مانند بسیاری از دیگر کشورهای جهان، حمله روسیه به اوکراین لرزه‌ای بر بازارهای داخلی عراق انداخت و باعث افزایش چشمگیر قیمت کالاها و مواد غذایی اصلی شد و دولت را به گرفتن تصمیمات فوری برای مهار قیمت‌ها واداشت.
به گزارش «آناتولی» عراق که بخش اعظم مصرف غذایی خود به خصوص دانه‌های خوراکی و روغن را از واردات تأمین می‌کند، خیلی زود تحت تأثیر افزایش قیمت مواد غذایی در بازارهای جهانی قرار گرفت.
می دانیم که روسیه و اوکراین مجموعا 29 درصد نیاز گندم جهان را تأمین کرده‌اند.
شرکت های روسی در عراق
از سوی دیگر، کشورهای غربی با تحریم‌های پیاپی علیه روسیه در حال تنگ کردن عرصه برای شرکت‌های روسیه‌ای در جهان هستند، موضوعی که آینده شرکت‌های روسی فعال در عراق را با مشکل مواجه کرده است.
بسیاری از شرکت‌های بزرگ روسیه‌ای فعال در بخش انرژی و استخراج نفت از جمله گازپروم و لوک‌اویل و روسنفت میلیاردها دلار در عراق سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
در اوت 2020، ماکسیم ماکسیموف سفیر روسیه در بغداد حجم سرمایه‌گذاری کشورش در عراق را 13 میلیارد دلار برآورد کرد.
عراق و روسیه، علاوه بر بخش نفت و انرژی، همکاری‌های گسترده نظامی هم دارند و عراق اخیرا قراردادی برای واردات تانک‌های T-90 روسیه امضا کرده است.
«عاصم جهاد»، سخنگوی وزارت نفت عراق، درباره احتمال اثرپذیری شرکت‌های روسیه‌ای فعال در عراق از تحریم‌های غربی و تصمیم دولت عراق درباره تعلیق فعالیت آنها، گفت که هیچ تصمیمی از جانب دولت عراق درباره این پرونده گرفته نشده است.
او افزود که فقط و فقط دولت عراق است که می‌تواند در این باره تصمیم بگیرد.
این در حالی است که با گذشت 2 هفته از آغاز حمله روسیه به اوکراین، دولت عراق موضع روشنی در این باره نگرفته و صرفا بر ضرورت مذاکره و گفت‌وگو برای مهار بحران تأکید کرده است.
تعلیق تعاملات مالی با روسیه
اما بانک مرکزی عراق هفته گذشته پیشنهاد کرد که دولت عراق تا مشخص شدن وضعیت تحریم‌ها علیه روسیه، فعلا از هرگونه قرارداد با روسیه خودداری کند و تعاملات مالی خود با روسیه را متوقف کند.
دولت عراق تا کنون هیچ واکنشی به این پیشنهاد نشان نداده است.
«احمد موسی»، سخنگوی وزارت برق عراق، تأکید می‌کند که تاکنون عراق هیچ تصمیمی درباره شرکت‌های روسیه‌ای نگرفته و فعالیت این شرکت‌ها ازجمله در استان ناصریه ادامه دارد.
او درباره احتمال تعلیق فعالیت شرکت‌های روسیه در عراق تحت فشار امریکا و کشورهای غربی تأکید کرد که این یک تصمیم سیاسی است که فقط به دولت مرکزی عراق مربوط می‌شود و افزود که تاکنون وزارت برق عراق هیچ دستورالعملی درباره تعلیق همکاری با شرکت‌های روسیه‌ای دریافت نکرده است.
قیمت نفت
برای عراق که یک صادرکننده بزرگ نفت است، حمله روسیه به اوکراین شر محض هم نبوده و منفعت مهمی هم داشته و آن افزایش قیمت نفت تا بشکه‌ای 140 دلار است.
عراق دومین تولیدکننده بزرگ نفت در اوپک بعد از عربستان است و روزانه 4.6 میلیون بشکه نفت تولید می‌کند و 92 درصد درآمدهای دولت وابسته به صادرات نفت است.
«مظهر محمد صالح»، مشاور اقتصادی نخست‌وزیر عراق، تأکید می‌کند برای کشوری مانند عراق، منافع حمله روسیه به اوکراین با خسارت‌های آن برابر است.
او توضیح می‌دهد که این حمله موجب افزایش شدید درآمدهای عراق شده و این برای کشور سود است و از طرفی باعث افزایش تورم جهانی به خصوص در مواد غذایی شده که عراق 70-80 درصد مصرف غذایی خود را وارد می‌کند و این ضرر عراق از این حمله است.
به نظر وی عراق دچار تورم در کالاهای وارداتی خواهد شد و لازم خواهد بود که بودجه حمایتی خود را افزایش دهد و با سیاست‌های حمایتی از تأثیرات تورم بکاهد.
واردات گندم
با افزایش ناگهانی قیمت‌ها و افزایش موج نارضایتی، دولت عراق به اقداماتی فوری برای مهار قیمت‌ها دست زد. در این راستا، هیئت دولت عراق در جلسه فوق‌العاده مجوز واردات فوری 3 میلیون تُن گندم برای تضمین ذخایر راهبردی صادر کرد.
همچنین تصویب شد که 100 هزار دینار (68 دلار) کمک‌هزینه به خانواده‌های محروم پرداخت شود.
از دیگر تصمیمات دولت عراق برداشتن عوارض گمرکی برای واردات کالاهای اساسی ضروری به مدت 2 ماه و توزیع 2 سری سبد کالا تا پیش از ماه رمضان و افزایش مهلت پرداخت مالیات برای شرکت‌های واردکننده مواد غذایی بود.
«علاء الجبوری»، وزیر بازرگانی عراق، نیز تأکید کرد که تا فصل زراعتی جدید، گندم به اندازه کافی در سوله‌ها وجود خواهد داشت.
