ترکیه در سیبل اهداف نشست چارجانبه قبرس

روز گذشته وزرای خارجه رژیم صهیونیستی، قبرس و یونان و مشاور دیپلماتیک امارات در نشستی چهارجانبه در قبرس گفتگوهایی برای ایجاد مشارکت استراتژیک انجام دادند. این نشست چهارجانبه درحالی صورت میگیرد که ترکیه در مدیترانه شرقی دارای اختلافاتی با قبرس، یونان و اسرائیل است، و از سوی دیگر از سه ماه گذشته تا کنون ترکیه تلاش نموده روابط خود را با صهیونیست‌ها به حالت عادی بازگرداند، از سطح تنش با امارات بکاهد و همچنین باب مذاکره با یونان را باز کند.

اهداف نشست چهارجانبه قبرس

دراین نشست که در شهرپافوس قبرس برگزار شد گابی اشکنازی، وزیر خارجه رژیم صهیونیستی، نیکوس دندیاس، وزیر خارجه یونان، نیکوس کریستودولیدس، وزیر خارجه جمهوری قبرس و انور قرقاش، مشاور رئیس امارات در امور دیپلماتیک شرکت کردند.

گابی اشکنازی در سخنانی تحریک آمیز این نشست را شراکت استراتژیک جدید توصیف کرد که از سواحل خلیج فارس تا دریای مدیترانه و اروپا امتداد پیدا می‌کند. نمایندگان امارات و رژیم صهونیستی سعی نمودند ابعاد ژئواستراتژیک این نشست را برجسته کنند و آنرا نشانه ای از تغییر چهره خاورمیانه اعلام کنند.

از سوی دیگر یونان که اختلافات زئوپلتیکی عمیقی با ترکیه دارد و توافقنامه دریایی ترکیه و لیبی ابعاد آنرا عمیق تر کرده است، در تلاش است تا از این نشست به عنوان اهرمی برای فشار بر ترکیه استفاده کند. یونان مخالف دخالت ترکیه در لیبی است، بنابراین وزیر خارجه یونان در این نشست طی سخنانی که تلویجا به ترکیه اشاره داشت، تأکید کرد: کشورش به حل درگیری ها براساس قانون بین المللی پایبند است و خواستار خروج نیروهای خارجی از لیبی است. در عین حال او گفت :« یونان دنبال روابط مثبت با کشورهای همسایه است و از وزیر خارجه ترکیه برای سفر به آتن دعوت کرده است‌.» امارات که از نظر ترکیه مهمان ناخوانده این نشست بود اعلام کرد:«  راه حل‌های سیاسی تنها راه پایان دادن به درگیری‌های منطقه است ونشست چهارجانبه فرصتی برای تبادل دیدگاه‌ها و هماهنگی همکاری در بالاترین سطوح است.» این نشست که عملا رویکردی ضد ترکیه داشت آب پاکی را بر مواضع سه ماه اخیر اردوغان برای عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی و تنش‌زدایی با امارات ریخت.

ترکیه در تنگنای سیاسی

از زمانی که اردوغان تاج نوعثمانی گری را برسر نهاده و در هیبتی با شکوه از لیبی تا شمال آفریقا و قفقاز و ارمسنستان را به جولانگاهی برای نفوذ و نمایش قدرت تبدیل کرده است هرگونه کمکی از هر کشوری دراین زمینه را با دادن امتیازات اقتصادی و سیاسی پذیرا می‌شود. از جمله این موارد کمکهای نظامی اسرائیل به جمهوری آذربایجان در جنگ قره باغ بود که باعث شد به یکباره سیاست ترکیه پس از ده سال تیرگی روابط با صهیونیست‌ها تغییرکند. پس از حمله کماندوهای رژیم صهیونیستی به کاروان آزادی ترکیه  در سال 2010که برای کمک به مردم غزه اعزام شده بودند، ترکیه روابط دیپلماتیک خود را با رژیم صهیونیستی قطع نمود. اگرچه در سال 2016 بهبود بسیار کمی پیدا کرد اما سطح روابط همچنان تیره باقی ماند. «الهام علی اف» رئیس جمهور آذربایجان که با پشتیبانی های سیاسی و نظامی ترکیه به قره باغ حمله نموده بود، زمینه را برای میانجی گری بین ترکیه و رژیم صهیونیستی مناسب دید و آنکارا نیز در سیاستی عجولانه تمایل خود رابرای عادی سازی روابط نشان داد.

