مرگ کودک “بدون”، بحث بر سر تابعیت در کویت را شعلهور کرد
بدونْ، در عربی، مخفف بدون جنسیه، به معنی “بدون ملیت” است. پیشینهی غالب افراد فاقد ملیت در کویت، به قبایل عربی بازمیگردد که در سال ۱۳۴۰/ ۱۹۶۱، زمانی که کویت از انگلستان استقلال یافت، در این کشور زندگی میکردند و به این افراد به دلایل مختلفی تابعیت اعطا نشده است. بنابراین نباید بدونْ را با اصطلاح فراگیرتر البدوی، یا بادیهنشین اشتباه گرفت.
وضعیت غمانگیز جان دادن پسر بچهی بدونْ، با توجه به مسائل دیرینهای که افراد فاقد ملیت با آن مواجه هستند، خشم بی سابقهای را برانگیخته است.
روزنامهی السیاسه، در روز ۱۵ خرداد/ ۵ ژوئن، با استناد به منابع امنیتی اظهار داشت نوجوانی ۱۲ ساله، که بعد از شناسایی مشخص شد جراح عاید الشمری نام دارد، هنگام گلفروشی در خیابانی شلوغ در شهر کویت، پس از برخورد یک خودرو با او، جان باخت. گویا قربانی پس از آن که خانوادهاش مجبور به تخلیهی خانهی اجارهایشان میشوند، اجباراً به فروشندگی در خیابان روی میآورد.
در همان روز، روزنامهی الرأی مصاحبهای با پدر شمری را منتشر کرد. وی در این مصاحبه اظهار داشت که پسرش برای تهیه غذا برای خود و برادران کوچکترش کار میکرده است. این مقاله با اظهارات عبدالکریم الکندری، نمایندهی مجلس، که تقصیرها را هم برای مرگ شمری و هم برای انجام نشدن اقدامات بیشتر در راستای تضمین حقوق شهروندی کویت، متوجه دولت میداند، پایان یافت.
در پی مرگ شمری، توییتهای بسیاری با هشتگ “#کودک شهید بدونْ” به زبان عربی، به اشتراک گذاشته شد. سعدیه مفرح، نویسنده و روزنامهنگار کویتی، عدم اقدام مقامات در راستای مشکلات پیش روی بدونها را محکوم کرد. وی همچنین اظهار داشت که این امر، “در یکی از ثروتمندترین کشورهای کرهی زمین”، “کودکی به این سن و سال را مجبور به کار” در این گرمای طاقتفرسا کرده است. کاربری دیگر نیز در بحثی آنلاین، پدر و مادر شمری را به دلیل عدم اقدام برای برخورداری از قوانین احوال شخصیه ملامت کرد.
زمینه/تحلیل: وضعیت امروز، برآید مجموعهای از علل و عوامل پیچیده است. اغلب بدونها در کویت، فرزندان افرادی هستند که “قادر یا متمایل نبودهاند برای ثبت نام به عنوان تبعه، وقت لازم را صرف کنند.” این موضوع در عمل کویت را به یکی از کشورهایی بدل کرده است که بالاترین نسبت سکنهی بدون تابعیت را دارند.
از آنجا که بدونها فاقد تابعیت هستند، برای کسب مدارک اساسی، باید در سامانهی مرکزی ترمیم وضعیت ساکنان غیر قانونی کویت ثبت نام کنند. در اواخر سال گذشته، دولت مأموریت سامانهی مرکزی را برای یک دورهی دیگر تمدید کرد و این بیانگر آن بود که دولت قصد ندارد حق و حقوق بیشتری را به بدونها اختصاص دهد. به علاوه، این نهاد دولتی غالباً به این بهانه که بدونها خارجی هستند، از صدور مدارک آنها خودداری میکند. گفته میشود که متقاضیان گاهی برای مدارک درخواستی خود مجبور به پرداخت رشوه میشوند.
پس از عدم موفقیت در تلاشهای پیشین، مرگ شمری همچون نیروی محرکهای، به ارتقای وضعیت بدونها به عنوان یک مسئلهی مهم حقوق بشر در کویت کمک کرده است. در اوایل سال جاری میلادی، یک سبزیفروش بدونْ، خودکشی کرد و درگذشت. به گفتهی عموزادهی وی، شرایط فقر در زندگی او علت این اقدام بوده است. پیش از آن، یک پویش آگاهیافزایی در مورد عدم دسترسی کودکان بدونْ به آموزش عالی دولتی سعی داشت با وزارت آموزش و پرورش لابی کند تا مقرراتی را برای ثبت نام بدونها مهیا کند. اگرچه این حوادث آگاهی عمومی را نسبت به وضعیت بدونها بالا برده، اما مسبب اقدامی دولتی نشده است.
برخی از نمایندگان مجلس مانند کندری خواستار اقدام فوری برای گسترش حقوق بدونها شدهاند. در این راستا، مرزوق الخلیفه، نمایندهی مجلس، از پارلمان درخواست کرده است تصویب قانون در مورد اعطای حقوق مدنی به بدونها سرعت بگیرد.
صالح عاشور، یکی دیگر از اعضای پارلمان، ادعا کرد که پروندهی بدونها، زیر دست مقامات عالیرتبهی کویت -یعنی امیر و ولیعهد- است و تا زمانی که آنان نخواهند، پارلمان نمیتواند اقدامی انجام دهد.
چشمانداز: علیرغم انتقادات علنی برخی از نمایندگان مجلس، حمایتهای بیامان مردمی، احتمالاً نقشی اساسی در افزایش آگاهی نمایندگان مجلس خواهد داشت. هنوز هم، امیر نواف الاحمد الجابر الصباح است که باید تغییری ایجاد کند. او تنها فردی است که اختیار تسریع قانونگذاری، برای اعطای حقوق بیشتر به بدونها، و اصلاح مرجع مرکزی که در حال حاضر وضعیت آنها را تعیین میکند را دارد.
حمایتهای محلی از بدونها، میزان تحمل دولت در مقابل مردم معترض را نیز به چالش میکشد. همانطور که از انتقادات مردمی در مورد وضعیت نابسامان بدونها پیداست، کویت تاکنون بیش از سایر کشورهای حاشیهی خلیج فارس، با اعتراضات مردمی کنار آمده است.
منبع:https://amwaj.media
- برچسب ها: افراد فاقد ملیت, اندیشکده, اندیشکده جریان, بدون ملیت, تابعیت, جریان, کویت, نمایندگان مجلس
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
