«جنگ گازی» ترکیه و اسرائیل در دریای پرتلاطم مدیترانه

«سیت فرانتزمان»، روزنامه نگار جروزالم‌پست در یادداشتی برای سایت امریکایی بلومبرگ(bloomberg) نوشت: دولت اسرائیل هفته گذشته به پروژه کشیدن خط لوله برای انتقال گاز به اروپا از طریق مناطق دریایی قبرص و یونان رای داد.
این خط لوله که طول آن، 1900 کیلومتر برآورد می‌شود، میادین گاز طبیعی اسرائیل در بستر دریای مدیترانه را به بازارهای اروپا متصل می‌کند و پس از سال‌ها مذاکره و گفت‌وگو، در پی امضای توافق در آتن میان نخست وزیران اسرائیل، یونان و قبرس‌یونانی‌نشین ، تحرک افزون‌تری به خود گرفته و پیش‌بینی می‌شود با هزینه تقریبی 6 میلیارد دلاری ساخته شود.

این پروژه که «ایست مد» (EastMed)نام دارد، اسرائیل را رو در روی ترکیه قرار خواهد داد چرا که آنکارا بارها بر حق خود در بخش بزرگی از دریای مدیترانه تصریح کرده و موضع خود را با امضای توافقی با لیبی و ترسیم مرزهای دریایی، تقویت کرده است در ادامه دست به استکشاف گاز برگزاری رزمایش‌های دریایی در منطقه زده، اقدامی که بر حجم تنش‌ها با همسایه یونانی خود را افزوده است.

مناسبات پرتنش

روابط اسرائیل و ترکیه از سال‌ها پیش شکرآب شده است و «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهوری ترکیه حمایت از مساله فلسطین را بخشی از محور سیاست خارجی خود قرار داده است و حزب عدالت و توسعه حاکم از هر فرصتی برای تاختن بر اسرائیل استفاده می کند به طوری که اردوغان در جدیدترین موضعگیری خود به هنگام تبدیل ایاصوفیه به مسجد اظهار داشت: تبدیل ایاصوفیه از موزه به مسجد گامی برای آزادسازی مسجد الاقصی در بیت المقدس به شمار می رود.

فرانتزمان در ادامه هشدار داد که اختلافات درباره حق استخراج گاز و کشیدن خط لوله در این منطقه منجر به تشدید تنش‌ها و مشکلات میان تل‌آویو و آنکارا خواهد شد، در دسامبر گذشته یک کشتی جنگی ترکیه برای کشتی کاوشگر گاز در نزدیکی قبرس ایجاد مزاحمت کرد همچنین ارزیابی سالانه اسرائیل درخصوص مسائل نظامی برای نخستین بار ترکیه را به عنوان چالش تل آویو معرفی کرده است.

انتظار می رود که اعتراضات و اقدامات تقابلی بعد از طرح اسرائیل در انتقال گاز به اروپا تشدید شود به طوری که روسیه خط لوله گاز طبیعی به ترکیه از رهگذر پروژه ترک استریم (TurkStream)را راه‌اندازی کرده است، امری که منجر به بروز نگرانی واشنگتن در رابطه با دستیابی مسکو به گذرگاهی به اروپا از طریق ترکیه شده است.

در همین رابطه، قبرس و یونان نسبت به توافق ترکیه و لیبی برای ترسیم مرزهای دریایی خود ابراز نگرانی کرده اند چرا که این توافق با پروژه ایست مد اسرائیل در تعارض است، در این میان فرانسه نیز وارد میدان شده است و از اتحادیه اروپا خواسته تحریم‌هایی علیه ترکیه به دلیل نقض حاکمیت قبرس و یونان اعمال کند.

هداف اسرائیل

نویسنده اسرائیلی یاد شده بر این باور است که هدف اصلی اسرائیل در دریای مدیترانه این است که ائتلافی یونان و قبرس تشکیل شود و این امر همسو با منافع و مواضع مصر و فرانسه‌ است که به همراه امارات، از مداخله نظامی ترکیه در جنگ لیبی ناخرسند هستند.

این تحولات حکایت از تغییری در رویکردهای اسرائیلی دارد که در گذشته، نقش اصلی را در مشکلات دریای مدیترانه ایفا نمی‌کرد، چراکه به نیروی دریایی اسرائیل هیچ گاه به عنوان ناوگان اصلی دریایی نگریسته نمی‌شد. نیروی دریایی اسرائیل به صورت ویژه بر زیردریایی‌ها و رزم‌ناوه برای تحمیل قدرت خود حتی خارج از مرزهای دریایی‌اش متکی است.

این نویسنده خاطرنشان کرد که پروژه “ایست مید” در مقایسه با پروژه “نورد استریم” (Nord Stream) و پروژه تورک استریم و خطوط انتقال دیگر، با روندی کُند پیش می‌رفت به همین دلیل، اسرائیل در خصوص پیوستن به یونان و قبرس و مصر جهت ایستادن علیه توافق دریایی لیبی و ترکیه تردید داشت.

اما بعد از کنترل شرکت شیفرون(Chevron) بر شرکت نوبل انرژی(Noble Energy) که از میدان لیفیاثان اسرائیل گاز تولید می‌کند؛ این پروژه اسرائیلی، یونانی و قبرسی ممکن است نیروی مضاعفی را دریافت کند.

در حالی که ترکیه جای پای خود را در لیبی محکم‌تر می‌کند و عملیات نظارت و آموزش‌های نظامی خود را بیشتر می‌کند، برخورد با اسرائیل و یونان حتمی به نظر می‌رسد. هدف اسرائیل ترغیب امریکا و اتحادیه اروپا و روسیه برای کمک به ایجاد یک راه حل خواهد بود.

اما در هر حال، از آنجا که تل آویو تصمیم به ورود به این آب‌های سرشار از اختلافات و تنش‌ها در خاورمیانه را گرفته است، نمی‌تواند از ورود به مشکلات اجتناب ورزد.

منبع:https://mdeast.news/