تلاشهای اخیر ترکیه برای عادیسازی در شرایط بسیاری متفاوتی نسبت به یک دهه پیش انجام میشود.
در بخش ذیل به نکات و گزارههای اصلی این یادداشت اشاره خواهیم کرد
- تلاشهای اخیر ترکیه برای عادیسازی در شرایط بسیاری متفاوتی نسبت به یک دهه پیش انجام میشود. اردوغان در داخل کشور با مشکلات اقتصادی بزرگی مواجه و محبوبیت وی کاهش یافته است. نظرسنجیها نشان میدهد اگر انتخابات امروز برگزار شود، احزاب مخالف میتوانند اکثریت را به دست آورند. علاوه بر این، سیاست خارجی ترکیه، این کشور را در منطقه منزوی کرده و اردوغان تلاش دارد تا روابط خود با امارات، مصر و عربستان را بازسازی کند.
- سفر هرتزوگ نیز میتواند چرخش از سیاست ایدئولوژیک محور به یک سیاست عملگرایانهتر تلقی شود. در این زمینه، ترکیه و اسرائیل به طور سنتی به روندها و تحولات ژئوپلیتیکی در منطقه نگاهی مشابه دارند. بدینصورت که اشتراک نظر در سوریه دارند، خواهان عدم دستیابی ایران به سلاح هستهای هستند و مبارزه با تروریسم را نیز در دستور کار دارند. آنها در بحران اوکراین نیز نوع خاصی از بیطرفی را انتخاب کردهاند. آنها ضمن تلاش برای حفظ روابط با مسکو، بر تمامیت ارضی اوکراین تأکید میکنند. هر دو نیز پیشنهاد میانجیگری در بحران را دارند.
- در بعد اقتصادی، هر دو اطمینان دارند که تنشهای سیاسی باعث اختلال در تجارت و سرمایهگذاری نشود. تجارت دوجانبه در سال ۲۰۲۰ به بالاترین حد خود یعنی نزدیک به ۵.۷۵ میلیارد رسید و ترکیه در فهرست ۱۰ شریک تجاری برتر اسرائیل قرار گرفت. با این حال مانع اصلی بین دو کشور، مسئله فلسطین و حمایت اردوغان از حماس و جنبش اخوان المسلمین باقی خواهد ماند.
- یکی دیگر از دلایل اردوغان برای آب کردن یخ روابط با اسرائیل و دیگر قدرتهای اقتصادی منطقه، بحران اقتصادی ترکیه است. علاوه بر این روابط مثبت با اسرائیل همواره راهی برای تقویت روابط با واشنگتن نیز به حساب می آید.
- توافق ابراهیم نیز به اردوغان نشان داد منطقه در حال حرکت به سمت مسیر دیگری است و اگر ترکیه روابط خود را با اسرائیل تقویت نکند ممکن است عقب بماند. اسرائیل نیز بهخوبی میداند که بهبود روابط با آنکارا در خدمت منافع استراتژیک و اقتصادی اسرائیل خواهد بود.
نویسنده در بخش پایانی یادداشت مینویسد:
پس از بیش از یک دهه خصومت، سفر هرتزوگ به ترکیه با استقبال مواجه شد اما نباید آن را چیزی بیش از قدم اول برای بهبود روابط تلقی کرد. امیدواری زیادی در دو طرف برای بهبود روابط وجود دارد اما این امر تا حدود زیادی به موضع اردوغان در قبال حماس بستگی خواهد داشت. بحران اوکراین و حمایتهای آمریکا نیز در این مسیر تأثیر به سزایی خواهد داشت.
https://www.brookings.edu/blog/order-from-chaos/2022/03/07/president-herzogs-visit-to-ankara-a-first-step-in-normalizing-turkey-israel-relations/
منبع:
اندیشکده جریان