بحران افغانستان؛ نشست مسکو و تهران، دو گام هم‌سو و اثربخش
روسیه در ماه‌های اخیر همواره به دنبال ابتکارهایی درباره افغانستان بوده است؛ این کشور پیش از سقوط کابل، برای اولین بار تعامل با طالبان را آغاز کرد و با دعوت از طالبان و برخی شخصیت‌های افغانستانی به مسکو، تلاش کرد برداشت مشترکی از موضوعات میان افغانستانی‌ها ایجاد کند؛ اما با خروج اشرف غنی، این تلاش‌ها موضوعیت خود را از دست داد.
وی افزود: اکنون نیز با توجه به اینکه نیاز اصلی طالبان، کسب مشروعیت بین‌المللی است و نگرانی روسیه و برخی کشورهای همسایه نیز بی‌ثباتی و ناامنی در افغانستان و تسری یافتن آن به مرزهایشان است؛ سعی می‌شود تعادلی میان خواست طرف‌ها ایجاد شود؛ بنابراین مسکو به دنبال این است که با همکاری چین و پاکستان تا حدودی طالبان را قانع کند که با عملیاتی ساختن تشکیل دولت فراگیر و توجه به موضوعات حقوق بشری، به طور جدی با داعش مبارزه کند.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل ناامنی در چچن و کشورهای آسیای مرکزی و ورود مواد مخدر را از دیگر نگرانی‌های مسکو عنوان کرد و گفت: با توجه به اینکه آمریکا افغانستان را رها و صحنه را خالی کرده است، این وضعیت ممکن است تا حدی فرصتی برای روسیه تلقی شود تا ضمن افزایش نفوذ خود در آسیای مرکزی در مقایسه با گذشته، بتواند نفوذ خود را به افغانستان هم تسری دهد.
عدم درک الزامات حکمرانی از سوی طالبان
روحی صفت با اشاره به حضور معاون نخست وزیر طالبان در نشست مسکو ادامه داد: طالبان توانستند مواضع خود را بیان کنند و تلاش نمایند افکار عمومی جامعه جهانی را قانع کنند که اگر مشروعیت بین‌المللی آن‌ها را به رسمیت بشناسند، آن‌ها هم تغییرات لازم را انجام می‌دهند؛ اما به نظر می‌رسد طالبان هنوز بزرگی و اهمیت کشورداری و حساسیت‌های مدیریت کشور را درک نکرده و همچنان تصور می‌کنند با شیوه‌های قومی و عشیره‌ای می‌توانند در افغانستان حکومت کنند.
وی اضافه کرد: از آنجا که طالبان هنوز با ابربحران‌های حوزه‌های متعدد در افغانستان مواجه نشده و درک نکرده که چگونه هر یک از این بحران‌ها می‌تواند مشکلات بزرگی برای آن‌ها ایجاد کند؛ همچنان در برابر خواسته مطرح شده در نشست مسکو از جمله تشکیل دولت فراگیر، تحصیل و آموزش عمومی و رعایت موازین حقوق بشر، مقاومت می‌کند و عنوان کرده که این مسائل در درازمدت حل می‌شود و اصلاحات امری کوتاه مدت نیست.
روحی صفت تاکید کرد: طالبان با عبارات و جملاتی زیبا سعی می‌کند این خواسته‌ها را به آینده موکول کند و تنها در پی کسب مشروعیت بین‌المللی است.
این دیپلمات پیشین کشورمان به غیبت آمریکا در نشست مسکو به دلیل آنچه «مسائل فنی» خوانده است، اشاره کرد و یادآور شد: این اقدام نشان می‌دهد قطعا از اهمیت افغانستان برای آمریکا کاسته شده و این کشور دیگر قصد ندارد در افغانستان به‌شکل سابق هزینه کند. مسکو از این جهت علاقه‌مند بود که آمریکایی‌ها هم در این نشست حضور داشته باشند؛ چرا که روسیه و همسایگان افغانستان قابلیت‌های لازم را برای ارائه کمک‌های مالی به این کشور ندارند.
شانه خالی کردن آمریکا از مسئولیتش در قبال افغانستان
وی به بیانیه پایانی این نشست که در آن تاکید شده بار اصلی کمک‌های بین‌المللی به افغانستان باید بر دوش کشورهایی باشد که در 20 سال گذشته در آن حضور نظامی داشته‌اند، اظهار داشت: به طور طبیعی در 20 سال گذشته آمریکا فعال مایشاء در افغانستان بوده و وضعیت موجود، نتیجه سیاست‌ها و عملکرد این کشور در گذشته است. بنابراین بخشی از مسئولیت جبران این مسائل برعهده آمریکا و ناتو است و غیبت در این نشست، شانه خالی کردن از این مسئولیت قلمداد می‌شود.
روحی صفت با تاکید بر اهمیت و ضرورت آزادسازی ذخایر ارزی مسدود شده افغانستان در آمریکا ادامه داد: رویکرد آمریکا برای افغانستان و آن‌ها که می‌خواهند در این کشور حکومت کنند، بسیار اهمیت دارد.
وی به جلب حمایت 10 کشور منطقه برای ارسال کمک‌های بشردوستانه بین‌المللی برای پیشگیری از فروپاشی اقتصادی افغانستان در نشست مسکو پرداخت و با تاکید بر اهمیت تداوم رایزنی‌های کشورهای منطقه برای رفع مشکلات افغانستان، این رایزنی‌ها را مقدمه مثبتی برای برگزاری نشست تهران دانست و گفت: این کمک‌های بشردوستانه در واقع مسکنی است که اثر آن بعد از مدتی از بین می‌رود؛ اما این همکاری‌ها می‌تواند بستری برای ایجاد همبستگی میان کشورها در زمینه مسائل افغانستان باشد. البته تا حدودی دیدگاه‌های مشترکی نسبت به مساله افغانستان میان این کشورها وجود دارد.
اهمیت نشست تهران در خصوص افغانستان
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل ضرورت همکاری و رایزنی ایران و روسیه را مورد تاکید قرار داد و با اشاره به اهداف و منافع مشترک ایران و روسیه در افغانستان اضافه کرد: ایران بازیگر فعال و مهمی در زمینه مسائل افغانستان محسوب می‌شود، می‌تواند در این رابطه نقش موثر و سازنده ایفا کند و هماهنگ کننده باشد. نشست تهران که قرار است 5 آبان با حضور کشورهای همسایه افغانستان برگزار شود، با توجه به نقش ایران و همچنین رایزنی‌هایی که در روسیه انجام شده، می‌تواند اثرات عملی بسیار مهم‌تری نسبت به نشست مسکو داشته باشد.
روحی صفت گفت: قطعا با هماهنگی میان کشورها، نشست تهران می‌تواند برای حل مشکلات مردم افغانستان و برقراری ثبات و امنیت در این کشور، گام اثربخش‌تری بردارد.
منبع:https://www.scfr.ir
- برچسب ها: آسیای مرکزی, آمریکا, اشرف غنی, افغانستان, اندیشکده, اندیشکده جریان, ایران, پاکستان, جریان, چین, روسیه, طالبان, کمک‌های بشردوستانه بین‌المللی, مشروعیت بین‌المللی, ناتو, نشست تهران, نشست مسکو, هند
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
