دکتر احمد بخشی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی، ضمن اشاره به تعویق انتخابات در لیبی و موکول شدن برگزاری آن از دسامبر 2021 به فوریه سال نو میلادی خاطرنشان کرد: یک دهه است که لیبی از هرج و مرج لطمه دیده و این کشور دو یا سه پاره شده است. این وضعیت ضمن ایجاد مشکلات متعدد برای مردم لیبی، پیامدهای منطقه‌ای و بین‌المللی داشته است.
وی به برگزاری مذاکرات متعدد، از جمله در تونس و پاریس، در راستای پایان هرج و مرج و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی در لیبی اشاره کرد و افزود: در جریان این مذاکرات با اینکه زمانی برای برگزاری انتخابات مشخص شد، اما عوامل و شاخص‌هایی که برای برگزاری انتخابات و همچنین دولت‌سازی و نظم‌بخشی به جامعه‌ای که به صورت ملوک الطوایفی اداره می‌شده است، مورد توجه قرار نگرفت.
این تحلیلگر مسائل آفریقا تاکید کرد: نتیجه فرایندی که طی شد، این بود که اختلافاتی که میان برگزارکنندگان انتخابات از یک سو و همچنین کاندیداها وجود دارد باعث شد انتخابات به تعویق بیفتد. به گفته سخنگوی دولت لیبی، لجاجت میان مجلس نمایندگان و کمیسیون انتخابات، شرایط در لیبی را به این مرحله کشانده است.
بخشی ضمن تشریح چالش‌هایی که در پی بررسی صلاحیت نامزدهای انتخاباتی در لیبی ایجاد شده است، به آرای متفاوت در هیئت بررسی صلاحیت‌ها و دادگاه استیناف اشاره کرد و گفت: این رد و تائید صلاحیت‌ها، ابهاماتی در روند برگزاری انتخابات ایجاد کرده که شرایط را برای آینده لیبی مبهم ساخته است تا جایی که رد شدن برخی کاندیداها، مسائلی را نسبت به تاثیر تحرکات آن‌ها بر ایجاد ناامنی و تداوم هرج و مرج در لیبی به میان کشید. ضمن اینکه در صورت تائید، عملکرد آن‌ها در آینده و در جریان تضاد میان رقبا نیز موضوع قابل توجهی خواهد بود.
جامعه لیبی در برزخ
وی تصریح کرد: در واقع جامعه لیبی در حالتی برزخی قرار گرفته که پیش از این تنها میان دولت موقت و خلیفه حفتر وجود داشت، اما اکنون علاوه بر وجود این دو طرف و تداوم و بقای این شرایط، انتظاری نیز با عنوان انتخابات و مباحث مربوط به دموکراسی به وجود آمده که برای قاره آفریقا، فرانسه و برخی کشورهای دیگر اهمیت دارد. علاوه بر این‌ها، رقابت گروه‌ها و رقابت‌های منطقه‌ای نیز وضعیت را پیچیده‌تر کرده است.
این استاد دانشگاه با اشاره به شرایط سیاسی و اجتماعی در لیبی و افزایش گسست قبیله‌ای و منطقه‌ای و همچنین عدم ایجاد همگرایی در 10 سال گذشته، ادامه داد: اختلافات میان طرف‌ها شرایط را برای لیبی حساس و پرتنش کرده است، برخی تداوم وضع موجود را با وجود دولت موقت برنمی‌تابند. عده‌ای رقابت نامزدها را در انتخابات برای شرایط فعلی لیبی خطرناک می‌بینند و ضمن اینکه برای دوران پساانتخابات نیز چالش‌ها و ابهامات متعددی وجود دارد.
چشم انداز تداوم بحران‌ها در لیبی
بخشی تاکید کرد: این شرایط، اوضاعی بسیار پیچیده و خطرناک در لیبی رقم زده و به نظر می‌رسد شاهد تداوم این نوع بحران‌ها، حتی خشونت‌آمیزتر از گذشته و همراه با تشدید رقابت‌های داخلی و منطقه‌ای خواهیم بود. با اینکه در کنفرانس پاریس تاکید شد که باید انتخاباتی در لیبی برگزار شود و قبل از آن حدود 20 هزار نیروی خارجی حاضر در این کشور که البته با یکدیگر رقابت دارند، باید از لیبی خارج شوند، اما شاهد تحرک ویژه‌ای نبودیم. در این وضعیت آینده لیبی با ابهاماتی روبرو است و چشم انداز مثبت و روشنی نمی‌توان برای آن ترسیم کرد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه خروج از بن بست فعلی در لیبی نیاز به هوشمندی بالایی دارد و البته متاسفانه هزینه‌های متعددی را به جامعه لیبی تحمیل خواهد کرد، یادآور شد: به دلیل چند دستگی در ساختار و میان گروه‌ها، گفتمان واحدی در این کشور حاکم نیست که بتواند حرف آخر را بزند.
بخشی در عین حال ادامه داد: به نظر می‌رسد اگر نیرویی مبتنی بر مشارکت بین‌المللی می‌توانست در این شرایط ورود پیدا کند و با توجه به مشکلات لیبی، به تشکیل دولتی ائتلافی کمک نماید، می‌شد به راه حلی رسید. در این شرایط، چشم انداز خوبی برای برگزاری انتخابات، مشارکت و تشکیل دولت وجود ندارد و تداوم بحران با شدتی بیشتر را شاهد خواهیم بود.
این کارشناس مسائل آفریقا برگزاری انتخابات در ماه فوریه را هم محتمل ندانست و با بیان اینکه برخی گزارش‌ها از احتمال برگزاری انتخابات در شش ماه آینده خبر داده‌اند، افزود: متاسفانه با وجود تمایل برای برگزاری انتخابات، هیچ زمینه‌سازی برای آن نشده است، در واقع باید قبل از برگزاری انتخابات در جامعه قبیله‌ای لیبی، شاخص‌هایی ایجاد و ارائه شود. در این کشور شرایط جغرافیایی آرا را تعیین می‌کند و این مسئله برای وحدت ملی و منافع ملی خطرناک است.
بخشی با اشاره به پرونده‌های بین‌المللی و سیاسی تعدادی از نامزدهای انتخابات در لیبی، حضور این افراد را تنها به دلیل مطالبه قومی و قبیله‌ای دانست و گفت: حذف یا حضور این افراد مشکلاتی را ایجاد می‌کند و در واقع انتخابات تبدیل به بن بستی در لیبی شده که راه برون رفت از آن نیز پرهزینه و زمان بر خواهد بود و مشکلاتی برای منطقه و نظام بین‌الملل ایجاد خواهد کرد.
وی با بیان اینکه توافقات انجام شده در تونس و پاریس اشکالات جدی دارند، اضافه کرد: به نظر می‌رسد باید ابتدا دولتی ائتلافی شکل می‌گرفت و در گذر زمانی دو مرحله‌ای و انتقالی به انتخابات می‌رسیدند. متاسفانه از آنجا که این امر شکل نگرفته است، علی‌رغم نقش‌آفرینی سازمان‌های بین‌الملل و کشورها، بحران تشدید می‌شود و تداوم می‌یابد. متاسفانه این انتخابات به جای ایجاد لیبی واحد، گسل‌ها را در این کشور تشدید می‌کند.