در ماه نوامبر 2020 آنکارا یک کانال مخفی با تل‌آویو برقرار کرد و «هاکان فیدان» رئیس سازمان اطلاعات ملی ترکیه چندین بار با  مقامات امنیتی رژیم صهیونیستی از جمله یوسی کوهن رئیس موساد دیدار کرد. ازسوی دیگر رژیم صهیونیستی که درسودای عادی سازی روابط با کشورهای عربی است، نیاز کمتری نسبت به قبل برای عادی‌سازی روابط با ترکیه می‌بند. علاوه براین رژیم صهیونستی از اختلاف عربستان و امارات با ترکیه بیشترین بهره برداری را می‌کند و فعلا با برگه این کشورها با ترکیه بازی می‌کند.

آنچه نشست چهارچانبه قبرس را به میدان قوی تری برای تقابل با سیاستهای منطقه ای ترکیه تبدیل کرد، حضور امارات بود. امارات به جز اختلافاتی که با ترکیه در لیبی  دارد منافع ژئوپلتییکی خاصی در همسویی با رژیم صهیونیستی، قبرس و یونان در مدیترانه شرقی ندارد. بنابراین حضور امارات در این نشست ،ابعاد ایدئولوژیکی را به ابعاد ژئوپلتییکی پیوند می‌دهد، زیرا امارات به شدت مخالف سیاست‌های اخوانی ترکیه در منطقه است.

رژیم صهیونستی در برابر چشمان آنکارا سرگرم درو کردن امتیازات اقتصادی ، سیاسی و ژئوپلتیکی خود است. اسرائیل در اوایل سال 2019 مبادرت به تشکیل انجمن گازی با شش کشور قبرس، یونان، ، فلسطین، ایتالیا، مصر و اردن نمود. در مارس سال 2021 نیز این رژیم یادداشت تفاهم پروژه خطوط انتقال برق بین یونان، قبرس و اسرائیل  موسوم به «اینترکانکتر»را با حمایت‌ اتحادیه اروپا به امضا رساند. اکنون پای اتحادیه اروپا نیز به مدیترانه شرقی باز شده است. هر چه منافع ژئواکونومیکی اتحادیه اروپا با کشورهای ساحلی مدیترانه شرقی بیشتر پیوند می‌خورد، احتمال تقابل ترکیه و اروپا و تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه ترکیه بیشتر می‌شود.

ترکیه به جز قبرس شمالی و دولت لیبی که در فاصله دورتری از مدیترانه شرقی قرار دارد متحدی در این پهنه آبی ندارد. بنابراین در ضعیف ترین موضع قرار گرفته است از سوی دیگر اردوغان مصمم به توسعه و بهره برداری ازمیدان های نفتی و گازی مدیترانه است. با این حال  ترکیب امارات با سه کشور فوق در نشست قبرس به صورت همزمان نوعثمانی گری اردوغان و منافع ژئواستراتژیک ترکیه را نشانه گرفته است.

اردوغان اولین واکنش خود را در این زمینه پس از حمله اخیر اسرائیل به غزه نشان داد، روز گذشته در واکنشی تند اعلام کرد: «حمله اسرائیل به غزه، سیاست روشن اسرائیل نسبت به مسلمانان است.» او همچنین خاطرنشان کرد:«مادامی که اسرائیل بر ادامه این موضع پافشاری می‌کند، روابط دوجانبه ما نمی‌تواند به سطحی که امید داریم، برسد.» این بار لحن کلام اردوغان بسیار تندتر از انتقاداتی بود که او در سه ماه اخیر نسبت به سیاست رژیم صهیونیستی نسبت به غزه نشان داده است.

تغییرات جدید در محیط اطراف ترکیه و اهمیت ابعاد استراتژیکی نشست قبرس، اردوغان را برای اتخاذ سیاست منطقه ای مناسب در برابر خط قرمزهای سیاسی و ژئوپلتیکی ، با چالش جدی مواجه کرده است. بنابراین ترکیه ناچار به تجدیدنظر اساسی درسیاست‌های منطقه ای خود شده است. با توجه به اقدامات تحریک‌آمیز رژیم صهیونیستی و عزم این رژیم برای توسعه منابع انرژی، تعارضات ترکیه با این رژیم بیشتر می‌شود.

منبع:http://alwaght.net