این حملات نشان میدهد که چگونه جنگی که بیش از هفت سال است در گوشه ای از شبه جزیره عربستان ادامه دارد، می تواند به یک خطر در سطح منطقه تبدیل شود. یکی از حملات حوثیها، هفته گذشته صورت گرفت و هدف یک پایگاه نظامی اماراتی بود، جایی که میزبان نیروهای نظامی آمریکایی و بریتانیایی است.
جنگ یمن تا امروز موجب کشته شدن دهها هزار غیرنظامی و جنگجو در یمن شده و سالهاست که یک فاجعه انسانی در فقیرترین کشور جهان عرب ایجاد کرده است.
این جنگ میان دولت عبدربه منصورهادی، رئیس جمهوری یمن است که از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته شده است و علیه شورشیان حوثی مورد حمایت ایران است. عربستان سعودی و امارات در یک ائتلاف نظامی به همراه چند کشور دیگر عربی، از مارس ۲۰۱۵ جنگی را در حمایت از منصورهادی و علیه حوثیها به راه انداختند. پیش از آن و در سپتامبر ۲۰۱۴ حوثیها موفق شده بودند که صنعا، پایتخت یمن و بسیاری از مناطق شمالی یمن را تصرف کنند.
در این گزارش نگاهی به آخرین تحولات این جنگ داریم.
چرا جنگ تشدید شده است؟
حوثی ها امارات را عامل شکست پرتلفات عملیات اخیرشان برای تصرف شهر مهم مارب میدانند. آنها ماههاست در تلاشند تا با تصرف مارب پرونده شمال یمن را ببندند و حاکمیت خود را بر سراسر شمال یمن بسط دهند. گاهی به نظر می رسید که حوثیها در آستانه تصرف این شهر نفتی از نیروهای دولت هستند. تصرف مارب منابع مالی بیشتری به شورشیان حوثی میداد و کنترل بر آن میتوانست اهرمی برای آنها در مذاکرات صلح آینده باشد.
با وجود متحمل شدن تلفات سنگین در حملات هوایی ائتلاف، حوثی ها به دروازههای شهر رسیدند. ائتلاف سپس به تقویت نیروهای زمینی خود دست زد. جریان جنگ اما تنها زمانی تغییر کرد که نیروهای تحت حمایت امارات، از استان جنوبی شبوه وارد میدان نبرد شدند. آنها موفق شدند که حوثی ها را در مناطقی از استان شبوه پس برانند. در ادامه، نیروهای مورد حمایت امارات خطوط اصلی تدارکات حوثی ها را در استان مارب را نیز قطع کردند و اکنون نیز در حال پیشروی به سمت دیگر مناطق استان مارب هستند.
پیتر سالزبری، کارشناس یمن در گروه بین المللی بحران، میگوید که ورود نیروهای مورد حمایت امارات مانع از افتادن مارب به دست حوثی ها شد و میافزاید که ائتلاف «نیازمند اصلاحات سیاسی» است. به گفته وی، سعودیها باید اجازه میدادند نیروهای مورد حمایت امارات تقویت شوند و جایگاه اصلی را در جنگ مارب ایفا کنند و همزمان نیروهای نزدیک به منصور هادی، که رقابتی طولانی با امارات دارند و در جنگ مارب توانایی و قابلیت کافی نداشتند را تضعیف کنند.
هفته گذشته نیز شورشیان حوثی حمله دیگری به ابوظبی ترتیب دادند و مدعی شدند که فرودگاه و یک مرکز سوخت را هدف قرار دادهند. در این حمله ۳ نفر کشته و ۶ نفر دیگر زخمی شدند.
این حملات شهرت تجاری امارات و صنعت گردشگری این کشور را تهدید می کند.
در اوایل ماه جاری، حوثیها همچنین یک کشتی اماراتی را در دریای سرخ و در سواحل بندر الحدیده توقیف کردند. بندری که دو طرف برای زمان طولانی بر سر آن با هم درگیر بوده اند. حوثیها ادعا کردند که کشتی حامل سلاح است، در پاسخ ائتلاف اعلام کرد که بار کشتی تجهیزات پزشکی از یک بیمارستان صحرایی برچیده شده سعودی در جزیره سقطری یمن بود. ائتلاف تهدید کرده است که اگر حوثیها کشتی را آزاد نکنند به بنادر تحت کنترل این گروه حمله خواهد کرد.
شورشیان همچنین موشک ها و پهپادها را به سمت مناطق تحت کنترل دولت در یمن شلیک کردند که اغلب بر روی تاسیسات غیرنظامی فرود می آمدند.
ائتلاف در اقدامی ظاهرا تلافی جویانه حملات هوایی شدیدی را بر صنعا و سایر مناطق تحت کنترل شورشیان آغاز کرد. در این حملات تاکنون دهها غیرنظامی از جمله بیش از ۸۰ نفر در یک زندان در استان شمالی صعده کشته شدند.
حمله هوایی دیگر ائتلاف به یک ساختمان مخابراتی، اینترنت یمن را برای روزها قطع کرد که در اوایل امروز سهشنبه دوباره وصل شد.
حوثی هااز زمان منصوب شدن «هانس گراندبرگ» به عنوان نماینده ویژه سازمان ملل در امور یمن، در ماه آگوست، اجازه دیدار او از یمن را ندادهاند.
توقف تلاش های صلح
تشدید تنشها از سوی هر دو طرف، محکومیت قدرتهای غربی را که از تلاش برای صلح در یمن خسته شدهاند، به همراه داشته است. به نظر می رسد که بیشتر این ناامیدیها بر شورشیان حوثی متمرکز شده است.
دولت جو بایدن رئیسجمهور ایالات متحده، که سال گذشته نام حوثیها را از فهرست تروریستی خارج کرده بود، به نظر میرسد که این روزها در حال ارزیابی قراردادن دوباره نام این گروه در کنار گروههای تروریستی است.
حذف حوثیها از فهرست تروریستی و پایان حمایت رسمی ایالات متحده از ائتلاف، دو اقدامی بود که آمریکا با هدف کاهش تنشها و به امید تقویت تلاشهای برای صلح انجام داده بود. مقامات دولت یمن و مقامات سعودی اما مدعی بودند که اقدامات آمریکا تنها حوثیها را جسورتر کرده است.
تحرکات دیپلماتیک ایالات متحده و سازمان ملل متحد نتوانست دو طرف را به مذاکره بکشاند، زیرا حوثی ها به حملات خود به مارب ادامه دادند. در ماه ژوئیه ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت که دولت بایدن از حوثیها «خسته شده است».
حوثی ها در جبهه های دیگر نیز موضع تندی اتخاذ کرده اند. آنها از زمان منصوب شدن «هانس گراندبرگ» به عنوان نماینده ویژه سازمان ملل در امور یمن، در ماه آگوست، اجازه دیدار او از یمن را ندادهاند.
شورشیان حوثی همچنین سفارت تعطیل شده ایالات متحده در صنعا را تصرف کردند و دهها کارمند محلی آن را بازداشت کردند. آنها همچنین دو کارمند سازمان ملل را که برای دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد و یونسکو کار می کردند، را بازداشت کردند.
برخی گمانه زنی می کنند که ایران می تواند در تشدید تنش های متحدان حوثی آنها نقش داشته باشد. الحمدانی تحلیلگر میهمان در شورای اتحدیه اروپا اما تمایلی به اعتبار بخشیدن زیادی به این نظریه ندارد و میگوید حوثیها ممکن است به خاطر حمایت از ایران مدیون باشند، اما ایران نمیتواند فقط به آنها دستور انجام کاری بدهد.