از افغانستان تا خاورمیانه؛ پیامد خروج آمریکا و پیروزی طالبان
در ۱۹ آگوست، انستیتو واشینگتن برای سیاست خاور نزدیک، یک نشست مجازی میان کاترلین ویلبرگر، آرون زلین و پاتریک کلاوسون برگزار کرد که در بخش ذیل به نکات و گزاره‌های مهم این تحلیلگران اشاره خواهیم کرد
- خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان می‌تواند اعتبار و تصویر این کشور را در مشارکت‌های امنیتی جهانی به‌خصوص در منطقه خاورمیانه تضعیف سازد. با نگاه به آینده، دولت بایدن باید با اتخاذ دستورکار واقع‌بینانه، از متحدین و شرکای خود در منطقه خاورمیانه حمایت و پشتیبانی نماید. بخشی از دلیل خروج نیروهای آمریکا از افغانستان، تسهیل تخصیص مجدد منابع به فوری‌ترین اولویت‌های منطقه‌ای و جهانی آمریکا بود. پس از چندین دهه مشارکت میدانی در افغانستان، ایالات‌متحده باید زمان و انرژی خود را به‌گونه‌ای تقسیم کند که به اهداف استراتژیک خود یعنی مقابله با چین و روسیه دست یابد. سرمایه‌گذاری در روابط با دیگر شرکای منطقه‌ای، رویکرد ایالات‌متحده در قبال مسائل جهانی را تقویت می‌کند و درعین‌حال از ثبات کلی در خاورمیانه حمایت می‌کند.
چهار متغیر، فعالیت‌های جهادی مربوط به خروج آمریکا از افغانستان را شکل می‌دهد:
الف) بسیج شبه‌نظامیان خارجی؛
ب) نحوه واکنش سایر گروه‌های افراطی به سلطه‌ی طالبان بر افغانستان؛
ج) هویت زندانیان آزاد شده؛
د) میزان ورود مجدد شخصیت‌های اصلی القاعده به صحنه‌ی افغانستان
در مورد متغیر نخست، جمعیت جهادی در افغانستان از زمانی که القاعده برای اولین بار در دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ توجه عمومی را به خود جلب کرد، به‌طور قابل‌توجهی تغییر کرده است. برخلاف حضور گسترده اعراب؛ امروز اکثریت اعضای گروه القاعده شامل افغان‌های محلی و افرادی از شبه‌قاره هند، کشورهای اطراف و جنوب شرقی آسیا است.
در این راستا گروه داعش که از مخالفان طالبان می‌باشد، ممکن است تلاش کند تا از دستاوردهای رقیب خود سود ببرد و با معرفی خود به‌عنوان “دولت اسلامی افغانستان” به دنبال جذب شبه‌نظامی برآید. در مورد واکنش‌های جنبش جهادی، بسیاری از گروه‌ها و عوامل فردی قبلاً از موفقیت طالبان قدردانی کرده‌اند. محتوای خاص این بیانیه‌ها متفاوت است، اما اکثر آنها یک موضوع را تکرار می‌کنند: خروج همزمان نیروهای آمریکایی و فروپاشی دولت افغانستان، ارزش تقوا و پشتکار جهادی را نشان می‌دهد.
در مورد آزادی زندانیان، طالبان تعداد زیادی از جهادگران زندانی را آزاد کرده‌اند. دولت ایالات‌متحده هنوز مشخص نکرده است که چه افرادی آزاد شده‌اند و چه کسانی هنوز در بازداشت هستند؛ بنابراین ارزیابی نحوه بهره‌مندی گروه‌های جهادی از آزادی‌ها پیچیده است. درهرصورت، علیرغم پیچیدگی شدید مکانیسم‌های کنونی ضد تروریسم ایالات‌متحده، توانایی واشنگتن برای ره‌گیری توطئه‌های تروریستی در مراحل اولیه به‌احتمال‌زیاد به دلیل فقدان اطلاعات زمینی تا حدودی محدود می‌شود.
این تحلیل در پایان به واکنش تهران نسبت به خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان اشاره می‌کند و بر این نظر است: «نظام ایران در وهله نخست به جای سلطه طالبان، بر موضوع شکست آمریکا تمرکز دارد. دشمنی مشترک با واشنگتن یک انگیزه قوی برای همکاری تهران با گروه‌های افراطی سنی داده است و این همکاری تنها زمانی به پایان می‌رسد که رهبران ایران بر این باور باشند که این گروه‌ها تهدیدی برای خود نظام ایران هستند.
ازاین‌رو، اگر به نظر برسد که این سازمان به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم، بقای ایران را تهدید می‌کنند، دیدگاه آنها در مورد طالبان به‌شدت تغییر می‌کند؛ اما در نهایت، ایران برای همکاری با مخالفان ایالات‌متحده تلاش زیادی خواهد کرد و این واقعیت باید در رویکرد ایالات‌متحده موردتوجه قرار بگیرد.
به‌احتمال‌زیاد تهران از هدف خود برای بی‌ثبات‌سازی منطقه و استقرار موشک‌هایی که اهداف آمریکا و متحدانش را تهدید می‌کند، چشم‌پوشی نمی‌کند، بنابراین واشنگتن نباید در تلاش برای محدود کردن این فعالیت‌ها، انرژی زیادی به جا گذارد، بلکه باید بر اولویت بسیار بزرگتر یعنی ایجاد محدودیت‌های هسته‌ای طولانی‌تر و قوی‌تر تأکید کند؛ زیرا انتظار این نیست که جمهوری اسلامی از جاه‌طلبی‌های هسته‌ای خود دست بکشد.»
https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/afghanistan-middle-east-implications-us-withdrawal-and-taliban-victory
منابع پژوهش در دفتر اندیشکده موجود است .
- برچسب ها: آمریکا, افغانستان, القاعده, اندیشکده, اندیشکده جریان, جریان, خاورمیانه, خروج آمریکا
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
