کاظمی در تاریخ ۱۱ فروردین/ ۳۱ مارس اعلام کرد که “برای تقویت روابط دوجانبه و همچنین بهبود همکاری‌های منطقه‌ای” به عربستان سفر می‌کند.

همچنین خبرگزاری دولت عربستان سعودی (SPA)، در تاریخ ۱۱ فروردین/ ۳۱ مارس، ویدئویی منتشر کرد که در آن ولیعهد در کاخ یمامه، که محل اقامت رسمی پادشاه است، از کاظمی استقبال می‌کرد.

در همان روز، کانال العربیه که تحت حمایت مالی عربستان سعودی است، گزارش کرد که کاظمی رهبری هیئتی “شامل فرمانداران استان‌های هم‌مرز با عربستان را بر عهده داشت. هدف این هیئت افزایش تعداد گذرگاه‌های مرزی بین دو کشور است. ” العربیه همچنین افزود که “پنج توافق‌نامه در زمینه‌های مالی، تجاری، اقتصادی، فرهنگی و رسانه‌ای امضا شده است.”

روزنامه‌ی عکاظ عربستان نوشت که “تردیدی نیست که بغداد شریکی استراتژیک برای ریاض است و بالعکس “، همچنین “بر لزوم نشان دادن” هویت عربی عراق تأکید کرد.

رسانه‌های عراقی وابسته به تجار و سیاستمداران برجسته‌ی سنی از جمله الشرقیه، التغییر تی وی، دجله تی وی و فلوجه تی وی، این خبر را به صورت گسترده‌ای پوشش دادند. با این حال، کانال‌های مرتبط با گروه‌های مورد حمایت ایران مانند العهد، الغدیر و الاتجاه به سفر کاظمی یا خیلی کوتاه پرداختند و یا به کلی آن را نادیده گرفتند.

در تاریخ ۱۱ فروردین/ ۳۱ مارس، شبکه‌ی الجزیره‌ی قطر به این موضوع اشاره کرد که ریاض “پس از گذشت ۲۵ سال از حمله‌ی سال ۱۳۶۹/ ۱۹۹۰ عراق به کویت، در دسامبر ۲۰۱۵ (آذر/دی ۱۳۹۴) روابط دیپلماتیک خود را با عراق از سر گرفت”.

زمینه/تحلیل: روابط عربستان سعودی با عراق، از زمان سفر جبیر به این کشور در سال ۱۳۹۵/ ۲۰۱۷در مسیر مثبتی قرار داشته است.

در واقع، کاظمی که در اردیبهشت ۱۳۹۹/ می ۲۰۲۰ روی کار آمده بود، ابتدا در تیر ۱۳۹۹/ ژوئیه ۲۰۲۰ ریاض را به عنوان مقصد اولین سفر رسمی خارجی خود در نظر داشت. با این حال، به دلیل نگرانی از وضعیت ناپایدار سلامتی سلمان بن عبدالعزیز آل سعود، پادشاه عربستان سعودی، این سفر در آخرین لحظه به تعویق افتاد. از این رو اولین سفر خارجی وی در عوض به ایران انجام شد؛ کشوری با روابط اقتصادی، سیاسی و امنیتی نزدیک با عراق. این نکته حساس و پراهمیت است که تهران همچنین رقیب اصلی منطقه‌ای ریاض به شمار می‌رود. با این وجود، این موضوع مانع ادامه‌ی گسترش روابط دیپلماتیک عربستان سعودی با عراق نشده است و تصمیم تاریخ‌ساز ریاض برای بازگشایی گذرگاه مرزی عرعر در آبان ۱۳۹۹/ نوامبر ۲۰۲۰شاهدی بر این مدعا است. از قرار معلوم این گذرگاه از سال ۱۳۶۹/ ۱۹۹۰مسدود شده بود.

می‌توان استدلال کرد که دلیل اصلی اشتیاق محمد بن سلمان برای ایجاد پیوند نزدیکتر با کاظمی، با استراتژی گسترده‌تر عربستان سعودی برای مهار نفوذ منطقه‌ای ایران بی‌ارتباط نیست. به نظر می‌رسد ریاض در تلاش است روابط مربوط به انرژی میان ایران و عراق را کاهش دهد. عربستان سعودی نگران است که بخش‌های زیادی از عراق به تأمین برق از ایران وابسته شده باشند که به تهران توان اعمال قدرت و نفوذ روی بغداد را می‌دهد. در واقع، بعید است که بحث گسترده‌ی مقامات ارشد هر دو کشور عربستان و عراق در مورد مسائل انرژی، پس از ترمیم و از سرگیری روابط دیپلماتیک‌شان تصادفی باشد. از دید عراق، علاقه‌ی مجدد عربستان به نیازهای انرژی عراق، نتایج مثبتی در پی دارد. ریاض برای قرارداد شهریور ۱۳۹۸/ سپتامبر ۲۰۱۹ بین بغداد و نهاد مسئول اتصال شبکه‌های برق کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در مورد خط انتقال از کشورهای این شورا به بندر فاو در جنوب عراق به منظور تأمین برق این کشور، پیش‌قدم بوده است.

ظاهراً اتفاقات اخیر همچنین علاقه‌ی محمد بن سلمان را برای تقویت موقعیت کاظمی در عراق برانگیخته است. همانطور که پیش‌تر در امواج.میدیا گزارش شده بود، حمله‌ی پهپادی به عربستان سعودی در ۴بهمن ۱۳۹۹/ ۲۳ ژانویه که مسئولیتش را یک گروه مسلح عراقی مرتبط با کتائب حزب الله -که مورد حمایت ایران است- پذیرفته بود، موجب نگرانی‌های عمده‌ای شده است. در واقع اکنون اراده‌ی ریاض برای تضعیف گروه‌های تحت حمایت تهران در عراق در حال افزایش است.

کاظمی به دو دلیل اصلی، یک حامی بالقوه برای چنین گروه‌هایی شناخته می‌شود: روابط خوب وی با جامعه‌ی اطلاعاتی ایالات متحده، با توجه به این‌که رابطه‌ی جمهوری اسلامی با این جامعه مدت زیادی خصمانه بوده است، و همچنین درگیری‌های اخیری که میان محافل امنیتی داخلی کاظمی و شبه نظامیان مورد حمایت ایران رخ داده است.

چشم‌انداز: کاظمی آگاه است که افزایش سطح تعامل عراق با عربستان نیاز به ظرافت عمل و برخوردی متوازن دارد. در دراز مدت، برای رهبری عراق مهم است که از طرد شدن ایران جلوگیری کند. تهران همچنان سرمایه‌ی قابل توجه خود را در داخل عراق نگاه خواهد داشت و اگر بغداد به دنبال ایجاد روابط امنیتی خاصی با ریاض باشد، تهران می‌تواند به اشکال مختلف مقابله به مثل کند.

با این وجود، بعید به نظر می‌رسد که درکوتاه‌مدت و میان‌مدت، آن دسته از روابط عربستان و عراق که مرتبط با انرژی است، با موانع قابل توجهی روبه رو شود. نکته‌ی قابل توجه این است که، ریاض هم‌اکنون در حال نهایی‌سازی برنامه‌هایی است که مربوط به توسعه‌ی نقش خود در بخش انرژی عراق است. شرکت دولتی آکوا پاور این مسئولیت را برعهده دارد.

منبع:https://amwaj.media