عربستان سعودی و ایالاتمتحده هر یک بر این عقیده که نقش منحصربهفردی در برنامه خدا برای جهان ایفا میکنند، سابقهی طولانی دارند. با این حال این نقشها به طور چشمگیری متفاوت هستند. برای نیم قرن، تعهد مشترک در مقابله با کمونیسم و میل به امنیت جهانی انرژی برای غلبه بر این اختلافات کافی بود.
حملات 11 سپتامبر این همکاری مشترک را متزلزل کرد. واگرایی فزاینده بین امنیت نفت و امنیت انرژی، آینده این رابطه را حتی بیشتر مبهم میکند.
سعودیها این را میدانند و دولت بهشدت در تلاش است تا پادشاهی را برای مقابله با چالشهای قرن جدید تغییر دهد.
اینکه آیا این کار بهدرستی پیش میرود و موفقیتآمیز خواهد بود یا خیر، دو سؤال جداگانه است. مسئلهای که بدون تردید به نظر میرسد این است که عربستان سعودی در حال گذار به سمت دورهی جدید است.
در این راستا اندیشکده آمریکایی مرکز بینالمللی مطالعات استراتژیک در تحلیلی به قلم «جان بی آلترمان» به تبیین و بررسی روابط ایالاتمتحده و عربستان سعودی پرداخته است که در بخش ذیل به نکات و گزارههای اصلی آن اشاره خواهیم کرد.
یک سؤال اساسی این است که آیا ایالاتمتحده علاقهای به موفقیت عربستان سعودی و همسایگانش دارد؟ برخی معتقدند که پاسخ منفی است. وقتی انتقال انرژی رخ داد و سود نفت مسیر خود را طی کرد، ایالاتمتحده دیگر نیازی به منطقه خاورمیانه نخواهد داشت.
با این حال، بعید است که ایالاتمتحده از یک خاورمیانه در سقوط آزاد منتفع شود. در منطقهای با نیم میلیارد نفر که بسیاری از آنها جوان هستند، تصور اینکه در صورت استیصال واقعی چه اتفاقی میافتد دشوار نیست. یکی از احتمالات، افزایش تروریسم است که پیشازاین گستره جهانی خود را نشان داده است. مورد دوم مهاجرت دستهجمعی از دریای مدیترانه است که قبلاً شاهد ورود آن به اروپا بودیم. سوم، چالشهای گسترش سلاحهای هستهای میتواند با افزایش بینظیر تنشهای بیندولتی افزایش یابد؛ و در نهایت اینکه جهان برای دهههای آینده از نفت استفاده خواهد کرد و این نوع رویدادها نوسان قیمت نفت را بیشتر میکند و به اقتصاد جهانی آسیب میرساند.
«ایالاتمتحده علاقهای به تسهیل گذار خاورمیانه به اقتصادهای متنوعتر دارد. برای سعودیها این کار سختی خواهد بود و چندین دهه طول خواهد کشید. اکنون زمان آن است که آن را به بخش مرکزی استراتژی ایالاتمتحده در قبال منطقه تبدیل کنیم. ایالاتمتحده نمیتواند کشورهای دیگر را مطابق تصویر خود بازسازی کند، اما مطمئناً میتواند با آنها شریک شود تا غرایز مثبت آنها را تقویت کند و از ماجراجوییهای بی پروا جلوگیری نماید. سعودیها موفقیت آینده خود را بر اساس شراکت با ایالاتمتحده میبینند. دولت بایدن باید به دنبال راههایی برای مشارکت با سعودیها و دیگران در پروژههایی باشد که به حرکت خاورمیانه به سمتی که منافع متقابل را ارتقا میدهد، کمک کند. ایالاتمتحده در آینده عربستان سهمی دارد و سعودیها انگیزه زیادی برای همکاری با ایالاتمتحده دارند. این اهرمی ایجاد میکند و دولت بایدن باید از آن استفاده کند.»
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.