تواند در سایه احتمال حمله نظامی مصر، دست برتر را در مذاکرات مربوط به سد مذکور برای اتیوپی به ارمغان بیاورد.
ابوظبی در سال‌های اخیر همچنین سرمایه‌گذاری‌های کلانی در بازار اتیوپی کرده‌اند که پس از وخامت وضعیت معیشتی این کشور که منجر به اعتراضات مردمی شد، به کمک ابی احمد آمد و وی توانست به واسطه سرمایه‌گذاری‌های امارات به مقابله با تخریب‌های سیاسی رقبایش بپردازد.
آمارها نشان می‌دهد که شمار پروژه‌های امارات در اتیوپی به بیش از 92 پروژه می‌رسد که از میان آن، 33 پروژه تکمیل شده و 23 پروژه در دست ساخت و بقیه در مرحله بررسی و پژوهش است همچنین 36 شرکت اماراتی مجوز لازم برای فعالیت در این کشور افریقایی را به دست آورده اند.
علاوه بر پروژه‌های یاد شده، ابوظبی در سال 2018 میلادی (در اوج تنش میان قاهره و آدیس آبابا) کمک 3 میلیارد دلاری در اختیار اتیوپی قرار داد که یک میلیارد دلار آن به عنوان ودیعه در بانک مرکزی اتیوپی و دو میلیارد دلار آن به صورت سرمایه‌گذاری‌های متنوع انجام شد.
منافع عالی بر دیگر مسائل ارجحیت دارد
ابوظبی در رویکردها و سیاست خارجی، منافع عالی خود را فراتر از هر چیز دیگری مدنظر قرار می‌دهد، همگرایی این کشور با اتیوپی در سایه دگردیسی‌هایی تحقق یافت که در معادله قدرت در افریقا روی داد.
درخشیدن ستاره بخت آدیس آبابا به عنوان یکی از قدرت‌های تاثیرگذار چه در سطح سیاسی به عنوان میزبان اتحادیه افریقا و چه به دلیل برخورداری از مناسبات حسنه با دیگر قدرت‌های بزرگ این قاره و نیز موقعیت ژئوپولوتیک این کشور در منطقه راهبردی شاخ افریقا، از جمله دلایل و انگیزه‌هایی قوی ابوظبی برای تسریع در همگرایی با اتیوپی بوده است.
امارات به مناسبات قوی خود با اتیوپی به عنوان فرصتی برای تقویت نقش خود در شاخ افریقا می نگرد؛ منطقه‌ای که دروازه اصلی برای سیطره بر آبراهه‌های دریایی در تنگه باب المندب در نزدیکی بندر «عصب» اریتره به شمار می رود.
ابعاد نفوذ مشکوک امارات در شاخ افریقا برپایه تمایل خاندان بن زاید در گسترش نفوذ سیاسی خود در این منطقه حساس و راهبردی و مرتبط بر امنیت منطقه خلیج و مشرف به آبراهه حساس دریای سرخ و اهمیت آن در تجارت جهانی استوار است همچنین هدف دیگر امارات به هیمنه شرکت بنادر دبی بر مدیریت بنادر شاخ افریقا و خلیج عدن مربوط می شود.
حضور قوی ترکیه و قطر در افریقا نیز یکی از دلایل مهم در اقدام اماراتی‌ها در تسریع و تقویت نفوذ خود در این منطقه راهبردی است، همچنین این تلاش‌های امارات با راهبرد دولت ترامپ در قبال قاره افریقا در متوقف‌سازی نفوذ چین و روسیه در این قاره همسو است چرا که ابوظبی به یکی از ابزارهای ترامپ برای تقویت منافع امریکا در قاره افریقا تبدیل شده است.
پشت کردن به متحدان
سیاست ماکیاولیسمی ابوظبی و ارجحیت دادن منافع خود بر منافع دیگر کشورها حتی متحدانش، این کشور را در برابر متحدان خود در منطقه در موقعیت دشواری قرار داده است؛ نقش‌آفرینی در جنگ داخلی اتیوپی و مداخله مستقیم در این جنگ از طریق حمایت از دولت اتیوپی علیه جبهه مردمی آزادسازی تیگرای، موضع قاهره را که از نزدیک مشغول پیگیری نبرد است، تضعیف می‌کند؛ نبردی که ممکن بود به سرنگونی دولت آبی احمد و روی کار آمدن دولت منعطف‌تری در تعامل با پرونده سد النهضه بیانجامد.
افکار عمومی پیشتر درباره علت عدم بکارگیری نفوذ و مناسبات قوی امارات با دولت آبی احمد برای اعمال فشار بر وی به منظور بهبود موقعیت قاهره در مذاکرات سد النهضه سوالاتی مطرح می‌کردند اما اکنون رفته رفته روشن شده است که امارات تمایل ندارد در این پرونده ورود کند چرا که با در پیش گرفتن سیاست میانه‌روی خواهان حفظ مناسبات خود با دو طرف منازعه یعنی مصر و اتیوپی است تا اینگونه منافع خود در خاورمیانه و افریقا را همزمان به پیش ببرد.
تاثیر منفی حمایت نظامی امارات از اتیوپی تنها منحصر به مصر نمی شود بلکه حضور عربستان در منطقه مذکور را هم تحت الشعاع قرار می دهد .
در پایان باید گفت که ابوظبی به سیاست سنتی خود در تقویت نفوذش در مناطق مختلف و لو به ضرر همسایگان و متحدانش ادامه می دهد و پرواضح است که ابوظبی نفوذ سیاسی خود در اتیوپی را که به بعد از رسیدن آبی احمد به نخست‌وزیری به اوج خود رسید، به راحتی قربانی ائتلاف خود با دیگر کشورها و مشخصا مصر نخواهد کرد.
منبع:https://mdeast.news/
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
