تهدید به افزایش فشارها
بنا بر گزارش سی‌ان‌ان، در شرایطی که جو بایدن، رئیس جمهور جو بایدن در میانه فشار فزاینده متحدان خاورمیانه‌ای خود برای مهار ایران در تلاش برای رسیدن به یک توافق است، به نظر می رسد امیدها برای احیای توافق هسته‌ای موسوم به برجام کمرنگ می‌شود. بایدن هفته گذشته گفت که دیپلماسی بهترین راه برای تحت کنترل گرفتن برنامه هسته‌ای است و مدعی شد آمریکا اجازه دستیابی به تسلیحات اتمی به این کشور را نخواهد داد –این در شرایطی است که ایران هر گونه تصمیمی را برای این ماجرا مکررا تکذیب کرده است. بایدن همچنین ادعا کرد که ایالات متحده «برای همیشه منتظر پاسخ از سوی مقامات ایران در مورد توافق نخواهد بود».
در این شرایط، روز جمعه، یک مقام ارشد آمریکایی تائید کرد که هنوز احتمال نجات این توافق وجود دارد. ویکتوریا نولند، معاون سیاسی وزیر امور خارجه آمریکا در نشست امنیتی آسپن کلرادو با اشاره به به منافعی که ایران در صورت موافقت با توافق اتمی در دولت بایدن به دست می‌آورد ادعا کرده: «اما مقامات ایران این راه را انتخاب نکرده‌اند». با این حال او اذعان کرد که تهران همچنان علاقه مند به دستیابی به توافق است و گفت: «این توافق اینجا روی میز است و اگر ایرانی‌ها بخواهند می‌توانند آن را بردارند». با این حال او مدعی شده این به ایران بستگی دارد که با توافقی که روی میز است موافقت کند.
او گفته: «این باعث می‌شود که نفت آنها به بازار بازگردد و از برخی از تحریم‌های اعمال شده معاف شوند». با این حال او مدعی‌ست شده: «اما تا کنون آنها این مسیر را انتخاب نکرده اند«. او همچنین ادعلا کرده که اگر ایران «توافق را نپذیرد، باید فشارها را افزایش دهیم»، اما او به جزئیاتی در مورد این فشار اشاره نکرد.
بهترین راه در دسترس
نولاند در شرایطی این سخنان را اظهار کرده که روز پیش از آن هم ریچارد مور رئیس سرویس اطلاعات مخفی بریتانیا (MI6) در این نشست سالانه ضمن اذعان به این که برجام هنوز «بهترین راه در دسترس» برای محدود کردن برنامه اتمی ایران است، ادعا کرده بود که تردید دارد مقامات ایران این توافق را بپذیرند.
مور در مصاحبه ای با ج سی‌ان‌ان در حاشیه نشست امنیتی آسپن گفته توافق کاملاً روی میز است و قدرت‌های اروپایی و دولت امریکا برای آن آماده هستند و فکر نمی‌کنم چینی‌ها و روس‌ها در این موضوع مانع آن شوند، اما در عین حال تصور من این است که ایرانی‌ها نمی‌خواهند به مذاکرات پایان دهند بنابراین آن را برای مدتی طول می‌دهند.
پیچیده‌تر شدن کار نظارت
در همین شرایط روز گذشته، رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار داده که برنامه هسته‌ای ایران «در حال پیشرفت است» و آژانس نیز «نظارت بسیار محدودی» روی آنچه چیزی دارد که در حال رخ دادن است. گروسی در مصاحبه با روزنامه اسپانیایی «ال پاییس» گفته: «حدوداً پنج هفته است که من نظارت بسیار محدودی دارم و با توجه به پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران، اگر توافقی نیز حاصل شود، بازسازی پازل مربوط به کل دورۀ کوریِ اجباری، برای من بسیار دشوار خواهد بودL. به گفتۀ او اگرچه آگاهی از آنچه در دوران حذف سیستم‌های نظارتی روی داده، غیرممکن نیست اما «یک کار بسیار پیچیده است و شاید برای انجام آن به برخی توافقات خاص نیاز باشد».
گروسی که به مادرید سفر کرده بود، با اشاره به «هفته‌ها» بی‌خبری از عملکرد هسته‌ای ایران و نگرانی‌هایی که در این زمینه دارد، افزود: «آژانس باید پایگاه داده‌هایش را بازسازی کند و بدون چنین کاری، هر توافقی مبنایی بسیار شکننده خواهد داشت. زیرا اگر ما ندانیم چه چیزی در آنجا وجود دارد، چگونه می‌توانیم تعیین کنیم که چه مقدار ماده باید صادر شود و فعالیت چه تعداد سانتریفیوژ باید متوقف شود».
پیش از این در ماه ژوئن و پس از آنکه ایران حذف تمام تجهیزات نظارتی آژانس را که بر اساس توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ نصب شده بود آغاز کرد، گروسی اعلام داشت این کار تهران «ضربه مهلکی» به شانس احیای برجام وارد می‌کند.
